Bijdrage Van Esch over de verlenging van de coronawet

Voorzitter,

Vandaag bespreken we, of in de huidige situatie de coronawet en het coronatoegangsbewijs nog wel moeten blijven.

Allereerst het toegangsbewijs. De Partij voor de Dieren was tegen het coronatoegangsbewijs en blijft tegen het coronatoegangsbewijs.
Sterker nog, wij zien meer reden dan ooit om er mee te stoppen.

Fijn dat de minister ook tot dat inzicht lijkt te zijn gekomen voor 2G. Maar waarom trekt de minister de 2G plannen niet helemaal terug? Hij zegt nu te zoeken naar een manier om het een proportionele maatregel te maken maar dat is echt de verkeerde volgorde. Dan ga je zoeken naar argumenten om je plan toch maar door te kunnen
zetten.

En als de minister niets ziet in 2G wat maakt dan dat zijn inschatting voor 3G anders is? Waarom is hij daar nog altijd wél van overtuigd?

Deze minister blijft op die manier vasthouden aan het middel van de toegangsbewijzen. Toegangsbewijzen die het vooral in theorie goed lijken te doen terwijl dat in de
praktijk niet blijkt en het zelfs schade veroorzaakt doordat er mensen mee worden buitengesloten.

De effectiviteit, de proportionaliteit de rechtvaardigheid.. Bijna iedereen lijkt het eens dat ze allemaal onvoldoende te onderbouwen zijn en toch blijft de minister er aan vasthouden. En van de destijds beloofde tijdelijkheid is ook weinig over.

Ik heb een aantal vragen aan de minister:

Klopt het dat in de Wet Publieke Gezondheid staat dat een toegangsbewijs op basis van vaccinatie een vergelijkbare kans op overdracht moet opleveren als
een negatieve test?
In hoeverre is daar nog sprake van nu het RIVM zelf in december al aangaf dat bescherming van vaccinatie tegen overdracht met Omikron is teruggelopen tot 21% zonder booster en 60% met booster?
Kortom, is het gebruik van de QR nu nog wel in lijn met de vereiste uit de wet? Want vaccinatie helpt. En zeker ook tegen ziekenhuisopnames.
Maar, als je al voorstander van het toegangsbewijs zou zijn, dan zijn dit toch niet de cijfers waarmee is te onderbouwen dat je mensen de toegang tot het sociale leven ontzegt?

En meer principieel, wat is nou nog het doel van het toegangsbewijs? Is dat het beperken van het aantal besmettingen? Als we enerzijds accepteren dat er meer dan 100.000 besmettingen per dag zijn dan valt toch niet vol te houden dat het beperken van besmettingen nog zo’n zwaarwegend belang is dat we er de maatschappij voor verdelen? En wat zijn de laatste inzichten over de schijnveiligheid? Daar waarschuwde wij bij introductie al voor. Deelt de minister de analyse dat wanneer mensen met groen vinkje ergens binnen zijn gekomen zij zich minder goed aan de geldende regels houden? Het gevoel dat het veilig is overheerst simpelweg.

En tot slot over het toegangsbewijs - De tijdelijkheid. Wat is er nog over van de woorden die daarover begin september gesproken werden?
“Het Coronatoegangsbewijs is een maatregel die zo tijdelijk mogelijk wordt ingezet” – zo zei de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.
“Deze maatregel is tijdelijk en hopelijk zéér tijdelijk” – zei de minister-president nog.
Er lijkt alleen weinig van waar.

De herinnering aan de belofte van tijdelijkheid is overigens ook gericht aan partijen die hier stellen dat het gewoon fijn is om 2G, of ook 3G, in de gereedschapskist te hebben liggen. Zo ga je, wat ons betreft, niet om met zulke ingrijpende, grondrecht beperkende, maatregelen. Die zijn niet ‘nice to have’.
Zeker niet als die, alleen al door ze aan te kondigen, negatieve effecten hebben zoals dat ze bijdragen aan de polarisatie of er bijvoorbeeld toe leiden dat mensen zich expres laten besmetten. Wat ons betreft heeft een overheid die burgerlijke vrijheden inperkt, ook de verantwoordelijkheid naar de burgers om er alles aan te doen om die beperkingen zo snel mogelijk weer op te heffen. Een overheid die de burgerlijke vrijheden inperkt, moet er alles aan doen om ervoor te zorgen dat dat eens maar nooit weer is.

Dat brengt me bij de verlenging van de wet. Aan het begin van de pandemie was het belangrijk om de ondemocratische noodverordeningen los te laten en de aanpak van de coronacrisis juridisch goed te regelen. Dat was hard nodig, want van de ene op de andere dag was het noodzakelijk om hele verregaande maatregelen te nemen tegen de verspreiding van het virus. Vervolgens kwam het kabinet met een draak van een wet, waarin de minister van VWS heel veel macht naar zich toe trok. Na veel kritiek werd de wet aangepast.

Dankzij amendementen van coalitie en oppositie hier in de Tweede Kamer is de wet die daarna uiteindelijk in werking is getreden, geen draak meer, maar wat de Partij voor de Dieren betreft ook bij lange na niet goed genoeg. Daarom stemden wij tegen, en zijn wij nog altijd tegen de coronawet.

We zijn tegen de coronawet, omdat je als overheid geen burgerlijke vrijheden kan inperken als je niet zelf ook alles doet om dat te voorkomen. Er moest, en moet, nog steeds een goeie wet komen die twee dingen regelt:

1. De volwaardige betrokkenheid van het parlement vooraf moet weer gegarandeerd zijn;

2. En er moet ingezet worden op preventie. Zowel op het voorkomen van nieuwe zoönose als het verbeteren van de brede volksgezondheid.

Beide punten zijn niet geregeld. Dus ik vraag hier nog maar eens: wanneer komt er een alomvattende aanpak voor het verbeteren van de volksgezondheid?
Wanneer komt er een stevig plan om te voorkomen dat de vogelgriep blijft rondgaan en muteert zodat ie van mens tot mens over kan gaan?
En wanneer kan de Kamer gewoon weer voor een persconferentie over de plannen debatteren?

Want wat de afgelopen tijd gebeurde was precies het tegenovergestelde. De Kamer kreeg telkens het OMT-rapport veel te laat. De minister maakte regelmatig gebruik van een spoedprocedure die eigenlijk alleen bedoeld was voor echte spoedgevallen. En de Kamer werd telkens geconfronteerd met voldongen feiten.

Het is essentieel dat de regering weer gewoon haar plannen voorlegt aan de Tweede Kamer. Daar het debat over aangaat en daarna dat beleid gaat uitvoeren.
Of en hoe je vervolgens de persconferentie wilt organiseren dat is aan de minister.
Als hij maar de goede cijfers gebruikt.