Bijdrage Van Raan aan debat over de begroting Onderwijs, Cultuur en Weten­schap 2021

Voorzitter,

Als het om onderwijs gaat is de politiek vaak hardleers, ik wil graag drie voorbeelden bespreken hoe we daar iets aan kunnen veranderen, het klimaat in de klas, een leven lang leren en het stoppen met dierproeven.

Voorzitter, kindermarketing is een groot dwaalspoor in ons onderwijs. We hadden het eerder over de invloed van de jagers, van Shell, van veevoerbedrijven. De reactie van de minister is steevast hetzelfde: scholen zijn zelf verantwoordelijk; het sponsorconvenant biedt houvast om te reguleren. ‘Maak je geen zorgen, scholen kunnen dat varkentje zelf wel wassen’. En daar gaat het precies mis, voorzitter.

In het lespakket ‘The Pigstory’ – dat ongevraagd werd opgestuurd naar vele scholen - wordt een rooskleurig verhaal opgehangen over het leven van varkens. Maar wij weten, en de minister weet ook, die varkens hebben verre van een rooskleurig leven; moeder ligt klem tussen stangen, haar baby’s worden veel te vroeg bij haar weggehaald, en in tegenstelling tot wat ‘the pigstory’ beweert, vervelen de varkens zich zo erg, dat ze elkaar tot bloedens toe bijten. Het lespakket is propaganda, ongebalanceerd en louter zinsbegoocheling. De zelfreinigende strategie van de minister werkt dus niet. Door verantwoordelijkheid bij scholen neer te leggen, die het al zwaar genoeg hebben- door de werkdruk, grote klassen, en nu ook corona – loopt de minister weg voor zijn verantwoordelijkheid.

Zullen we de lespakketten van de lobbyende industrieën, gebaseerd op economisch belang nou eens verruilen voor klimaatonderwijs, gebaseerd op wetenschap? Hiermee leren we onze kinderen over een van de grootste problemen voor hun toekomst en maken we ze kritisch op wereld van nu, voor de wereld van morgen.

Voor de VN klimaatconferentie in Schotland geldt bijvoorbeeld dat bedrijven er niets te zoeken hebben als ze niet aantoonbaar korte termijn reductieplannen hebben om hun uitstoot te beperken. Is de minister bereid om er voor te zorgen dat er een veel duidelijker en scherper convenant komt? Graag een reactie.

Voorzitter, in dat kader: hoe ver is het kabinet met het uitvoeren van onze motie ‘om aan de slag te gaan met de behoefte aan kennis en lesmateriaal over duurzaamheid.

Voorzitter, punt 2, u weet, de Partij voor de Dieren is altijd tegen het zogenaamde ‘sociaal leenstelsel’ geweest vanwege de asociale uitwerking ervan. Dus we zijn blij te zien dat partijen als D66, GroenLinks en PvdA eindelijk hun steun ervoor terugtrekken. De vraag is dan: hoe anders? Het Platform De Toekomst van Arbeid presenteerde deze zomer een voorstel hierover: de ontwikkelingsrekening. Dit geeft elke Nederlander een budget dat kan worden gebruikt voor bij-, op-, om- of nascholing. Wanneer iemand een bachelor en master heeft gehaald in het wetenschappelijk onderwijs is dit geld vrijwel op: er is minder geld over om later bij te scholen. Een MBO student, waarvan de opleiding goedkoper is, houdt een groter deel van het budget over voor latere bijscholing. Op deze manier heeft iemand die als jongere korter naar school is geweest, een groter ontwikkelingsbudget als volwassene.

Dit zou grote kansen kunnen bieden, onder andere doordat de kansenongelijkheid aangepakt wordt. Hoe staat de minister tegenover dit plan van het Platform Toekomst van de Arbeid? Is hij bereid hier een oordeel over te geven? Ik overweeg een motie op dit punt

Voorzitter, tot slot nog een vraag over het apenlaboratorium in Rijswijk, het BPRC, waar 1400 apen worden gehouden om dierproeven op te verrichten. Twee jaar geleden kreeg het BPRC de opdracht om de fokkolonie met 40% terug te brengen. Hoe staat het daarmee? Hoe groot is de fokkolonie inmiddels?

En eind vorige maand lazen we dat het BPRC een nieuw verdienmodel heeft gevonden in het verkopen van gefokte resusapen. Voor 7.000 euro per stuk worden die verkocht aan de KU Leuven. Dus naast de 10 miljoen euro overheidssubsidie per jaar die het BPRC krijgt. Met belastinggeld is hier een handel in apen opgezet. Hoe kan de minister dit toestaan? Worden er meer apen gefokt dan is afgesproken? Hoe wordt dit gecontroleerd door de overheid? Kunt u de cijfers met ons delen?

Voorzitter, dank u wel.