Bijdrage Van Raan aan debat over waterstof, groen gas en andere ener­gie­dragers

Voorzitter, een duurzamere energievoorziening begint niet bij waterstof, groen gas en andere energiedragers, maar bij besparen.

En daar gaat het mis.

Het kabinet lijkt teveel bezig om fossiel 1 op 1 te vervangen door waterstof, groen gas en andere energiedragers, en laat zich daarbij leiden door de vraag van de industrie. In plaats van het aanbod dat op een verantwoorde manier kan worden aangeboden. Is de minister het met mij eens dat een verantwoord aanbod leidend moet zijn, al dan niet voorziening met een ladder van aanvraag [om prioriteit te bepalen]? Graag een reactie.

Sinds kort is er meer aandacht, zowel vanuit de Kamer als vanuit het kabinet, voor de natuur-inclusieve energietransitie. Dat is een goed begin van kijken met een systeembril op, maar net als het ergens op begint te lijken zet de minister hem alweer af.

Neem de uitrol van wind op zee. Het is goed dat er ecologische criteria opgenomen in de tender voor IJmuiden Ver. Maar wat doen de andere Noordzeegebruikers eigenlijk? Waarom moet de schade aan de natuur die andere Noordzeegebruikers hebben aangericht, opgelost worden binnen de energietransitie? Waarom wordt niet aan de olie- en gasindustrie gevraagd om dit op te lossen? Deze minister is inmiddels toch ook voor rue pricing? Maar zij mogen nog steeds doorgaan met hun risicovolle activiteiten die voorsorteren op ecocide.

En hoe natuur-inclusief is de visserij nou eigenlijk? De visserij bestaat immers bij gratie van schade aan de natuur. Graag een reactie van de minister vanuit systemisch perspectief.

Voorzitter, een structurele systemische aanpak van de klimaatcrisis ontbreekt. Dat blijkt uit alles. Neem Tata Steel. Het kabinet is voorstander van de verduurzamingsplannen van Tata Steel met groene waterstof. Iets waar ze in Zweden allang mee bezig zijn. Maar Nederland is niet Zweden. Al het ijzererts moet geïmporteerd worden. Vervolgens produceert Tata Steel nieuw staal, vooral bedoeld voor andere markten dan de Nederlandse. Voordat het überhaupt duurzaam geproduceerd kan worden, zijn we tien jaar verder. Het management van Tatasteel heeft de boot bewust laten varen en er is geen plek meer voor deze smerige staal fabrikant. Wanneer trekt deze minister zijn conclusie en laat hij zich niet langer ondermijnen door de korte termijn belangen van zijn collega ministers. Graag een reactie.

In het huidige systeem waren we voor onze gasverslaving te afhankelijk geworden van Rusland. Op dit moment zien we dat de minister bezig is met het integreren van de oude industriële belangen in het nieuwe duurzame energiesysteem van de toekomst. Hoe voorkomt hij nu dat we weer afhankelijk worden van partijen die eigen belangen hebben en het publieke belang kunnen schaden? Op welke manier kan de minister al de garantie afgeven dat de waterstofinfrastructuur in publieke handen blijft, inclusief de elektrolysers en welke delen privaat zullen worden?

Voorzitter, ik zie deze minister doorploeteren op doodlopende wegen. Opgedrongen door zijn voorgangers en achterhaalde inzichten. Zo ontstaat nep oplossing na nep-oplossing.

Van het biomassa-dwaalspoor weet hij het al. Ecocide beloont met 9 miljard euro subsidie.

En nu is hij nog verder in de shit beland. Hij weet best dat het aantal landbouwdieren drastisch moet krimpen. Maar is nu genoodzaakt mestvergisting, onder hoge druk van CDA, in ons energiesysteem te integreren. Afhankelijk worden van een moreel en fysiek onhoudbare veeindustrie. Daar kan deze minister toch geen verantwoordelijkheid voor nemen? Graag een reactie.

Het zijn allemaal activiteiten die zijn doelstellingen ondermijnen, ziet deze minister dat eigenlijk wel?

Ik roep de minister zich beter te verweren tegen die activiteiten en hard afscheid te nemen van het huidige systeem. Hij kan daarmee beginnen door zijn ministerschap in het teken van de grote verplichtende besparingsopgave te stellen, een systemische visie te ontwikkelen om het klimaatbeleid beter te sturen en de ondermijners de deur te wijzen. Er staan genoeg mensen klaar om hem te helpen.

Dank u wel.