Bijdrage Van Kooten-Arissen debat over bedreigde dier­soorten

Dertigledendebat over bedreigde diersoorten 17 april 2019 10:15 – 12:00

Voorzitter, hier in de Kamer hebben we sinds het aantreden van dit kabinet voor het eerst een debat over bedreigde dieren. Dat werd tijd. Het is inmiddels iets minder dan een jaar geleden dat ik dit debat aanvroeg, naar aanleiding van het zorgwekkende bericht dat bijna 26.000 diersoorten met uitsterven bedreigd zijn. En dat is waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg.

Nooit eerder werd massa uitsterving veroorzaakt door slechts één allesoverheersende soort, de mens. Wetenschappers schatten dat we tientallen, zo niet honderden soorten per minuut verliezen. Sinds de jaren 70 zijn dierenpopulaties met een schrikbarende 60% afgenomen. Klimaatverandering verstoort het fragiele evenwicht van het wereldwijde ecosysteem. Ondertussen maakt oerwoud massaal plaats voor plantage, maakt biodiversiteit plaats voor monocultuur. Onmisbare dieren verdwijnen door stroperij en door overbevissing.

Voorzitter, een van de oorzaken van de afname van soorten is de misdadige handel in dieren. Daar wil ik vandaag graag de focus op leggen, want eind mei vindt de internationale CITES top plaats. Daar heeft de minister de kans deze handel een halt toe te roepen. Op grote schaal worden dieren vermoord voor hun vacht, hun slagtanden of door trofeejagers, gewoon voor de lol. Er worden massaal dieren uit het wild gehaald of gefokt voor de toeristische industrie, waarna hun lichaamsdelen geëxporteerd worden als traditioneel medicijn.

De Chinese overheid is wereldwijd aan het lobbyen voor de erkenning van de traditionele geneeskunde, met als mijlpaal de stemming bij de Wereldgezondheidsorganisatie eind mei. Nu al is deze industrie verantwoordelijk voor meer dan driekwart van de illegale handel. Natuurorganisaties waarschuwen dat de erkenning van de traditionele Chinese geneeskunde zal zorgen voor een significante toename van de handel in bedreigde dieren. Deelt de minister deze zorgen? Kan zij toezeggen dat zij haar collega van VWS zal vragen tegen dit voorstel te stemmen en binnen de EU te lobbyen voor dit standpunt?

Voorzitter, op vakantie een schattig leeuwenwelpje aaien, wat is daar nu verkeerd aan? Bij zogenaamde opvangplekken in het buitenland wordt onbewuste toeristen voorgehouden dat de dieren goed verzorgd worden en uiteindelijk uitgezet worden in het wild. Niets is minder waar. Hetzelfde leeuwenwelpje zal, wanneer hij de schattigheid ontgroeid is, afgeschoten worden door een trofeejager. Met een beetje pech worden zijn botten vervolgens legaal naar Azië geëxporteerd voor de traditionele medicijnen waar ik het zonet nog over had. De mensen die deze opvangplekken runnen worden steeds gehaaider; soms is een ethische opvangplek niet meer van nep te onderscheiden. Nederlandse toeristen zijn zich niet bewust van het leed dat achter deze industrie schuil gaat. Bovendien gaan ieder jaar vele jonge mensen naar deze opvangplekken toe om te werken als vrijwilliger. Zij worden bedonderd voor vele honderden euro’s.

Waarom neemt de overheid hier genoegen mee? Is zij bereid binnen CITES te pleiten voor een stop op de exportquota van gefokte dieren zoals leeuwen? En is zij bereid, net als haar ambtsvoorganger, zich in te zetten voor een EU-breed importverbod voor jachttrofeeën? Kan zij de mogelijkheid onderzoeken van een voorlichtingscampagne, bijvoorbeeld in de vorm van informatie op de website van BuZa of van de douane?

Dankuwel.