Bijdrage Van Raan aan debat over mijnbouw Groningen

Voorzitter, bedankt.

Er bleken addertjes onder het gras, normaal een prima gegeven… maar in het menselijk verkeer de verwoording van achterhouden, niet duidelijk zijn, en zo ontstond het beeld dat tegen de afspraken in de staatssecretaris van dit kabinet de gaskraan in Groningen toch verder open kan draaien.

Moet de Kamer nou altijd naar de kleine lettertjes vragen? Als dit kabinet iets beloofd? Zo vraag is de staatssecretaris?

De Partij voor de Dieren kan en zal dit niet steunen.

Gronings gas is namelijk al een tijd lang een probleem, niet een oplossing, ook niet nu.

Rutte I, II en III hebben vraag en aanbod te veel op z’n beloop gelaten. De krokodillentranen van de VVD [in dit debat] ten spijt. Het systeem draait nog altijd grotendeels op olie en gas, en in een noodsituatie zoals nu blijkt vervolgens dat mensen nog steeds geen alternatief hebben. Rutte IV dient er voor te zorgen dat vraag en aanbod nu allebei omlaag gaan.

Het laatste IPCC rapport laat er geen misverstand over bestaan, de tijd is op, we kunnen ons geen fossiele boringen meer veroorloven om Russisch gas te vervangen. De brutaliteit om dat te suggereren. En de VVD lijkt wel een fossiele lobby te voeren.

Voorzitter, Groningen is een ultimum remedium. Zegt het kabinet

Ik denk dat dit was bedoeld als soort van geruststelling, maar ook hier ‘kleine lettertjes’.

Maar de minister voor Klimaat en Energie liet tijdens het debat over de leveringszekerheid weten dat hij het aan gaat laten komen op een “fysieke disruptie”, een fysiek tekort aan gas, waardoor het laatste redmiddel dus wel moet worden ingezet [en dus boren naar Gronings gas].

Voorzitter, ik heb de voormalig minister van EZK Wiebes wel eens als de oprichter van verbale spiegelpaleizen genoemd, maar dit is een duet in onduidelijkheid.

Wat is de kans dat er naar Groningen als ‘ultimum remedium’ gekeken wordt?

Voorzitter, de Groningers toonden zich bereid als offer. Zelfs als het ten koste gaat van de eigen veiligheid, zijn zij bereid om te kijken naar wat in het algemeen belang is.

Meer gas is alleen niet in het algemeen belang. Het IPCC-rapport en Putin laten zien dat we versneld van het gas af moeten. En dus niet naar Gronings gas moeten. Maar juist wel: maximaal besparen en maximaal verduurzamen. Hier valt nog een wereld te winnen met alleen al laaghangend fruit. Is de staatssecretaris het daarmee eens?

Het Staatstoezicht op de Mijnen liet vorige week ook weten dat de veiligheid van Groningers onvoldoende geborgd is als de gaskraan verder open gedraaid wordt. Hoe kijkt de staatssecretaris er in dit licht tegenaan?

Terwijl de Groningers zo ruimhartig blijven, zijn de NAM en het kabinet dat juist tot nu toe niet.

Mij is een hartenkreet uit Groningen toegekomen. Ik citeer:

“Al 10 jaar lang wel beloftes, mensen die hun huis uit moesten en in een tijdelijke woning zitten, huizen die gesloopt worden, inmiddels hele straten, halve dorpen. Maar schade wordt niet vergoed. Een veilig huis komt er niet voor terug.”

Uit een Wob-verzoek is nu gebleken dat de NAM de overheid onder druk zette om minder huizen te versterken. Ik ben blij dat demissionair minister Blok destijds al duidelijk heeft gemaakt hier niet van gediend te zijn. Wat is de reactie van de staatssecretaris? Is er nog iets dat hij tegen de NAM wil zeggen?

En het belangrijkste: hoe gaat deze staatssecretaris nu zo snel mogelijk zorgen voor schadevergoedingen en veilige huizen? Kan hij met zijn agenda de Groningers met meer zekerheid het perspectief van een snelle, ruimhartige afronding bieden? Hoe staat het met de integrale aanpak van de bevingsproblematiek? De problematiek is nu op onuitlegbare wijze uit elkaar getrokken en wordt aangepakt door aparte organisaties. Graag een reactie.

Uit dezelfde hartenkreet citeer ik: “Ik word er [naast dat ik het heel mooi vind] zelfs wat verdrietig van dat mensen zichzelf als zeurpieten zijn gaan zien die maar blijven zeuren om een fatsoenlijke regeling om hun leed opgelost te krijgen en dat deze doodnormale eis nu in het licht van een oorlog ineens als overdreven aanvoelt.” Hoe ziet de staatssecretaris dit? Wat zou hij willen zeggen tegen de mensen die zich hierin herkennen?

Tot slot biedt ik de staatssecretaris de publicatie van het Kennisplatform Leefbaar en Kansrijk Groningen aan. Misschien heeft hij het al, misschien nog niet, ik kijk uit naar een reactie op die publicatie.

Dank u wel.