Bijdrage Van Raan aan AO over Meer­ja­ren­pro­gramma Infra­structuur, Ruimte en Transport

Voorzitter,

Als de koek op is, dan kan je niet blijven eten.

In een land dat zucht onder een dikke stikstofdeken is het beschermen van de natuur niet mogelijk als de bioindustrie mag blijven uitbreiden, er steeds meer asfalt wordt neergelegd en er zelfs plannen zijn om een nieuw vliegveld te openen.

Als we de natuur willen beschermen moeten er harde keuzes gemaakt worden.

Dat was tien jaar geleden ook al duidelijk, maar destijds werd een truc verzonnen om gewoon door te kunnen gaan met uitstoten van stikstof.

De PAS was geboren.

Het was een truc waarbij een hoge mate van wensdenken het won van gezond verstand.

En dat de PAS uiteindelijk weer zou sneuvelen is daarom natuurlijk geen verassing.

De Partij voor de Dieren is altijd tegenstander geweest van de Programma Aanpak Stikstof.

Ter illustratie:

Mijn collega Ouwehand waarschuwde al in 2010 (!) voor het feit dat de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), waarbij het uitgangspunt wordt gehanteerd dat (bedrijfs)ontwikkeling mogelijk is in potentie op gespannen voet staat met het centrale doel van Natura 2000, te weten het behalen van een gunstige staat van de aangewezen natuurdoelen.

Ouwehand riep de Kamer daarom op om zich uit te spreken voor een Natura 2000-beleid dat op geen enkele wijze afbreuk doet aan het behalen van de natuurdoelen als centraal uitgangspunt.

Voorzitter,

De motie werd verworpen, maar mevrouw Ouwehand had gelijk. Dit blijkt inmiddels ook uit de uitspraak van de Raad van State.

We moeten onze natuur beschermen in plaats van fictieve “ontwikkelruimte” creëren die er, als je kijkt naar de staat van de natuur, helemaal niet is.

Al decennia worden de ecologisch aanvaardbare kritische depositiewaarden voor stikstof ruim overschreden.

Wat je dan dus vooral niet moet doen is een “business as usual systeem” optuigen dat gebruik maakt van een volstrekt ondoorzichtig rekenprogramma waarin ons via een “black box” wordt wijsgemaakt dat er niets aan de hand zou zijn.

De reductie-ambitie van de PAS staat in schril contrast met “wat nodig is” en de talrijke uitzonderingsposities maakten het instrument volstrekt ongeloofwaardig.

Nu de PAS is weggevallen, is het eens te meer duidelijk wat ons (nog steeds en in steeds urgentere mate) te doen staat: de natuur beschermen, onder andere door de stikstofuitstoot rigoureus terug te dringen.

Onomkeerbare aantasting van bedreigde natuurtypen dreigt.

Komt er alsnog een onderzoek naar onomkeerbare aantasting van natuurtypen als gevolg van de structurele stikstofoverload?

De Partij voor de Dieren organiseerde een hoorzitting over de impact van luchtvaart op natuur (16 mei).

Onder anderen jurist Valentijn Wösten had daar een kraakhelder verhaal.

Heeft de minister deze hoorzitting eigenlijk wel gevolgd?

Bij de vorige hoorzitting over het risico op botsingen met vogels kregen we namelijk de indruk van niet, aangezien de indringende boodschap van de aanwezige experts in deze hoorzitting structureel wordt genegeerd door deze regering.

Gister ontving de Kamer een brief van de ministers van LNV en I&W over de vernietigende uitspraak van de Raad van State inzake de PAS.

De ministers schrijven ons dat geïnventariseerd zal worden welke projecten in de knel gaan komen.

Erkent de minister dat Lelystad Airport daar zeker een van is?

We lazen er nog niets over in de brief die we gister ontvingen.

De Partij voor de Dieren heeft samen met collega’s van de SP en GroenLinks Kamervragen gesteld over de gevolgen voor Lelystad Airport.

Dat vliegveld is natuurlijk om meerdere redenen een slecht idee.

- Klimaat,

- Leefomgeving van mens en dier,

- Veiligheid.

De ministers schrijven ons ook dat ze “perspectief voor economische ontwikkelingen” willen behouden in de aanpak van het stikstofoverschot.

Dat klinkt nog niet als “we herstellen eerst de natuur en kijken daarna welke ruimte er nog over is voor economische activiteiten”.

Het lijkt alsof de regering nog steeds niet snapt dat er, zoals mijn collega Ouwehand in 2010 al benoemde, een groot spanningsveld zit tussen het beschermen van de natuur en de “business as usual-economie” waar deze aarde zo gebukt onder gaat.

Graag een reactie.

Voorzitter,

Nederland moet nu eindelijk werk gaan maken van het terugdringen van de stikstofuitstoot.

De koek is op.

Voorzitter, goederenvervoer via het spoor is belangrijk, zeker als dat betekent dat er verschuiving kan optreden van wegtransport en luchtvaart naar het spoor. Maar een toename van het goederenvervoer via spoor betekent wel dat er meer aandacht moet komen voor zaken als geluidshinder en trillingen.

Over die geluidhinder. De huidige wet gaat uit van gemiddelde geluidsniveaus, die berekend worden over een etmaal. Maar daarmee creëren we wel een papier werkelijkheid, die geen recht doet aan de praktijk. Vergelijk het met de geluidsberekeningen rondom Schiphol en Lelystad.

De wet houdt geen rekening met piekgeluid en booggeluid van langsrazende goederentreinen in de nacht. Is de staatsecretaris bereid om te laten kijken naar geluidshinder rond het spoor, bij toenemend gebruik van het spoor door goederentransporten en is zij bereid om normen vast te laten stellen en maatregelen te nemen om geluidsoverlast te beperken?

Dat is niet iets dat van vandaag op morgen gerealiseerd is, maar als we draagvlak willen houden voor het vervoer van goederen per spoor, moeten we nu alvast zorgen dat er ook in de toekomst draagvlak blijft bestaan. Dat kan alleen als de hinder kan wordt gemeten en niet berekend en zo veel mogelijk kan worden bestreden.

Op het gebied van trillingen die veroorzaakt worden door goederenvervoer per spoor ontbreekt nu wetgeving. Er zijn geen duidelijke normen of meetmethoden. En als er mensen langs het spoor schade ondervinden, kunnen zij nergens terecht.

Graag een reactie van de staatssecretaris.

Ziet zij ook dat het ontbreken van regelgeving en normen rond trillingen voor toenemende problemen kunnen zorgen bij toenemend gebruik van het spoor? En is zij bereid om ook regels en normen op te laten stellen voor trillingen?