Bijdrage Van Esch aan debat over ontwik­ke­lingen rondom coro­na­virus

Voorzitter, we staan hier vandaag om te spreken over de snel oplopende besmettingscijfers onder de bevolking. Wat mijn fractie betreft een zorgwekkende ontwikkeling. Een treuzelende regering greep te weinig in. Dat, voorzitter, is niet eerlijk naar de kwetsbaarsten in onze samenleving.

Ik wil eerst een aantal vragen stellen over het onderwijs, daarna over de luchtvaart, het bron- en contactonderzoek, en ik sluit af met de problemen in de nertsenfokkerij en de slachthuizen, die een levensgroot gevaar vormen voor de volksgezondheid.

Voorzitter, de strenge boodschap aan jongeren om afstand te houden is moeilijk verenigbaar met hutjemutje gevulde klaslokalen. Leraren, ouders en leerlingen maken zich terecht zorgen. Kunnen ouders hun kind thuis houden, als zij vrezen dat het ventilatiesysteem op school niet deugt, of gaat er vanaf 1 september worden gehandhaafd? Graag een reactie.

Voorzitter, de uitzonderingspositie van de luchtvaart heeft het draagvlak voor de basisregels aanzienlijk ondermijnd. Anderhalve meter heeft nooit bestaan in vliegtuigen. Wekelijks komen er honderden mensen uit risicogebieden[1]. Lang werden ze niet getest, en werd er niet gecontroleerd of ze wel in quarantaine gingen. Eindelijk komt er een teststraat op Schiphol en andere luchthavens. Wanneer treedt dat in werking? Waarom is dat niet veel eerder gedaan? Graag een reactie!

Voorzitter, het opschalen van het bron- en contactonderzoek heeft elke overheidsregie gemist. Daardoor wordt nu in paniek gegrepen naar een zwaar controlemiddel: de verplichte quarantaine. Een bliksemafleider, om het falen van het opschalingsplan voor de GGD’en te maskeren. Dit zagen we ook met de corona-app en de COVID-wet. De basis is niet op orde, en dan ineens komen er verregaande maatregelen zonder goed te onderbouwen waarom die ineens nodig zijn. Is de minister bereid toe te geven dat zijn beloftes van toen, niet zijn waar gemaakt? Hoe gaat hij de opschaling alsnog versnellen?

Voorzitter, over drie dagen verstrijkt de deadline van het Outbreak management Team-Zoonosen voor de nertsenhouderij. Als er half augustus nog besmettingen bij komen, moeten alle overgebleven nertsen in Nederland uit voorzorg worden gedood volgens het OMT-Z. Dit weekend waren er alweer 2 nieuwe besmettingshaarden. Kan de minister van VWS aangeven wanneer hij hierover met de minister van LNV een besluit neemt?

Kan de minister ook toelichten of het oplopend aantal besmettingen in Nederland aanleiding geeft het besluit tot een vrijwillige stoppersregeling te heroverwegen, conform het advies van het OMT-Z? Er ligt een aangenomen motie van de PvdD die om vervroegde sluiting vraagt. Waar wacht het kabinet nog op? Waarom krijgen nertsenfokkers een voorkeursbehandeling terwijl hier grote risico’s liggen voor de volksgezondheid? Graag een reactie!

Vorige week hoorden we dat zieke werknemers van een slachthuis gedwongen werden om valse gezondheidsverklaringen in te vullen en dat er bij (aangekondigde) inspecties alleen tijdelijk maatregelen werden genomen[2]: als inspectie weg was, werden spatschermen opgeruimd en hoefde er geen 1,5 m afstand meer te zijn.[3]

Hoe is dit mogelijk, vraag ik de minister? En hoe kan het dat horeca, musea en pretparken 14 dagen moeten sluiten indien daar besmettingen worden geconstateerd, maar dit niet geldt voor slachthuizen? Zijn zij uitgezonderd van deze regel?

We weten dat onze omgang met dieren de enige oorzaak is van de pandemie van dit moment en dat er tal van nieuwe infectieziekten onze volksgezondheid bedreigen.

We zullen onze omgang met dieren moeten herzien, we zullen ons reisgedrag moeten herzien, en juist daarin neemt de regering niet de regie. Regeren is zelfs in tijden van nood kennelijk niet vooruitzien, maar vooruitschuiven.

Wanneer mogen we ingrijpende veranderingen verwachten?

Voorzitter, dankuwel.