Bijdrage Van Kooten AO Maritiem (en tweede termijn 05-06-2019)


29 mei 2019

Voorzitter, dank u wel. Het lozen van kankerverwekkende en giftige chemicaliën uit de ruimen van varende schepen is niet te tolereren en moet zo snel mogelijk beëindigd worden. Ik heb het natuurlijk over het varend ontgassen. De ervaringen van mensen uit bijvoorbeeld Lekkerkerk, dat op de route van en naar Rotterdam ligt, maken duidelijk dat het lozen van deze stoffen echt ziekmakend is. Toen ik dit dossier opnieuw bestudeerde en las over Lekkerkerk, moest ik terugdenken aan een beroemde milieurechtszaak over het gifschandaal daar in de jaren tachtig. Ik heb de uitspraak erbij gepakt. Daarin valt te lezen dat als je weet of redelijkerwijs had kunnen vermoeden dat je de bodem aantast, je alles moet doen wat je kan om dat te voorkomen. Dat geldt voor de bodem, maar natuurlijk ook voor het aantasten van het water, de lucht of de gezondheid van omwonenden. Maar men doet niet alles wat men kan. De markt lost het niet op, want die zit vast in zijn kip-eidiscussie. De overheid moet ingrijpen, maar als we de brief van de minister lezen, dan gaat dat nog een hele poos duren. Als alle landen volgens schema ratificeren, worden de eerste stoffen in het beste geval medio 2020 verboden en duurt het, vanwege de uitfasering, nog voort tot zeker 2023.

De minister zegt te willen versnellen, maar ze laat het handvat dat werd aangereikt liggen, namelijk het verbod op het varend ontgassen in de nabijheid van sluizen, bruggen en dichtbevolkte gebieden. De minister zou voor dit AO aangeven welke delen van Nederland zij onder dat verbod kon laten vallen, maar dat is niet gebeurd. Dat hebben wij voor dit debat nog even gecheckt bij de Griffie. Erger nog: in de beantwoording van de schriftelijke vragen geeft de minister aan dat zij dit verbod, dat al geldig is sinds 1 januari, niet wil handhaven. Hoe kan dat? Hoe wil zij dan versnellen? Ik wil echt meer van deze minister horen dan alleen dat er een zogenaamde taskforce is die zijn best doet. De heer Schonis van D66 vertelde in het vorige debat dat toen hij Statenlid was in Zeeland en men daar met een verbod kwam, er binnen zes maanden een ontgassingsinstallatie stond. Dan hoeft de minister toch geen jaren te wachten? Graag een reactie.

Voorzitter. Dan de binnenvaart. Ik ben er even uit geweest wat betreft dit onderwerp, mede door mijn zwangerschapsverlof en een shuffle in de portefeuilles. Nu ik mij weer mag bezighouden met het lot van de binnenvaart en de schippers ben ik geschrokken van het gebrek aan progressie, het gebrek aan gevoel van urgentie en de daardoor ontstane chronisch zorgwekkende situatie. De kleine binnenvaart staat op het punt te verdwijnen. Zoals de Algemeene Schippers Vereeniging in haar brief stelt: het is duidelijk al vijf voor twaalf geweest. De kleine binnenvaart ligt de Partij voor de Dieren nauw aan het hart, niet in de laatste plaats — het is al even genoemd — doordat het goederenvervoer over water het transport over de weg dusdanig en significant ontlast dat het voor het milieu een zeer slechte zaak zou zijn als de kleine binnenvaart verdwijnt. Duizenden kleine binnenvaartschepen staan op het punt te verdwijnen en nooit meer terug te keren. Nauwe vaarwegen kunnen daardoor niet meer bevaren worden. De Algemeene Schippers Vereeniging verwijst naar een onderzoek waaruit blijkt dat als gevolg van het verdwijnen van de kleine binnenvaart er na 2025 wekelijks tienduizenden vrachtwagens extra over de weg zullen rijden. Het vervoer van een container over de weg leidt tot viermaal zoveel CO2-uitstoot als het vervoer van diezelfde container over water.

De Partij voor de Dieren is sinds haar oprichting al een warm pleitbezorger voor de kleine binnenvaart vanwege de milieuvoordelen die hij oplevert. Maar door heel veel Europese regels waaraan de kleine binnenvaart op dit moment moet voldoen, kunnen zij niet meer varen in kleine vaargeulen. Wij zeggen niet: laten we de vaargeulen verbreden of laten we aan schaalvergroting doen. We moeten ervoor zorgen dat kleine schippers hun boten kunnen behouden en dat zij ook in kleine vaargeulen kunnen blijven varen, want dat komt ook het vervoer van goederen ten goede. De Partij voor de Dieren wil daar graag op inzetten. Ja, we moeten investeren in infrastructuur, maar dat mag niet ten koste gaan van de natuur en van het landschap. Ik denk dat dat met de suggesties die de binnenvaartschippers doen, heel goed mogelijk is en dat die twee elkaar absoluut niet zullen bijten.

Ik moet heel even zoeken naar waar ik ook alweer gebleven was.

Ik hoor graag van de minister wat zij op dit moment concreet doet en nog gaat doen om te voorkomen dat de kleine binnenvaart verdwijnt. De Algemeene Schippers Vereeniging doet vele suggesties en aanbevelingen om de situatie te verbeteren en het tij te keren. In hoeverre is de minister nu van zins om hierin mee te gaan en haar beleid aan te passen?

Tot slot de green deal, waar de minister haar hoop op heeft gevestigd. De kleine binnenvaart wil graag vergroenen en verduurzamen, maar dit wordt de schippers om heel veel redenen onmogelijk gemaakt. Hoe gaat de minister de binnenvaart helpen vergroenen? Want wij mogen hen niet verliezen.

Voorzitter, dank u wel.

Tweede termijn (05-06)

Voorzitter, dank u wel. De Minister heeft ons afgelopen december een toezegging gedaan die zij niet is nagekomen, namelijk om voor het AO Maritiem van vorige week te reageren op ons verzoek. Ons verzoek was om in kaart te brengen waar het huidige verbod op varend ontgassen – dat is in de nabijheid van sluizen, bruggen en dichtbevolkte gebieden – wel en niet van toepassing is. Dat is geen overbodig verzoek, want het is al in werking getreden. Dan behoort het ook tot de verantwoordelijkheid van de Minister om te weten waar dit van toepassing is. Hoe kan de Minister het bestaande verbod handhaven als ze niet weet waar het geldig is? De Minister heeft morgen, op de dag af een halfjaar na de toezegging, het verbod nog altijd niet in kaart gebracht. Ze wil dit nu nog verder uitstellen door dit onderdeel te laten worden van de handhavingsactie die dit najaar komt. Dit terwijl gisteren nog in het nieuws was dat Duitse schepen nog altijd Nederland in en uit varen om te ontgassen. Deson-danks doet de Minister precies het tegenovergestelde van wat ze beloofd heeft, namelijk vertragen in plaats van versnellen. Zij moet die toezegging wat ons betreft loskoppelen van die handhavingsactie. Kan zij uitleggen hoe een handhavingsactie eruit gaat zien als niet eens bekend is waar een verbod geldig is? Dat lijkt mij een voorwaarde om überhaupt te kunnen praten over handhaving. Graag een reactie van de Minister hierop.

Interessant voor jou

Bijdrage Ouwehand AO Handelsbevordering

Lees verder

Bijdrage Van Raan AO vernieuwd rulingbeleid

Lees verder

Help mee aan een betere wereld

    Word lid Doneer