Bijdrage Van Raan aan debat over verduur­zaming van de lucht­vaart

Voorzitter,

Vandaag spreken verder over de Fata Morgana.
In de verte zien we iets waarvan we weten dat het niet bestaat.
Namelijk een duurzame luchtvaart.

Zeker de komende 30 jaar zal er nauwelijks betekenisvol duurzaam gevlogen kunnen worden.
Dat is de keiharde conclusie van de wetenschap, ook niet tegengesproken door de second opinion, gevraagd door deze Kamer. Ook niet tegengesproken is het fair share naar rato uitstootplafond van ~2,5 megaton in 2030 exclusief niet-CO2 gerelateerde uitstoot.

Maar deze minister houdt voor de lange termijn nog altijd vast aan groei met groene droomvluchten zoals verwoord in de Luchtvaartnota. Dromen over vluchten die zó stil en zuinig zullen zijn dat de sector flink kan groeien richting 2050. Naar 800 duizend vliegbewegingen per jaar.

Is de minister bereid om de illusie van de Luchtvaartnota los te laten en deze nota in te trekken. Zo nee, dan moeten we helaas concluderen dat zijn visie op luchtvaart vooral een luchtspiegeling is. Alsof dit kabinet zich kan veroorloven er nog een sprookje bij te hebben.

Of gaat de minister de CO2-plafonds voor de luchthavens zo scherp als mogelijk kiezen, binnen de 2,5 megaton? Gaat hij een veelvliegersbelasting invoeren? En gaat hij nu al de niet-CO2-gerelateerde uitstoot meerekenen? Het levert namelijk wél een bijdrage aan de opwarming van de aarde maar wordt nu niet meegerekend. Dankzij de minister komt de luchtvaart gratis weg met een flink deel van de schade die ze veroorzaakt.

Voorzitter, de recente ontwikkelingen rondom Schiphol met minder vluchten lijken gunstig voor klimaat, leefomgeving en veiligheid, u weet de grenzen waarbinnen de luchtvaart zich te houden heeft. Maar een ander scenario is net zo goed mogelijk: namelijk de vrijgekomen nachtvluchten inzetten voor veel meer dagvluchten, de herziening luchtruim niet inzetten voor CO2-reductie, maar inzetten voor meer vluchten en Lelystad Airport open om die extra vluchten op te vangen. Maar het is eenvoudig: de minister kan hier klip en klaar zeggen dat dit geen scenario is. Is hij daar toe bereid?

Voorzitter, tot slot. Aandacht vestigen op de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen door de luchtvaart. Kankerverwekkende stoffen komen in enorme hoeveelheden vrij boven sterk stedelijk gebied. Nadat wij daar in meerdere vragensets en debatten de aandacht op vestigde is inmiddels duidelijk dat normen waarbij in de industrie ingegrepen zou worden… Op Schiphol soms met meer dan factor tweeduizend worden overschreden.

Ik zal niet vragen of de minister zich eigenlijk niet schaamt voor zijn uitspraak gedaan in het vorige debat; namelijk ‘dat ie nooit gezegd heeft dat hij alle schadelijke stoffen’ zou gaan vastleggen in de luchtvaart wet.

Maar ik ga hem wel vragen serieus te kijken naar de 12 amendementen die we gaan indienen bij de herziening van de luchtvaart wet, en ik ga hem ook vragen ons 5 punten plan zo snel mogelijk te omarmen.

1) Verminder de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen zo snel als mogelijk. Dus een minimalisatie- en informatieplicht, zoals die voor alle industrie geldt, moet ook voor de luchtvaart gelden. Maak 1 motorig taxiën verplicht maar regel ook zo snel als mogelijk elektrisch taxiën. Maak zo snel als mogelijk de Fixed Power Units verplicht. Verbied desnoods het aantal vluchten in het belang van de volksgezondheid.

2) Informeer en bescherm de omgeving. Er is op dit punt een grote achterstand. Zijn het ministerie van VWS en gemeenten onder de aanvliegroutes op de hoogte gebracht? Is het voor mensen nog gezond om hard te lopen in het Amsterdamse Bos? Moeten medewerkers op het platform eigenlijk in hazardsuits met zuurstofflessen lopen? De gevallen van kanker onder het platformpersoneel zijn zorgwekkend hoog.

3) Leg een uitgebreid meetnetwerk voor stoffen aan. Alle stoffen die worden gebruikt en kunnen vrijkomen in de luchtvaart. Nu hebben we het alleen gehad over de ZZS’en die vrijkomen bij de verbranding. Maar ook stoffen die nu nog niet op de radar staan, zoals de stoffen die gebruikt worden bij het ijsvrij maken en houden van vliegtuigen, moeten gemeten worden.

4) Schakel niet To70 in om de uitstoot van kankerverwekkende stoffen te modelleren. Recent noemde de directeur uw beleid gek omdat u koos voor minder vluchten. Volgens hem moest u juist kiezen voor meer vluchten. Dat isallerminst een neutrale insteek.

5) Krimp de luchtvaart. Voor de volksgezondheid, voor de natuur, voor het klimaat, voor de omwonenden, voor het milieu, voor de dieren… Voor alles en iedereen is krimp de beste optie.

Graag een reactie.