Bijdrage van Esch aan debat over de mili­euraad

Voorzitter, vandaag is de laatste kans om over de natuurherstelverordening te spreken. En dat gaan we dan ook doen. Want de natuur heeft ons nodig.

Toch bizar dat grote multinationals, zoals Coca-Cola, H&M en Neste deze week wel opriepen voor bindende natuurherstelmaatregelen, maar de minister voor natuur vrolijkt door lobbyt aan vrijblijvendheid.

En dan te bedenken dat de kosten van niets doen veel groter zijn dan nu inzetten op natuurherstel.

Het volgende argument zou iedereen, ook als je niks om de natuur geeft, toch moeten overtuigen. Volgens de quickscan van Arcadis kost niets doen = 1700 miljard. Terwijl de kosten van natuurherstel = 154 miljard zijn, met baten van ruim 1800 miljard.

Bij afwezigheid van de minister voor natuur, graag reactie van de staatssecretaris op de oproep van de grote multinationals en de samenspraak met de keuze voor vrijblijvendheid van dit kabinet.

Dan, voorzitter: luchtkwaliteit.

De staatssecretaris heeft inmiddels meerdere onderzoeken laten uitvoeren door het RIVM over de nieuwe luchtkwaliteitsnormen.

Een eerder RIVM-onderzoek liet al zien dat de strenge WHO-normen voor luchtkwaliteit gehaald kunnen worden, áls er keuzes worden gemaakt over wat we nog wel en wat we juist niet meer toestaan.

En recent heeft het RIVM onderzocht of de slappere luchtkwaliteitsnormen uit het voorliggende Europese voorstel haalbaar zijn.

De conclusie is klip en klaar: ja, die Europese normen voor 2030 zijn haalbaar.

In 98% van Nederland zijn deze normen haalbaar in 2030 met bestaand beleid.

Op enkele plaatsen, zoals de IJmond, Schiphol en Maasvlakte zijn extra maatregelen nodig.

Maar, zo stelt het RIVM, over deze maatregelen spreekt de regering al om de klimaatdoelen voor 2030 te kunnen behalen.

Kortom: de doelen zijn haalbaar en er kan zelfs best een schep bovenop!

Wat mijn fractie betreft kan de staatssecretaris met deze twee RIVM onderzoeken in de hand er in Europa zelfs voor pleiten om de WHO-normen in 2030 te halen, in plaats van 2050.

Maar goed, zo ver is een meerderheid in de Kamer helaas nog niet.

Wij hadden alleen wel verwacht van deze staatssecretaris dat zij ambitieus zou inzetten op het halen van de tussendoelen.

Maar nee, zelfs dat gaat ze niet doen. Ze gaat volgende week naar Brussel om te pleiten voor uitstel. Uitstel voorzitter, ondanks de duidelijke conclusies van het RIVM blijft deze staatssecretaris bij haar standpunt om in Europa een voorbehoud te maken wat betreft het jaar waarin de tussendoelen moeten worden behaald.[6] Omdat ‘niet kan worden uitgesloten dat kosten gemaakt moeten worden om in hoog blootgestelde gebieden aan de richtlijn te kunnen voldoen.’ Wat mijn fractie betreft legt dit precies het probleem bloot: deze staatssecretaris laat zich niet leiden door wetenschap en gezondheid, maar door de portemonnee.

Waarom blijft deze staatssecretaris bij haar standpunt, zélfs nu het RIVM heel duidelijk heeft laten zien dat de tussendoelen haalbaar zijn?

In dit kader ben ik ook benieuwd naar de reactie van de staatssecretaris op de brief van de IJmondgemeenten.

Hierin roepen zij de staatssecretaris op om aanvullende maatregelen te treffen, zodat de nieuw voorgestelde normen in 2030 gehaald kunnen worden.

De gezondheid van de inwoners van de IJmond kan zich namelijk géén uitstel veroorloven.

Wanneer gaat de staatssecretaris de noodzakelijke landelijke maatregelen treffen én gemeenten meer juridische instrumenten geven, zodat de luchtkwaliteit kan worden verbeterd?

Ik noem een houtstookverbod bij code rood en oranje van de stookwijzer maar weer eens.

Voorzitter, dan nog kort over recht op reparatie. Oostenrijk heeft veel succes met een speciale bonus die mensen krijgen als ze kapotte elektronische apparaten laten repareren, in plaats van vervangende spullen te kopen.

Burgers krijgen een voucher waarmee de helft van de kosten voor een reparatie per apparaat wordt gesubsidieerd. Tot een maximum van 200 euro.

Hoe staat de staatssecretaris hier tegenover?