Bijdrage Van Raan aan debat over vlieg­vei­ligheid

Voorzitter,

Allereerst een welkom aan de nieuwe minister.

Heeft deze kersverse minister al geleerd van haar voorgangster?
Die hield namelijk, ondanks alle klimaatrapporten, ondanks alle klachten van omwonenden, ondanks de waarschuwingen over de veiligheid, ondanks de fouten in de milieu-effectrapportages, ondanks het ontbreken van een handhavingsstelsel, ondanks de gezondheidsschade door fijnstof, ondanks de stikstofcrisis, ondanks dat alles… hield de voorgangster vast aan haar mantra dat groei van de sector moest. Desnoods met een list. En dat liep vast.
En wie zo de harde feiten blijft ontkennen, blijft ook vastlopen.

Erkent zij de wetenschappelijke factsheet en bijbehorende presentatie van dit voorjaar, die de sector een budget van ruwweg 2,5-3,5 megaton in 2030 toekent, waar de sector zelf uitgaat van zo’n 11 megaton. En zo nee, in welke andere sectoren gaat zij 8,5 Mton CO₂ halen die nodig zijn om de door de sector en dit kabinet zo gewenste groei te faciliteren?

Kortom gaat deze nieuwe minister wél accepteren dat krimp van de luchtvaart een onvermijdelijke stap is? Graag een duidelijk ja of nee.

Dan over naar de vliegveiligheid.
Er zijn wat ons betreft vandaag twee soorten veiligheid aan de orde.
De vraag; hoe veilig is het vliegen? En de vraag; hoe veilig ben je als burger door de luchtvaartsector?

Om bij dat laatste te beginnen. Een veilige leefomgeving is een mensenrecht dat de regering hoort te waarborgen. We zagen vorige week dat een groep omwonenden van Schiphol aangaf een rechtszaak te willen starten omdat zij hun grondrecht op een gezonde en veilige leefomgeving geschonden zien. Ik ben heel benieuwd hoe deze VVD-minister, toch een partij die altijd erg veel nadruk legt op veiligheid en de rechtstaat, dit ziet. En welke actie gaat zij nemen om die veiligheid, dat recht op een gezonde omgeving, te waarborgen voor de 1,4 miljoen! mensen die nu blootgesteld worden aan geluid boven de WHO norm.

En dat is alleen bij Schiphol. Wat doet ze voor de omwonende van vliegveld Maastricht? Waar de daken van de huizen worden geblazen en de onderdelen van vliegtuigen uit de lucht komen vallen.

Dan het punt : Hoe veilig is vliegen op Schiphol? De OVV kwam in 2017 met een vernietigend rapport. En daar zijn een hoop vragen over.
En als ik lees dat de minister aangeeft dat ze maatregelen neemt die de achterliggende zorgen moeten wegnemen, en dat lukt nog niet overal, dan maak ik mij zorgen.
Want de OVV deed geen aanbevelingen om zijn zorgen kenbaar te maken. De OVV deed aanbevelingen omdat die aanbevelingen de beste weg naar een veiligere luchthaven waren.
Vind de minister het aan het ministerie om in te schatten of de ‘achterliggende zorgen’ van de OVV zijn weggenomen? Is de minister bereid om niet het luchtvaart adviesbureau TO70 te laten controleren of de OVV aanbevelingen zijn opgevolgd maar gewoon de OVV zelf te vragen daarover te oordelen?

En als je weet dat de sector moet krimpen, waarmee vliegen op Schiphol sowieso veel minder gevaarlijk wordt, waarom zou je nu dan al die dure maatregelen nemen?

In de Systeemmonitor Luchtvaartveiligheid lezen we welke indicatoren gebruikt gaan worden. Zoals het voldoen aan de regels van ICAO. Maar hoeveel zegt dat over de uitzonderlijke en gevaarlijke situatie van Schiphol?
In de brief over de bijna botsing op 29 maart 2018 lezen we dat het ILT concludeert dat er voldaan werd aan de regelgeving van ICAO over het baangebruik. Maar verderop lezen we dat ICAO helemaal geen regels heeft over hoe om te gaan met kruisende banen. Dan is de conclusie dat we voldoen aan de regelgeving toch maar weinig waard? Dat zegt toch niets over de mate van veiligheid?
Graag een reactie.

Tot slot, laatste punt: hoe zit het met de veiligheid van medewerkers op Schiphol? Klopt het dat de ILT niet eens kan beoordelen of er voortgang zit in het veiligheidsmanagementsysteem?

Dank u wel.