Bijdrage Van Raan aan Nota­overleg Eurogroep

Voorzitter,

Twee punten wil ik naar voren brengen, de eerste over de gebruikte instrumenten en de tweede over de maatregelen en de doelen daarvan.

Eerst over de instrumenten. Het gevaar van een financiële crisis neemt ontegenzeggelijk toe met deze ongekende maatregelen. En onze vraag is dan ook: waarom wordt financiële hulp alleen bekeken in termen van méér schulden maken?

Los van de gift, waar we achter staan, waarom alleen verder met instrumenten die de schuld vergroten? Hoe is dat solidair? Kan de minister dan uitleggen.

En is de minister het ermee eens dat Lidstaten nu dringend behoefte hebben aan liquiditeit om de schade van de crisis te beperken, maar dat extra schulden de kans op blijvende schade en instabiliteit vergroten?

Kan de minister in dit verband nog eens uitleggen waarom de Europese versie van het voorstel tijdelijke steun om de risico’s op werkloosheid -SURE[1]- genaamd, geen Eurobonds via de achterdeur zijn? Immers de Europese Commissie leent op de kapitaalmarkt en leent vervolgens aan een lidstaat, waarbij o.a. Nederland garant staat? Graag een reactie daarop.

Kan de minister uitleggen waarom de ECB onbeperkt liquiditeit verschaft aan de Europese bancaire sector, hoe groot de rol van de ECB nu al is daarin en hoe groot de superkwetsbare –zogeheten- repomarkt is. Juist die repomarkt zorgt waarschijnlijk voor toenemende instabiliteit.

Is er juist nu geen ruimte voor andere vormen van monetair beleid waarbij het geld direct bij de burgers of de overheden komen? En daarbij hoort dus de vraag: bent u bereid deze route te benoemen en te onderzoeken in Europa?

Voorzitter, dan over de maatregelen. Ongekende tijden vragen om ongekende maatregelen. En één van de meest indringende uitingen van de online Klimaatstaking van drie april was het bordje waarop stond: Terug naar normaal = terug naar de klimaatcrisis. En dat kunnen we ons niet veroorloven. Dat wil deze minister ook niet. Daarom zijn de volgende vragen dus legitiem:

Gaan de maatregelen, waarover nu gesproken wordt, ook helpen de klimaat en de biodiversiteitscrisis snel op te lossen?

Gaan ze helpen om onze op schulden gebaseerde economie, om te vormen naar een daadwerkelijk solidair systeem waarin iedereen mee kan doen? Is het niet tijd voor een nieuw sociaal contract, zo vraag ik de minister?

En gaan ze helpen om af te stappen van het idee dat je op een planeet met een eindige hoeveelheid grondstoffen, oneindig zou kunnen groeien?

Of oneindig zou kunnen lenen: van de bank of van de natuur? World Overshoot Day voor Nederland valt dit jaar rond 4 mei. Voorzitter, 70% van de Nederlandse bevolking maakt zich zorgen over het klimaat, 60 procent ervaart dit als een moment van bewustwording en er is nu de plicht daarna te kijken. Is de minister zich bewust van zijn plicht?

Kan de minister de misleidende mythe van de diepe V-recessie, even door de pijn en daarna weer ‘business as usual’, dus resoluut wegnemen? En als die bereidheid er is: hoe gaat de minister deze punten duidelijk maken aan zijn Europese collega’s?

Graag een reactie.

Dank u wel.