Bijdrage Van Raan over het nood­pakket banen en economie

Steun voor het pakket en complimenten voor het harde werken door iedereen die erbij is betrokken. Vandaag ligt niet de vraag voor of er steunmaatregelen moeten komen. We kunnen het er wel over hebben of die steun onvoorwaardelijk moet zijn. Onze regering heeft daarin de afgelopen weken een heldere positie ingenomen. Steun is niet onvoorwaardelijk, maakte onze minister van Financiën in Europa meer dan duidelijk. Mijn fractie wil naar een economie die echt toekomstbestendig is en verbindt daarom ook voorwaarden aan steun.

Een paar voorstellen, allereerst de luchtvaart. In de NOW-regeling zit nadrukkelijk de mogelijkheid om ook mensen met een flex- of nulurencontract te compenseren. KLM heeft zich daar al niks van aangetrokken en twee weken geleden aangekondigd om 1.500 mensen met flexcontracten eruit te gooien. Het is tekenend voor een bedrijf dat al jaren weigert om de harde realiteit onder ogen te zien, namelijk dat krimp van de luchtvaart onvermijdelijk is. Laten we ons dan ook niet gijzelen door KLM. Voelt de minister ervoor om zowel bij de NOW-regeling als bij de kroniek van de aangekondigde reddingsoperatie harde voorwaarden te stellen? Eén: niet rücksichtslos mensen eruit kieperen, maar een deftig sociaal plan met daarbij omscholing naar banen binnen een toekomstbestendige economie. Twee: een forse krimp van het aantal vluchten, zodat de luchtvaart binnen de grenzen van klimaat, leefomgeving en veiligheid komt. Waarom durft deze regering KLM niet wat steviger aan te pakken en laat zij zich de hele tijd door de sussende woorden van topman Elbers inpakken? Graag een reactie.

Voorzitter. Dan over de mensen die tussen wal en schip vallen. De commissie heeft een enorme hoeveelheid brieven ontvangen van organisaties en mensen die aangeven waar zij zelf in de problemen komen. Er staat een pakket op stapel voor uitzendkrachten. Mijn fractie steunt het voorstel van de PvdA hierover. Mede in het licht van dat extra steunpakket vraag ik de minister hoe het staat met de motie van de Partij voor de Dieren om verschillende regelingen te monitoren en waar nodig met aanvullende maatregelen te komen. Om er toch een sector uit te lichten: wat wordt er specifiek voor de culturele sector gedaan? Een sector die zorgt voor 3,8% van het nationaal inkomen en 4,8% van de werkgelegenheid, heeft de noodklok geluid. Gaat de regering verder in actie komen?

Voorzitter. Dan over de toekomst. De mens heeft de grootste rol in het ontstaan en verspreiden van de coronacrisis, zoveel is duidelijk. De oorzaak zit hem erin hoe wij met de dieren omgaan, hoe we met het ecosysteem omgaan en hoe we met miljarden uitzwermen tot in elke uithoek van onze planeet. Om met de Italiaanse schrijver Paolo Giordano te spreken: de mens is de meest invasieve soort in een fragiel en schitterend ecosysteem. Als we eens wat minder egocentrisch zouden zijn, zouden we merken dat niet zozeer de nieuwe microben op zoek zijn naar ons, maar dat wij ze uit hun hol jagen. We moeten dus af van het huidige economische systeem, dat op geen enkele manier rekenschap weet te geven van de enorme risico's die het oplevert. We moeten af van wat Karin Spaink de nippertjeseconomie noemt, of ook wel de "rotzooi-economie met haar bullshitjobs". De coronacrisis biedt de gelegenheid om na te denken over het ontwerp van onze economie

Mijn fractie wil ons ervoor behoeden dat we met z'n allen ontzettend ons best gaan doen om zo snel mogelijk terug te keren naar de economie van het einde van de twintigste eeuw. Deze crisis bewijst dat dit geen optie is. De klimaat- en biodiversiteitscrises zijn niet voorbij, zoals de Europese ministers van Milieu vorige week ook duidelijk stelden. Vorige week deden tal van organisaties nog een duidelijke oproep aan de regering: alleen steun voor grote bedrijven bij duidelijke klimaatregelen. Is de regering bereid om dat als uitgangspunt te nemen? Graag een reactie.

Dank u wel, voorzitter.