Bijdrage Van Esch over een circu­laire economie

Voorzitter,

Ik heb vanaf 15 uur de begroting VWS, dus ik moet zo dan weer weg helaas. En dat is jammer, want mijn fractie is echt geschrokken van de zogenaamde circulaire voorstellen die de staatssecretaris doet voor hergebruik en recycling.

Het lijkt langzaamaan gebruikelijk te worden op dit ministerie om voor de verkiezingen nog even wat desastreuze besluiten te nemen.

Nadat de minister van I&W de verbreding van de A27 bij Amelisweerd doordrukt. Een belachelijk plan wat ook nog eens bizar meer geld gaat kosten, zien we nu de staatssecretaris van I&W de milieudoelstellingen afzwakken.

Er komt namelijk een nieuwe manier van meten voor recycling. Deels omdat er met oude methode volop gesjoemeld werd. Maar, wat gebeurt er dan: de sector ziet meteen kans zich onder de recyclingnormen uit te worstelen. Normen die soms overigens al jaren niet gehaald worden.
Dus; doelen niet gehaald (90 procent recycling van glas), terechtgewezen door de rechter en dan gaan daarna als beloning de doelen omlaag of ze worden op het Europese minimum gesteld. Vooral bij glas en plastic gaat dat echt mis. Dat is toch geen ambitieus beleid te noemen?
Dus, mijn concrete vraag: gaat de staatssecretaris de doelen alsnog verhogen? En zo nee, waarom niet?

En dit gebeurd allemaal omdat we in de nieuwe circulaire doelstellingen hergebruik en recycling gaan samenvoegen. Wat mijn fractie betreft moet de staatssecretaris hier nu op handelen. De wijziging van dit besluit niet publiceren en terug naar de tekentafel. Is zij daartoe bereid?
Want het beleid lijkt wederom gekaapt door het bedrijfsleven. Zo lezen we op pagina 7 van het besluit dat het ‘onwenselijk’ wordt geacht om aparte doelen voor te schrijven voor hergebruik. Voorzitter, mijn vraag is wie dat onwenselijk vind.
De burger? De natuur? Het milieu? De dieren? De staatssecretaris? Of toevallig het bedrijfsleven..

Waarom wil de staatssecretaris geen aparte doelen voor hergebruik opnemen?
Hergebruik staat hoger op de ladder, is minder energie-intensief en vervuilend en heeft dus de voorkeur. Maar de staatssecretaris schrapt met haar voorstel werkelijk elke motivatie om in te zetten op hergebruik. Want percentages hergebruik en recycling worden in de meetmethode toch op een hoop gegooid.
En welke stimulans blijft er over om te hergebruiken? Want in het besluit stelt zij dat ‘met deze doelstellingen, de verplichting tot het nemen van maatregelen ter bevordering van hergebruikt wordt geïmplementeerd’. Maar dat is gewoon feitelijk niet het geval. Er wordt geen hergebruik bevorderd.

Voorzitter,

Dan kom ik even terug op de statiegeld discussie die gevoerd werd bij de begroting. En We net buiten op het Plein extra aan werden herinnerd. Allereerst wil ik hier even onderstrepen dat uit de consultatie blijkt dat eigenlijk iedereen statiegeld op flesjes en blikjes wil en dit ook snel wil invoeren Dus waar wacht de staatssecretaris op?
Minder positief is dat het statiegeld nog niet ingevoerd is of we zien al dat producenten er onderuit proberen te komen door allerlei alternatieve verpakkingen te ontwikkelen en testen. En toen mijn collega de staatssecretaris daar naar vroeg zei zij: “Alleen als het een probleem vormt, wil je iets oplossen.”
Dat klinkt zinnig. Maar niet voor een bewindspersoon die moet voorkomen dat er afval in de natuur komt. Die moet zorgen dat een probleem wordt voorkomen. Niet pas opgelost als er jaarlijks tonnen afval in de natuur belanden.

Nou heeft de staatssecretaris eerder toegezegd verschuivingen van verpakkingen te monitoren en indien nodig, aanvullende maatregelen te nemen. Maar laten we daar dan ook gewoon meteen al consequenties aan verbinden.
Komt er een toename van andere verpakkingen dan blik en flesjes? Dan breiden we het statiegeld uit. Is de staatssecretaris bereid om in de conceptwetgeving op te nemen dat er statiegeld geheven zal worden op drankenkartons, en waar nodig andere drankverpakkingen, wanneer uit de monitoring een toename ervan in het zwerfafval blijkt?

Dank u wel