Bijdrage Van Kooten over de finan­ciële compen­satie voor Q-koorts patiënten

Voorzitter,

Ruim tien jaar hebben de slachtoffers van Q-koorts op een financiële regeling moeten wachten, terwijl er volgens zeer voorzichtige schattingen door het Radboud UMC in Nederland zéker 45.000 mensen besmet zijn geraakt en enkele duizenden mensen ziek zijn geworden. Er komen nog steeds patiënten bij, en er zijn inmiddels 97 Q-koorts patiënten overleden .

Voorzitter, in 2012 verweet de Nationale Ombudsman de overheid onbehoorlijk bestuur. En toeristen uit de VS en Brazilië werden door hun overheden gewaarschuwd Brabant en Limburg te mijden wegens het besmettingsgevaar van Q-koorts. Ondertussen werden omwonenden van de getroffen bedrijven in Nederland volkomen in het ongewisse gelaten.

De Partij voor de Dieren eiste, voorafgegaan door vele tientallen Kamervragen, in 2013 een parlementaire enquête. Helaas werd ons verzoek daartoe niet gesteund door een meerderheid in dit parlement.

Voorzitter, ik vraag de minister: heeft de regering geleerd van de Q-koorts epidemie?

Voorzitter, 60.000 drachtige geiten werden ‘preventief’ gedood ten tijde van de epidemie. En in plaats van op te komen voor de belangen van mens en dier, zoals Rijksoverheid had kunnen doen door bijvoorbeeld door de geitensector drastisch in te krimpen en per direct een landelijk moratorium op de bouw en uitbreiding van geitenstallen in te stellen, werd de geitensector voor 60 miljoen euro gecompenseerd. 60 miljoen!

En het aantal geiten in Nederland is de laatste vijf jaar met bijna 50% gestegen naar 600.000. Geiten worden ook steeds intensiever gehouden; boeren bouwen nieuwe stallen en breiden uit. Geitenmelk is big business. Nederland is het meest veedichte land ter wereld.

Het is een tikkende tijdbom. Vorig jaar nog, waren er 27 bedrijven die hun geiten niet op tijd vaccineerden. Bovendien geldt de vaccinatieplicht niet voor bedrijven met minder dan 50 geiten. Deze bedrijven worden niet bekend gemaakt aan de Nederlandse burger. Er waren 17 nieuwe besmettingen met Q-koorts! Bovendien blijkt uit onderzoek van het RIVM dat mensen in de omgeving van geitenstallen vaker longontsteking krijgen.

Voorzitter, dan het financiële gebaar van de minister. Niet alleen heeft de overheid haar burgers niet goed genoeg beschermd, ze weigert ook excuses te maken en met een fatsoenlijke schadeloosstelling te komen. Veel slachtoffers van Q-koorts kunnen niet meer werken. Bovendien komen slachtoffers die na 2011 besmet zijn geraakt, niet in aanmerking voor de regeling! Zoals het jongste slachtoffer Emma, een meisje van 7 jaar. Hoe kan het zo zijn, dat de regering een explosieve groei van de geitensector faciliteert, en slachtoffers van dat ziekmakende beleid buiten de regeling vallen? Kan de minister dat toelichten?

Voorzitter, verwoestende dierziekten zullen niet vanzelf verdwijnen maar juist in de toekomst vaker en nietsontziend toeslaan, wanneer we niets doen aan het zieke systeem waaruit ze voortkomen: de intensieve veehouderij. Veel teveel dieren op een kluitje, een ideale omgeving voor de mutatie en verspreiding van ernstige ziekten. Dat is de échte les die we uit het drama van de Q-koorts zouden kunnen en moeten trekken. Stop met het houden van duizenden dieren tegelijk. Krimp de geitensector in!

Voorzitter, we staan hier vandaag omdat de slachtoffers van Q-koorts verdienen wat eigenlijk vanzelfsprekend zou moeten zijn: rechtvaardigheid en genoegdoening. Het is hoog tijd dat de regering echte, werkelijke excuses maakt naar de slachtoffers en een volledige compensatie en schadeloosstelling biedt. Ruimte geeft aan een écht onafhankelijk onderzoek. Het is de hoogste tijd en voor velen, droevig genoeg, al veel te laat.

Dank u wel.