Bijdrage Van Raan AO Lucht­vaart

De heer Van Raan (PvdD):

Voorzitter. En omwille van de tijd blijven we met z'n allen zitten, dus dat scheelt ook weer.

Voorzitter. Mijn bijdrage richt zich op het nieuwe normaal. Dat nieuwe normaal is dat de luchtvaart zich gaat houden aan de randvoorwaarden op het gebied van klimaat, leefomgeving en veiligheid. Dat nieuwe normaal is nu al drie keer bevestigd: door de OVV, de Rli en gisteren door Alders. En eigenlijk is het zelfs al vier keer bevestigd, als je tenminste goed naar Parijs luistert. Het is een fundamentele herijking, waarbij de economische ontwikkeling enkel legitiem is als ze binnen deze driehoek van klimaat, leefomgeving en veiligheid blijft. Graag een reactie.

Het biedt ook genoeg perspectief voor Schiphol en de KLM. Wil je een hub zijn, dan blijf je een hub binnen die grenzen. En wil je een lowcostcarrier zijn, dan ben je een lowcostcarrier binnen die grenzen. Schiphol is op slot gezet, werd gisteren gezegd. Maar dat is met name door Schiphol en KLM zelf gedaan, en wel door hun lowcostcarrierbeleid.

Voorzitter. De fundamentele herijking is ook geïllustreerd door het klappen van het ORS-overleg, dat symbool staat voor het vastlopen van het oude denken, waarin onder het motto "u vraagt, wij draaien" alle systemen werden ingericht ten gunste van de sector.

Ik ga nu even in op die drie punten: klimaat, leefomgeving en veiligheid. De minister heeft toegezegd dat ze de mogelijkheden gaat inventariseren om in het plan-MER met een CO2-plafond voor de luchtvaart te komen. Komen daarin ook CO2-reductiepaden die fair share naar rato passen bij de Parijsdoelstellingen? Als je de "fair share naar rato"-mobiliteitsopgave neemt, die bij een gewone sector — de luchtvaart is dat nu — hoort, dan is er een budget van ongeveer maximaal 5 megaton in 2030, inclusief de impact van radiative forcing. Kan de minister bij benadering, orde van grootte, aangeven hoeveel vluchten daarbij passen? TNO, het PBL en CE Delft onderzochten reeds radiative forcing en onderschrijven dat de uitstoot op grote hoogte tussen de 1,7 en 5 keer zwaarder meetelt dan de tot nu toe vastgestelde budgetten. En het nog langer negeren van deze impact is wat ons betreft de facto voorsorteren op ecocide. Graag een reactie van de minister.

Ik kom op de leefomgeving, het tweede punt. Over het verdedigen van de leefomgeving kwamen er gisteren verontrustende antwoorden op de vragen van collega Bruins binnen, waarbij de gang naar de bestuursrechter actief is afgesloten, zo bleek. Ik heb daarbij de volgende vragen. Vindt de minister het niet onuitlegbaar dat de gang naar de bestuursrechter expliciet is uitgesloten voor Lelystad, Rotterdam en Eindhoven, ook al is dat wellicht destijds, onder andere omstandigheden, het gevolg geweest van een motie van de Kamer? Is het niet tijd voor verandering? Is de minister bereid deze gang naar de bestuursrechter open te stellen? Nederland heeft binnen de richtlijnen ook die mogelijkheid. En kan de minister aangeven wat er in de Algemene wet bestuursrecht zou moeten worden aangepast om dat mogelijk te maken?

Dan het laatste punt: veiligheid. De Partij voor de Dieren organiseerde een hoorzitting over botsingen met vogels. De zorgen over vliegveiligheid rond Lelystad Airport zijn alleen maar toegenomen. Groot punt van aandacht is de tegenstrijdigheid tussen de MER enerzijds en het faunabeheerplan anderzijds. De minister spreekt naar aanleiding van de MER over het uit voorzorg kunnen verjagen van vogels. En terwijl de MER aangeeft dat aanvullende maatregelen niet nodig zijn, zegt het faunabeheerplan dat er geschoten kan worden. Erkent de minister deze tegenstrijdigheid? De zorgen worden alleen maar groter, want in de beantwoording van de nieuwe vragen, naar aanleiding van dat rondetafelgesprek, omarmt de minister de facto de feitelijke onjuistheden die nog steeds in het herziene MER-rapport staan, onder andere over de afstanden en het type vogeltrek. De minister heeft op het gebied van veiligheid naar onze mening willens en wetens onverantwoorde risico's genomen en zij weigert dat recht te zetten. Vandaar de volgende vragen. Gaat de minister gehoor geven aan de oproep van onder andere de Vogelbescherming om een nieuw, diepgaand onderzoek te doen? Zo nee, erkent zij dan dat een grootschalige moordpartij onder vogels niet kan worden uitgesloten?

Tot slot. Wij hebben op dit punt nog een verzoek betreffende het betrekken van ervaringen van piloten die betrokken waren bij vogelaanvaringen. Is de minister bereid om over dit onderwerp in gesprek te gaan met piloten en oud-piloten voordat ze goedkeuring gaat verlenen aan de opening van Lelystad Airport? Graag een reactie.