Bijdrage Van Raan aan AO lucht­vaart

Voorzitter,

Het was natuurlijk een bizarre vertoning. De inkt van het Klimaatakkoord was nog niet droog, of de minister kondigde op 5 juli aan dat Schiphol zou kunnen groeien. Het beeld dat ze achterliet was 540.000 op Schiphol en groei op de overige vliegvelden. Ontwrichtend! Maar tegelijkertijd zei ze op die persconferentie op 5 juli ook een aantal zaken die, gecombineerd met antwoorden op schriftelijke vragen en aangenomen moties, een ander beeld schetsen. Een beeld van een ander speelveld. Luchtvaart binnen de grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid. Met welke minister hebben we hier te maken? Eentje die willens en wetens doorgaat op het pad van vernieling van de leefomgeving voor korte termijn groei of eentje die door begint te krijgen dat de wereld is veranderd en krimp luchtvaart als oplossing voor de hand ligt?

Ik begin met een paar citaten van de minister,

“… We gaan hier echt een trendbreuk neerzetten. We gaan niet langer groeien op krediet, maar contant vooruitbetalen in de vorm van meer rust voor de directe omgeving.”

En…

“… Maar, nogmaals, we willen ook een gezond land, waarin we verantwoord met de natuur omgaan en we ook oog hebben voor een gezonde leefomgeving”.

En ze zegt: “… En we hebben natuurlijk ook klimaatdoelstellingen vastgesteld”.

Het zijn deze woorden die we heel precies samen moeten wegen, want het bepaalt of de minister de verdwenen geloofwaardigheid weer terug kan pakken of dat het gebakken lucht is en de minister willens en wetens toch meewerkt aan de grootschalige vernietiging van de leefomgeving. Maar daar komen we gelukkig gemakkelijk genoeg achter met een paar eenvoudige vragen:

De eerste vraag is dan: herkent de minister de citaten nog en staat ze er achter?

Herkent de minister dat het voornaamste advies van de Rli dat luchtvaart als een normale sector moet worden behandeld, volgens de volgorde zoals zij zelf verkondigde op de persconferentie?

Herkent ze dat het Rli advies voor scherpe grenswaarden reeds is overgenomen door haar zelf als ze het heeft over duidelijke normen?

Erkent ze dat hinder meer is dan alleen geluidshinder?

Erkent zij dat allemaal, dan is er winst geboekt. Een duidelijk ja of nee van de minister volstaat.

En zoals we in het stikstofdebat al een elegante draai zagen van D66 als het gaat over de krimp van de bioindustrie, is het ook in het luchtvaartdebat slechts een kwestie van tijd voordat andere partijen zich bij het krimpstandpunt van de Partij voor de Dieren zullen aansluiten. Je zou verwachten dat de overheid haar burgers beschermt tegen klimaatontwrichting en gezondheidsschade. Maar niets is minder waar. Het RIVM bracht ons een kraakheldere boodschap over de blootstelling aan ultrafijnstof rond Schiphol: het is ongezond! Jaarlijks sterven er 10.000 tot 15.000 Nederlanders door slechte lucht en te veel geluid.

Trekt de minister zich het lot aan van de inwoners van Aalsmeer, Uithoorn en de andere gemeentes?

Op de bijgevoegde “hittekaart” springt de omgeving van Schiphol er uit. De vervolgvraag is ook simpel: wat gaat de minister daar aan doen?

Het brengt me op de nachtvluchten. Een thema dat bij meerdere luchthavens speelt. Rond Maastricht wordt met angst en beven gekeken naar de plannen om ook daar de nacht open te stellen. Het straffeloos overschrijden van het in een convenant afgesproken aantal nachtvluchten op Rotterdam The Hague Airport, belooft hen alvast niet veel goeds. Wat zijn hier de bewijzen van de minister dat zij het anders gaat doen?

Ook de dieren hebben te leiden onder de ongebreidelde luchtvaart. Nieuw onderzoek toonde aan dat vogels in de omgeving van Schiphol doof en agressief worden van al dat vliegtuiglawaai. Ik stelde er Kamervragen over. Wat ik nu alvast wil vragen: waarom zou dit effect anders zijn rondom Lelystad Airport? In hoeverre werpt dit een ander licht op de toch al wankele geactualiseerde MER Lelystad Airport? Op welke wijze is deze kennis daarin meegenomen? En hoe krijgt dit een plaats in de al eerder besproken randvoorwaarden?

Ervan uitgaande dat ook de minister nu de randvoorwaarden “klimaat, leefomgeving en veiligheid” nu ook als uitgangspunt neemt, is het klip en klaar dat Lelystad Airport niet open kan.

Het neerzetten van een volwaardig team van brandweer en luchtverkeersleiders heeft dan ook iets van een wanhoopsgebaar. Het brengt me op de Verkeersverdelingsregel. De list om te doen wat deze Kamer niet wil. We gaan het daar nog uitgebreid over hebben, want zoals de minister ook al zei, er is nog niks zeker. Maar over het “ja” van Brussel heb ik nu al wel een vraag. Ik lees in de uitgelekte stukken dat de transportattachés op 18 juli een brief kregen over de VVR, waar ze voor 2 augustus op moesten reageren. En let op: daarbij gold dat “wie zwijgt, stemt toe.” Midden in de zomer! Tot zover het democratische gehalte van de EU. Alsof er midden in de zomer in de lokale krant wordt aangekondigd dat je 2 weken de tijd hebt om bezwaar te maken tegen het kappen van alle bomen in je straat en dat je het er bij geen reactie mee eens bent. Hoeveel landen waren akkoord met de VVR door “niet te reageren”? Graag een reactie.

Tot slot de situatie in Eijsden. De Belgische luchtverkeersleiding maakt er al zes jaar lang gebruik van een Nederlandse misser bij het verleggen van de luchtruimgrenzen. De minister ging er deze zomer op werkbezoek en beloofde de mensen precies niets. Ik heb daar Kamervragen over gesteld, die niet beantwoord werden voor dit debat. Wel schreef de minister ons dat er her en der wat vrijblijvende gesprekken worden opgestart. Zonder verdere resultaatsverplichting. Aan “ik doe mijn best” hebben de gedupeerde omwonenden niet veel. Deelt u de mening van de Partij voor de Dieren dat de inwoners van Eijsden en omgeving concrete resultaten van u mogen verwachten?Wat kunt u hen concreet toezeggen?

Ik overweeg een motie op dit punt.