Bijdrage Van Raan aan wetge­vings­overleg over de wijziging van de wet wind­energie op zee

Voorzitter, de noodzaak van een snelle transitie van fossiele brandstoffen naar duurzame, hernieuwbare energie is de Partij voor de Dieren bekend. Niet voor niets pleiten we ervoor dat Nederland zo snel mogelijk een zo groot mogelijke bijdrage gaat leveren aan het voorkomen van een verdere opwarming. Hierbij is de versnelde uitrol van wind- en zonne-energie van belang. Het is daarom goed dat we vandaag de manier waarop we windenergie op zee willen bereiken bespreken.

Voor ons ligt een wijziging van de Wet Windenergie op zee, waarin wordt voorgesteld om veilen, als een nieuwe optie voor vergunningverlening, toe te voegen en om de geldende procedures voor vergunningverlening aan te passen.

De Partij voor de Dieren vindt dat we niet alleen moeten inzetten op groene energie, maar ook op energiebesparing en het beschermen van de natuur. We leven immers in een klimaat- en biodiversiteitscrisis. En aan elke vorm van energieopwekking kleven nadelen. Zo ook aan windenergie, waar vogels, vleermuizen, zeezoogdieren, maar ook mensen last van ondervinden. Daarom wil de Partij voor de Dieren weten wat de stand van zaken is met betrekking tot het ontwikkelen van een voorspellingmodel voor vogeltrek en van het plaatsen van detectoren voor vleermuizen. Wordt er bijvoorbeeld gewerkt met luchtbellengordijnen om geluidoverlast tijdens het heien te beperken? Kan de minister toezeggen dat de optie voor luchtbellengordijnen wordt onderzocht? Kan de minister ook aangeven wat de stand van zaken is met betrekking tot het IMVO-convenant voor de windenergiesector, dat moet leiden tot transparantie van de herkomst van metalen en andere grondstoffen, die nodig zijn voor de bouw van windparken? En hoe de uitvoering van het convenant gemonitord zal worden? Kan de minister toezeggen dat deze monitoring er komt?

Het versneld uitrollen van windenergie op zee moet en kan, wat de Partij voor de Dieren betreft, daarom alleen plaats vinden wanneer er rekening wordt gehouden met natuur en ecologie.

Deze wet biedt daartoe mogelijkheden.

Echter, vooralsnog is de ‘kwaliteit van het ontwerp’ als toetsingscriterium in het wetsvoorstel vervallen. En is ecologie geen vast en geldend criterium , maar kan het als rangschikkingscriterium worden toegevoegd aan de procedures. De minister zal zeggen dat zorg voor het milieu al is verankerd in artikel 3 van dit wetsvoorstel, waarin wordt gesteld dat de minister van Economische Zaken en Klimaat bij de keuze voor een locatie voor windparken het milieu bij de afweging betrekt. Maar de minister mag natuurlijk ontheffingen geven op Natuurwetgeving, zolang het de goede staat van instandhouding niet verslechtert. De Partij voor de Dieren is er niet gerust op dat bescherming van de belangrijke natuurwaarden van de Noordzee in dit wetsvoorstel zijn geborgd, gezien de staat van de overige natuur in Nederland.

Daarnaast is onduidelijk op basis van welke criteria wordt gekozen voor een veiling of een procedure met vergelijkende toets, al dan niet met een financieel bod. Geopperd wordt “dat een vergelijkende toets vooral in aanmerking komt als het te bereiken natuurherstel onvoldoende valt af te dwingen via kavelbesluiten en als aannemelijk is dat via concurrentie dit doel bereikt kan worden”. Volgens de Partij voor de Dieren betekent dit dat natuurherstel niet genoeg is verankerd. Kan de minister aangeven hoe natuurversterking tot nu toe in bestaande windparken is opgepakt, aangezien de minister stelt dat in alle kavelbesluiten een voorschrift op natuurversterking is opgenomen. Kan de minister ook aangeven hoe voor minder vervuilende manieren om windmolens tegen roest te beschermen wordt gekozen, aangezien dit ook is opgenomen in kavelbesluiten naar aanleiding van de aangenomen motie van de Partij voor de Dieren?

Momenteel wordt de keuze voor een procedure gemaakt door de ministers van Economie en Financiën, maar niet ook door degene die verantwoordelijk is voor natuur en biodiversiteit. Wat vindt de minister van het idee om ook de verantwoordelijke voor natuur en biodiversiteit te betrekken bij de keuze voor een procedure?

Zoals gezegd biedt dit wetsvoorstel kansen om ecologie beter te borgen en natuur te versterken. Door in de aanbesteding te kiezen voor natuur-inclusieve bouw en exploitatie van windmolens, kan namelijk veelbelovende innovatie worden aangejaagd, waarmee de effecten van windenergie op natuur kunnen worden verkleind en de natuur zelfs kan worden versterkt. Ook de minister beaamt, in antwoorden op onze vragen, dat wanneer een verplichting tot natuurversterkende maatregelen in het kavelbesluit wordt opgenomen, deze voor alle potentiële vergunninghouders geldt en dat dit de concurrentie om de vergunning om het windpark te mogen bouwen en exploiteren ten goede komt. Voor het creëren van een gelijk speelveld en voor het stimuleren van innovatie lijkt het de Partij voor de Dieren daarom een goed idee om natuur-inclusieve bouw uitgangspunt te laten zijn voor de hele Noordzee. De Partij voor de Dieren zal hiertoe een aantal moties indienen. Graag reactie hierop van de minister. Dank voorzitter.