Bijdrage Van Esch aan debat over externe veiligheid

Dank, voorzitter.

Opnieuw een Tata Steel debat vandaag.

Want uit onderzoek dat gisteren naar buiten kwam, blijkt dat de werknemers van Tata Steel allemaal snel een nieuwe groene baan kunnen vinden in de regio.

Het argument dat Tata Steel behouden moet worden omwille van de werkgelegenheid, houdt dus geen stand.

Wat de Partij voor de Dieren betreft is Tata Steel, zoals het bedrijf nu functioneert, de ‘licence to operate’ verloren.

Tata Steel kan alleen voortbestaan als het bedrijf per direct duidelijk maakt hoe het uiterlijk in 2030 schoon, circulair, klimaatneutraal en natuurvriendelijk gaat produceren.

Het huidige Groen Staal plan van Tata voldoet hier niet aan.

Erkent de staatssecretaris dat het niet logisch is om een bedrijf met belastinggeld in de benen te houden dat véél te laat, veel te weinig doet, waardoor omwonenden nog tot 2030 in de kankerverwekkende stoffen zitten, we nog steeds CO₂ uitstoot en stikstof hebben tot 2040, terwijl de werknemers elders groene banen kunnen vinden waar ze juist heel hard nodig zijn?

Zelfs de hoogste ambtenaar van EZK gaf aan dat de industrie niet hoeft te rekenen op overheidssteun als het gaat om verduurzaming.

In dit kader verwacht mijn fractie dan ook dat de aangenomen motie Leijten/Van Raan ‘over geen nieuwe subsidierelaties zonder harde afspraken over gezondheidswinst’ wordt uitgevoerd.

Totdat Tata Steel een plan op tafel legt dat aantoonbaar leidt tot aanzienlijke reductie van de schadelijke uitstoot, moeten de gesprekken over subsidies on hold worden gezet.

Gaat de staatssecretaris hiervoor zorgen?

En gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat de grote beloftes van Tata, zoals de vermindering van schadelijke PAK’s met 50%, onafhankelijk worden gecontroleerd en er volledige transparantie over bestaat?

Omwonenden worden namelijk nog altijd geconfronteerd met grote hoeveelheden schadelijke stoffen die neerdwarrelen op hun vensterbanken en in speeltuinen. Ondanks de maatregelen die tot nu toe zijn genomen, is de gezondheidssituatie niet verbeterd.

En ook uit de Kankeratlas blijkt dat de regio rondom Tata Steel rood kleurt. Marcel van Roosmalen verwoordde het treffend: “Asbestkanker ligt daar 114% boven het landelijk gemiddelde. En dat is nog maar de kanker, want het bedrijf vergiftigt de omgeving en dus ook haar werknemers ook op alle andere manieren”.

Maar de staatssecretaris – die nota bene verantwoordelijk is voor een gezonde leefomgeving – accepteert gewoon dat gezondheidsverbetering rondom Tata Steel nog jaren op zich laat wachten!

Doordat deze staatssecretaris niet per direct de sluiting van de meest vervuilende onderdelen eist, groeien kinderen in de IJmond op in een ongezonde omgeving.

Maar de financiële belangen van Tata Steel wegen blijkbaar zwaarder dan de gezondheid van omwonenden.

Bovendien is Tata Steel ook nog de nummer één uitstoter van stikstofoxiden van Nederland. Het heeft een schadelijke impact op vrijwel al onze kwetsbare natuurgebieden.

Morgen zou er een brief van het kabinet komen over de stikstofdoelen voor de industrie, maar die wordt toch weer uitgesteld.

Waarom?

En wat is haar actieve bijdrage aan het aanpakken van de stikstofvervuiling uit de industrie?

Het lijkt er vooralsnog op dat de grote industriële vervuilers de dans ontspringen, en dat is nogal oneerlijk naar de boeren.

Ook in dat kader roep ik op: sluit nu die meest vervuilende onderdelen van Tata Steel.

Tot slot, voorzitter, uit onderzoek van het RIVM blijkt dat in 20% van de landbouwgiffen Zeer Zorgwekkende Stoffen zitten.

Waar in het emissiebeleid is vastgelegd dat de uitstoot van Zeer Zorgwekkende Stoffen in de industrie zoveel mogelijk moet worden voorkomen of beperkt, geldt dat voor die landbouwgiffen niet.

Die worden gewoon in ons milieu gesproeid.

En dan heb ik het over stoffen die kankerverwekkend zijn, hormoonverstorend, giftig voor de voortplanting, of die niet afbreekbaar zijn en zich opstapelen in het milieu.

Ik vraag de staatssecretaris: zij wil toch ook af van die troep?

Want dan herinner ik haar aan het aangenomen amendement van mijn fractie, dat was ingediend bij een wetswijziging over landbouwgif van deze staatssecretaris, over het vergaand beperken van het gebruik van deze meest schadelijke landbouwgiffen.

Dat amendement Vestering is voor het afgelopen zomerreces aangenomen, maar over de wetswijziging hebben we nog steeds niet gestemd.

Wanneer ontvangt de Kamer de brief over ons amendement, zodat we eindelijk over die wet kunnen stemmen?

Dit begint een politiek spelletje te worden over de rug van onze gezondheid.