Bijdrage Van Esch aan coro­n­adebat

Voorzitter, we hebben te maken met zorgelijke cijfers en weinig perspectief op het einde van de maatregelen.
Het blijft noodzakelijk om de druk op de zorg te verminderen, want die is daar nog steeds heel hoog.

Maar het is ook van belang om telkens kritisch te bezien welke andere waarden in het geding zijn – zoals bijvoorbeeld het drama voor de horeca, maar ook het welzijn van jongeren en studenten. Wij steunen daarom het kabinet in het starten van kleine lokale proefprojecten om te bekijken wat er mogelijk zou kunnen zijn in verschillende sectoren. We willen het kabinet oproepen niet alleen te beginnen met evenementen en voetbalwedstrijden, zoals de minister-president gisteren bij de persconferentie zei, maar vooral met het beroeps- en hoger onderwijs. Studenten hebben het echt zwaar met de vele online lesuren. Wat zou het helpen als daar snel ietsjes meer ruimte kwam. Graag een reactie.

Voorzitter, deze week staat in de Kamer in het teken van de - zo noemt de minister-president het zelf - twee grootste crises uit zijn carrière. De stikstofcrisis en de coronacrisis. De Partij voor de Dieren heeft hier vaak opgemerkt dat beide crises te maken hebben met de manier waarop de mens met de dieren en de natuur om gaat.

Vorige week, tijdens het debat over de VWS-begroting, stelde ik de minister van Medische Zorg een eenvoudige vraag: Wie kunnen we politiek verantwoordelijk houden als er een nieuwe, voor de mens gevaarlijke, infectieziekte ontstaat in de Nederlandse veehouderij? Eerder stelde mijn collega Ouwehand dezelfde vraag aan de minister van landbouw. Het antwoord bleek minder eenvoudig. Daarom stel ik deze vraag vandaag opnieuw. En dit keer aan de minister-president, als voorzitter van de ministerraad.

Niet om te checken of iedereen wel het juiste antwoord geeft, maar om te voorkomen dat bij een nieuwe voor de mens gevaarlijke infectieziekte, ministers naar elkaar gaan zitten wijzen. Dit hebben we gezien bij Q-koorts en dat zien we nu weer bij de Toeslagenaffaire, en dat willen we in de toekomst voorkomen. Graag een reactie van de premier. Een ander punt voorzitter.

Op 20 mei van dit jaar vroeg mijn partij het kabinet al meer te doen voor het verbeteren van de basisgezondheid om kwetsbare mensen op de langere termijn beter te beschermen en de zorg te ontlasten. Inmiddels zijn we zeven maanden verder en moeten we concluderen dat het kabinet niet verder is gekomen dan een extra voorlichtingscampagne. Helaas kwam minister De Jonge zijn toezegging om de Kamer deze week te informeren over de extra inzet op preventie niet na. Zonder reden te noemen is het onderwerp doorgeschoven naar een volgende brief. Ik wil graag van de minister weten waarom.

Voorzitter, dan door naar een ander belangrijk punt. Gisteren werd bekend dat één op de vier ernstig zieke coronapatiënten besmet is met de Aspergillus-schimmel. De helft van de coronapatiënten op de IC die de schimmelinfectie oploopt, komt te overlijden. De helft, voorzitter. Die schimmelinfectie is heel moeilijk te behandelen, omdat er varianten zijn die resistent zijn geworden tegen het medicijn. Voor de oorzaak, voorzitter, moet ook gekeken worden naar de landbouw.

Want op akkers komt dezelfde schimmel voor, en bestrijden boeren ‘m met vrijwel dezelfde schimmel-bestrijdingsmiddelen als die in het ziekenhuis gebruikt worden. Door overmatig gebruik van die bestrijdingsmiddelen in de landbouw wordt de schimmel steeds ongevoeliger en uiteindelijk resistent tegen de bestrijdingsmiddelen. Zo’n 15% van de patiënten met een schimmelinfectie heeft te maken met een resistente schimmelvariant die zo goed als onbehandelbaar is. De kans dat zo’n patiënt sterft is 86%.

Al in 2010 stelde de Partij voor de Dieren vragen over schimmel-resistentie in ziekenhuizen. En in 2013 werd een motie van de Partij voor de Dieren aangenomen om vijf soorten schimmel-bestrijdingsmiddelen voor de landbouw van de markt te halen. Want als de landbouw deze stoffen niet meer gebruikt, wordt de kans op resistentie kleiner en zijn ziekenhuispatiënten met dezelfde schimmelinfectie beter te behandelen. Voorzitter, het is nu zeven jaar later, en de motie is niet uitgevoerd. Drie van die middelen zijn nog steeds op de markt. Voorzitter, de coronamaatregelen zijn er om kwetsbare mensen te beschermen en de zorg te ontlasten.

Als we de sterfte onder corona patiënten willen terugdringen, dan moeten die middelen voor de landbouw nu van de markt worden gehaald, om de ontwikkeling van resistentie een halt toe te roepen. Is de minister bereid de motie uit 2013 alsnog zo snel mogelijk volledig uit te voeren? Voorzitter, een laatste korte vraag. Er werd eerder beloofd dat er in het najaar meer informatie zou zijn over het mogelijke verband tussen luchtvervuiling en een ernstig verloop van een coronabesmetting. Het is inmiddels bijna Kerst. Waar blijven de onderzoeken?

Voorzitter, dankuwel.