Bijdrage Van Raan bij AO Klimaat en energie

Voorzitter,

Nederland doet te weinig om de klimaatcrisis te beteugelen. Zo erkende ook deze minister tijdens het debat over de Europese Green Deal[1]. Daar komt bij dat we de zomer in gaan met onzekerheid over het halen van het Urgenda-doel eind dit jaar. Een doel dat we met zekerheid moeten halen van de Hoge Raad. Een doel dat de ondergrens van de ondergrens is om in lijn te blijven met het Parijsakkoord.

En als we dat doel gaan halen ligt dat niet aan dit kabinet, maar aan het coronavirus. Dat is niets om trots op te zijn. De Partij voor de Dieren is van mening dat we de verantwoordelijkheid hebben om een maximale inspanning te leveren voor het klimaat. Op dit moment ontbreken echter de instrumenten om deze maximale inspanning daadwerkelijk af te dwingen.

Het is de reden dat de Partij voor de Dieren bezig is met haar Klimaatwet 1.5. Het is ons alternatief voor de huidige klimaatwet, waarvan u weet dat wij dat een tandeloos onding vinden. Tijd om de klimaatwet open te breken. Kern van ons wetsvoorstel zal zijn dat we voortaan gaan sturen op het daadwerkelijk leveren van een maximale inspanning om zo snel mogelijk een zo groot mogelijke bijdrage te leveren aan het voorkomen van verdere opwarming van de aarde.

En om dat te kunnen doen moeten we snel en flexibel kunnen bijsturen op basis van actuele informatie. Eerder bleek al dat de minister bereid is om werk te maken van een meer intensieve rapportage.[2] De motie die daartoe opriep haalde het net niet, dus zullen we die opnieuw in stemming brengen.

Voorzitter, bij het leveren van een maximale inspanning hoort ook het naar voren halen van investeringen in verduurzaming en vergroening. Dat was het advies van o.a. De Nederlandsche Bank. Afgelopen dinsdag nam de Kamer onze motie aan die de regering oproept om te onderzoeken welke investeringen in verduurzaming en vergroening naar voren gehaald kunnen worden. Dat is een mooie stap, want er valt nog veel winst te behalen. Denk bijvoorbeeld aan de verduurzaming van de gebouwde omgeving. Daar ligt ook een prima kans om de werkgelegenheid te stimuleren door versneld te verduurzamen. Ik heb een aangehouden motie op dit punt[3].

De oproep tot duurzaam herstel klonk al luid en duidelijk en vanochtend kwam daar het advies van het PBL nog bij[4]. Het PBL concludeert o.a. dat landen als Duitsland en Frankrijk hierin veel beter op weg zijn dan Nederland. Graag een reactie van de minister op de aanbevelingen van het PBL. En hoe staat het met meer flexibelere manier waarop de minister omgaat met zijn vier criteria voor investeringen (draagvlak, doel 2030, geen weglekeffecten en kosten-efficiëntie)? Is hij al bereid een ‘snelheidscriterium’ toe te voegen?

Het is belangrijk dat we niet meer terugkeren naar het oude “fossiele” normaal. Vreemd genoeg werd mijn motie met deze oproep recent verworpen (het voorkomen van fossiele lock-in)[5]. Toch kan ik me goed voorstellen dat de minister hier wel mee bezig is, hij gaf de motie immers een positieve aanbeveling. We zullen ook deze motie opnieuw inbrengen.

Over lock-in-effecten gesproken, het brengt me op de subsidies voor vormen van energie die niet duurzaam zijn: bijvoorbeeld houtige biomassa voor warmte, maar bijvoorbeeld ook voor mestvergisters waarmee de bio-industrie in stand wordt gehouden. Afgelopen dinsdag werd de motie van de coalitie om te stoppen met het subsidiëren van biomassa voor warmte aangenomen. De dag erna werd het SER-advies over biomassa aan de pers gelekt, waarin ook wordt opgeroepen om te stoppen met houtige biomassa voor warmte.

Dat leek aanvankelijk goed nieuws. De coalitie schuift op in de richting van de Partij voor de Dieren. Want wij vechten hier al jaren voor.

Houtige biomassa is niet efficiënt, stoot meer CO2 en stikstof uit dan kolen en gas en bomen groeien niet sneller aan dan dat we ze verbranden. Maar wat blijkt, voorzitter, de aangenomen motie is maar een magere bedoening. Want er zijn wederom geen concrete doelstellingen, noch een concrete einddatum. Voor 2021 komt er een afbouw pad voor het stoppen met subsidies voor houtige biomassa voor warmte. Maar tot de einddatum is het business as usual, terwijl we weten dat we moeten stoppen met biomassa, zegt inmiddels ook de SER.

Dus voorzitter, waarom niet per direct stoppen? Waarom geld geven aan een minderwaardige, inefficiënte energiebron die wel degelijk CO2 uitstoot? Waarom vasthouden aan een definitie die niet bijdraagt aan het behalen van de klimaatdoelen? Voor de atmosfeer maakt het niet uit of een minister in Nederland zich blindstaart op een papieren tijger.

Is de minister bereid om nu met Vattenfall het gesprek aan te gaan om de reeds toegezegde, maar nog niet gegeven subsidie hetzij om te buigen voor echt duurzame energie, dan wel een andere bestemming te onderhandelen. Die biomassacentrale in Diemen gaat er immers niet komen.

Dank u wel.

[1] Zie stenogram interruptie Van Raan.

[2] Motie - 32813-531 - Tweede Kamerlid, L. van Raan (PvdD) - Gewijzigde motie van het lid Van Raan over intensief monitoren van de ontwikkeling van de Nederlandse uitstoot.

Voor: PvdD, CU, 50PLUS, DENK, GL, SP, GKVK

Tegen: CDA, PVV, FvD, D66, PvdA, VVD, SGP, Van Haga

[3] Motie van het lid Van Raan over naar voren halen van de investeringen in de verduurzaming van de gebouwde omgeving ( 35438-21)

[4] https://nos.nl/artikel/2339242-planbureau-tegen-kabinet-zet-na-corona-in-op-duurzaamheid.html

[5] Motie - 35377-7 - Tweede Kamerlid, L. van Raan (PvdD) - Motie van het lid Van Raan over actief tegengaan dat kortetermijnoplossingen voor de huidige economische crisis bijdragen aan fossiele lock-in-effecten.

Oordeel Kamer.

Voor: D66, PvdA, PvdD, CU, 50PLUS, DENK, GL, SP, GKVK

Tegen: CDA, PVV, FvD, VVD, SGP, Van Haga