Bijdrage Van Esch aan debat Discri­mi­natie en Racisme

Voorzitter.

Uiteraard staan we eerst even stil bij de situatie in Hongarije. De Hongaarse anti-lhbtiwet ondermijnt de positie van lhbti’ers in dat land. Het laat zien dat fel bestreden rechten in de EU niet vanzelfsprekend zijn. De aanpak van discriminatie, of het nu tegen de lhbti-gemeenschap, joden, moslims, Aziatische of zwarte mensen, migranten of mensen met een beperking is, heeft blijvende aandacht nodig.

Daarom is het goed dat er een nationaal coördinator discriminatie en racisme en een coördinator tegen antisemitisme komen. De minister schrijft het zelf, ‘een kantelpunt in de aanpak van discriminatie’. En terecht. Ik heb een aantal vragen over de coördinator discriminatie en racisme.

De coördinator gaat functioneren onder de minister van BZK. Betekent dit dat de coördinator een ambtenaar wordt? Of krijgt de coördinator doorzettingsmacht? Met andere woorden, worden de kaders bepaald binnen het nieuwe regeerakkoord of krijgt de coördinator de vrijheid om naar eigen inzicht te opereren? En zijn vertegenwoordigers van bijvoorbeeld de antiracisme beweging, etnisch-culturele minderheden, de lhbti-gemeenschap, betrokken geweest bij de totstandkoming van het profiel van de coördinator, en zullen zij worden betrokken bij het actieplan?

Voorzitter. Een meerderheid van de Kamer heeft het regenboog stembusakkoord ondertekend. Daar staan een hoop goede maatregelen in waar niet langer mee getreuzeld kan worden, zoals het aanstellen van discriminatierechercheurs en het maken van prestatieafspraken tussen J&V, OM en politie om discriminerend geweld aan te pakken. Kan de minister van J&V aangeven hoe het ervoor staat met de aanpak van discriminerend geweld en of hij aan de slag gaat met de maatregelen uit het regenboogakkoord?

Voorzitter. Eindelijk is er een klein beetje erkenning dat discriminatie en racisme in de haarvaten van de overheid zit. Er komt een brede doorlichting van overheidsorganisaties en er komt een staatscommissie. Wat de Partij voor de Dieren betreft kijkt de staatscommissie niet alleen naar het effect van Nederlands beleid op mensen in Nederland, maar ook over onze eigen landsgrens heen. Neem bijvoorbeeld palmolie. Er wordt in Nederland een heleboel palmolie geconsumeerd, van pindakaas tot zeep. Die palmolie komt uit Indonesië en Liberia, waar lokale gemeenschappen worden weggejaagd van hun land en terug moeten komen als schuldslaven op de plantages. Hedendaagse slavernij, voorzitter. Uit de Monitor Brede Welvaart blijkt dat de Nederlandse voetafdruk ten koste gaat van mensen elders. Erkent de minister dat? En is zij bereid om als coördinerend minister van discriminatie de handschoen op te pakken en dit te betrekken bij het onderzoek van de staatscommissie?

Voorzitter. Dan heb ik drie punten over het slavernijverleden. De minister heeft vast de oproep van de grote steden gezien om van Keti Koti een nationale feestdag te maken. Dat vindt mijn fractie een goed idee. Kan zij daarop reageren? Daarnaast zouden wij graag zien dat niet alleen de steden, maar ook het Rijk onderzoek gaat doen naar het slavernijverleden en kolonialisme. Is de minister bereid dat toe te zeggen?

Mijn collega in de Eerste Kamer heeft vorig jaar gevraagd de slavenhandel te bestempelen als een misdaad tegen de menselijkheid. Wij vinden het spijtig dat dit debat een dag te vroeg komt om het rapport van het Adviescollege Dialooggroep Slavernijverleden te bespreken. Dat hadden we graag anders gezien. Wellicht kan de minister alvast een tipje van de sluier lichten?

De gouden koets staat na de restauratie inmiddels in het Amsterdam Museum. Een tastbare herinnering aan een pijnlijke geschiedenis. Wij hopen dat de Koning besluit de gouden koets niet meer te gebruiken bij Prinsjesdag. Voorzitter, dankuwel.