Bijdrage Van Esch aan coro­n­adebat

Voorzitter.

Gisteren ontvingen we het rapport van de expertgroep zoönosen. Het rapport Bekedam.

Er ligt nu een grondige analyse van de risicofactoren en een voorstel voor een flink aantal maatregelen die nodig zijn om nieuwe uitbraken in de toekomst te voorkomen.

Veel dank hiervoor, aan de leden van de expertgroep.

In het rapport wordt een groot aantal belangrijke feiten benoemd, ik noem er een paar:

• Het opkomen van zoönosen hangt samen met een wereldwijd gedrags- en consumptiepatroon dat uit balans is. Dit leidt tot ontbossing en erosie, verlies aan biodiversiteit, intensivering van contacten tussen mens en dier en tussen mensen uit verschillende delen van de wereld.

• Nederland is een potentiële hotspot voor zoönotische uitbraken.

• Ontbossing en andere veranderingen in landgebruik vergroten de kans op opkomende zoönosen. Nederlandse bedrijven spelen, gesteund door de Nederlandse overheid, een actieve rol bij projecten die rechtstreeks bijdragen aan ontbossing.

Het is tijd voor actie, stelt de expertgroep. Er ligt nu een groot aantal aanbevelingen aan het kabinet.

Voor de veehouderij liegen die er niet om: we moeten toe naar minder veehouderijbedrijven. En minder dieren per bedrijf. Verminder het aantal bedrijven met kippen of eenden in waterrijke gebieden en geef hiervoor geen nieuwe vergunningen meer af.

Op welke manier gaat deze minister, als politiek verantwoordelijke bij een volgende uitbraak van een dierziekte die op mensen over slaat, zich bemoeien met noodzakelijke maatregelen die bij andere ministeries liggen? Zoals de maatregelen voor de veehouderij, voor klimaat en het terugdringen van de consumptie van dierlijke producten?

Vorige week hoorden wij minister De Jonge in een debat benoemen dat dit niet de laatste zoönose is die ons in haar greep zal hebben. We zullen ons daartoe beter moeten verhouden, zei hij daarbij.

Maar voorzitter, we moeten toch alles op alles zetten om dit te voorkomen? Kan de minister toezeggen dat hij zich ook dáár voor gaat inzetten?

Voorzitter. Dan de crisis waar we nog middenin zitten. Kenmerkend voor de coronacrisis is het leven met veel onzekerheden. Ook in deze fase. Een lastige balanceeract.

Dankzij vaccinatie hebben we het aantal ziekenhuisopnames drastisch weten te verlagen en worden ouderen en kwetsbaren beter beschermd.

Maar door de deltavariant en het loslaten van veel maatregelen, komen er weer gaten in de dijkbewaking.

Mijn fractie zou niet voor de huidige vorm van dijkbewaking gekozen hebben , maar de naleving van de anderhalve meter, het testen voor toegang systeem, vaccinatiebewijzen en de quarantaineplicht voor reizigers vormen nu eenmaal de enige barrière tussen ons en de ongebreidelde verspreiding van het virus.

Op al die punten blijkt het kabinet erg optimistisch over de uitvoering te zijn geweest, zo is de afgelopen dagen gebleken. Het aantal besmettingen stijgt rap.

Kan het kabinet schetsen hoeveel zorgen zij zich maken? En wat gaat het kabinet doen om die gaten in de dijkbewaking te dichten?

Voorzitter. De minister heeft vorige week - na ontvangst van het positieve advies van de Gezondheidsraad - besloten dat ook tieners van 12 tot en met 17 jaar worden uitgenodigd voor een prik.

Het vaccineren van jongeren draagt niet alleen bij aan het voorkomen van ziekte- en een enkel sterfgeval in deze groep, maar ook aan de bescherming van de bevolking in zijn geheel.

Daarnaast willen we uiteraard koste wat kost voorkomen dat scholen brandhaarden worden voor het virus.

Tegelijkertijd moet de keuzevrijheid van het individu hierin gewaarborgd worden.

Iedereen bepaalt zelf wat er met zijn of haar lichaam gebeurt, dat is een grondrecht.

Dat geldt ook voor tieners die wellicht ouders hebben die er anders over denken.

Voorzitter, in de testwet is de deur op een kier gezet om verplicht testen in het onderwijs mogelijk te maken. Mijn fractie was daar fel op tegen.

Nu tieners ook gevaccineerd kunnen worden, komt daar de zorg bij dat je straks misschien zonder vaccinatie- of testbewijs geen fysiek onderwijs kunt volgen.

Kan de minister vandaag garanderen dat het onderwijs toegankelijk blijft voor ALLE jongeren, ook zij die zich niet willen of kunnen laten vaccineren of testen?

Voorzitter. De minister voor Medische Zorg beloofde mij tijdens het vorige coronadebat, dat zij in de volgende stand van zaken brief terug zou komen op de plannen van het kabinet rondom long-covid. Ik heb dit niet kunnen vinden in de stand van zakenbrief van gisterenavond. Kan de minister aangeven wanneer ik dit tegemoet kan zien?