Bijdrage Van Raan aan het commis­sie­debat Maritiem

Voorzitter,

Wist u dat de uitstoot van schepen ertoe leidt dat het bijna 2x zo vaak bliksemt rondom scheepsroutes als elders op zee? De kans is groot dat u dit niet wist.
Want eigenlijk alles wat schepen uitstoten en lozen blijft buiten beeld.

En niet alleen in fysieke zin omdat ze ver op zee zitten. Ook in beleid omdat de scheepvaart, net als de luchtvaart, een uitzonderingspositie kreeg in het Kyoto-verdrag.

En ondertussen heeft zich een sector ontwikkeld die een gigantische CO₂ uitstoot heeft.
De internationale scheepvaart is de smeerolie die de globale economie draaiende houdt. Een race naar de bodem ten koste van klimaat en milieu.
Voor het klimaatdeel geldt dat, tenminste in woord, gepoogd wordt dit binnen de Internationale Maritieme Organisatie te regelen. Maar die mikt op slechts 50% emissiereductie in 2050 t.o.v. 2008. En de IMO stelt zelf ook al dat de uitstoot in 2050 nog wel eens hoger kon zijn dan nu.
Erkent de minister dat de scheepvaart niet zijn bijdrage levert aan het Parijs doel? Wat doet dat met zijn vertrouwen in de sector en de IMO?

Deelt de minister de mening dat het belangrijk is om te beginnen met het verminderen van hoeveel er verscheept moet worden? En zo niet – waarom vind hij dat we nog meer moeten verslepen? Aangezien er voor de internationale scheepvaart nauwelijks concrete verduurzamingsplannen liggen lijkt ons dat erg onverstandig.
Overstappen op LNG levert veel methaanlekkages op, terwijl overstappen op bio- of synthetische brandstof onoverkomelijke problemen met zich mee brengt qua beschikbaarheid. Graag een reactie op beide punten.

Dan andere manieren waarop de scheepvaart het milieu vervuild. Zeezwaaien, varend ontgassen, bilgelozingen, gaswassen, kolenresten overboord scheppen en gif bijmengen. Het zijn allemaal gedragingen van een sector die de grenzen van leefomgeving en veiligheid overschrijdt.
Recent stelde wij hier een grote hoeveelheid vragen over. Dank voor de antwoorden maar er blijven een hoop vragen liggen.
Kan de minister bijvoorbeeld bevestigen dat de nieuwe IMO norm voor gaswassers alleen geldt voor nieuwe scrubbers en ook deze nog altijd bewust zwavel lozen dat de oceaan verder verzuurt? En wil hij zich binnen de IMO inzetten voor een 0-norm voor zware metalen in het waswater?
En waarom staan we toe dat er in Nederlandse wateren nog stoffen van de categorie Y uit de MARPOL ANNEX II worden geloosd? Stoffen zitten in die categorie omdat "they are deemed to present a hazard to either marine resources or human health”

En hoe kan het dat de ILT de afgelopen jaren geen illegale bijmenging heeft geconstateerd terwijl bij Follow the Money een rechercheur vertelt dat de oliehandelaren het eigenlijk altijd fout doen?
Waarom is er geen aanscherping van wetgeving en toezicht gekomen?
Dit bijmengen kan tot motor falen leiden en dan krijg je situaties zoals met de Julietta D.

Tot slot nog twee punten; in 2019 zonk een Roemeens schip met 14.000 schapen. De minister beloofde ons in 2020 de EU commissaris daar op aan te spreken. Recent zonk weer een schip, dit keer met meer dan 15.000 schapen. De vraag is, heeft de minister de Roemeense commissaris destijds gesproken en wat was de uitkomst? Wat gaat de EU doen en wat gaat deze minister doen om zoiets te voorkomen?

En als laatste:

Waarom weigert deze minister zijn nationale bevoegdheden in te zetten om deze sector binnen de grenzen van leefomgeving, klimaat en veiligheid te krijgen?

We lezen telkens tot welke consensus men internationaal komt en dat Nederland het recht op vrije doorvaart niet wil beperken. Maar dat men internationaal nog tot de consensus komt dat sommige schadelijke stoffen geloosd mogen worden wil toch niet zeggen dat wij dat in onze wateren te accepteren hebben? Ik hoop dat de minister in actie komt op dit punt.