Bijdrage Van Raan: Nota­overleg - Initi­a­tiefnota: Lucht­vaart op de rails

Voorzitter,

Ik heb maar weinig spreektijd vandaag, dat zal iedereen in deze zaal jammer vinden. Allereerst wil ik mijn dank en complimenten uitspreken voor het werk van mevrouw Kröger en haar medewerker Ivo Stumpe. Er zit heel veel goed werk in en heel veel voorstellen kunnen we steunen. En sommige zaken missen we nog, maar daar kunnen we ongetwijfeld samen aan werken.

Een aantal overwegingen:

We zitten middenin de klimaatcrisis. Het is wat de Partij voor de Dieren betreft dus absoluut belangrijk om te werken aan een beter (internationaal) spoornetwerk. Graag, steun! Het is echter belangrijk om te erkennen dat we de tijd niet hebben om daarop te wachten. We zullen de luchtvaart dus ook via andere wegen moeten indammen.

Een radicale krimp van het aantal vluchten is onvermijdelijk: voor het klimaat, de leefomgeving en veiligheid van mens en dier. De tijdsgeest is wat dat betreft zeker aan het kantelen. Afgelopen zaterdag zag ik op Schiphol veel actiebereidheid om de luchtvaartsector te dwingen hun “fair share” te leveren in het oplossen van de klimaatcrisis.

Het moet afgelopen zijn met de uitzonderingspositie voor een van de meest ontwrichtende sectoren. De nota noemt dat gelukkig ook.
Het formuleren van duidelijk CO₂ plafond voor de luchtvaartsector kan daarom ook niet uitblijven en het is erg goed dat de nota daarvoor pleit. Moet dat ook zo rond de 5 megaton in 2030 zijn, het fair share naar rato deel? Zo vraag ik mevrouw Kröger.

Hoe hoog vind GroenLinks dat dat moet worden in 2030?

Een hele waaier aan stimulerende instrumenten is daarvoor beschikbaar en de nota doet veel goede voorstellen: b.v. een tickettaks, kerosinetaks en meer en goedkopere treinen, etc. Het valt daarom op dat GroenLinks er nog steeds niet voor gekozen heeft om zich expliciet uit te spreken voor een stevige krimp van de luchtvaartsector. Een duidelijker toon is in dit tijdsgewricht niet alleen op zijn plaats, maar ook nodig om de actieve tegenkracht vanuit de sectorlobby mee te beteugelen. De alternatieve luchtvaartnota van de milieuorganisaties pleit voor krimp luchtvaart bijvoorbeeld en gaat verder dan deze nota. Graag een reactie daarop,

In de nota wordt gesproken over het fundamenteel wijzigen van de slotcoördinatie. Dat lijkt ons een zeer goed idee. Maar zou het dan niet een goed idee zijn om ook direct een serieus plan te maken om deze slots concreet uit de markt te nemen? Om voorbereid te zijn als krimp onvermijdelijk is?

Ik rond af, wat ik erg mis in deze nota is de aandacht voor de effecten van de luchtvaart op dieren. Ze komen er niet in voor, zou mevrouw Kröger daar nog aandacht aan willen besteden? Denk aan het jagen rond vliegvelden, denk aan het vergassen van ganzen, denk aan de botsingen met vogels. Afsluitend, afgezien van de twee omissies in onze ogen, heel veel waardering voor deze initiatiefnota en laten we samenwerken aan krimp luchtvaart.

Dank u wel.