Bijdrage Van Raan over Klimaat en Energie

Voorzitter,

Het gaat te langzaam.

Geen verassing als je ziet hoe vrijblijvend de Nederlandse Klimaatwet is. Geen verassing als je ziet wie er allemaal mochten aanschuiven bij het Klimaatakkoord. De gevolgen laten zich raden. Of het Urgenda-doel gehaald wordt is nog steeds onzeker. En dat doel was al de ondergrens van de ondergrens.

De afgelopen maanden had het “burgerberaad” daarom de wind in de zeilen. Lobby eruit, burgers en wetenschap erin. Wat een opluchting zou dat zijn! We hebben daarom van harte de motie van collega Mulder mede-ondertekend. Deze motie roept op om de mogelijkheden van burgerpanels te onderzoeken. De minister stuurde ons gister een brief over de uitvoering hiervan. Daarin lezen we o.a. dat er een expertcommissie zal worden opgericht. Onze vraag is nu: wie mogen er in deze commissie aanschuiven? Mogen we aannemen dat er ook serieus contact zal zijn met de Expertisegroep Burgerberaad van Extinction Rebellion? Daar zit al veel expertise. raag een reactie.

In aanvulling op dit traject, nam de Kamer afgelopen dinsdag de motie van de Partij voor de Dieren aan om ook in het luchtvaartdossier aan de slag te gaan met burgerpanels. Rond diverse luchthavens is het overleg met burgers volledig vastgelopen nadat hun vertrouwen keer op keer werd geschonden. Een burgerpanel – mits goed georganiseerd en serieus genomen – kan hierin een doorbraak zijn. Gaan de ministeries van EZK en I&W contact met elkaar opnemen over de uitvoering van beide moties? Graag een reactie.

Ook in Europees verband gaan de klimaatinspanningen te langzaam. De klimaatstakers stelden de Europese klimaatwet gelijk aan opgeven. Verraad aan toekomstige generaties. Er is een flinke schep bovenop nodig, een maximale inspanning, maar Timmermans sluit dat van te voren uit. En de stap dat Timmermans wel wilt zetten lijkt zelfs een rekentruc te bevatten doordat de opnames door landgebruik en bossen (LULUCF) hierin ook worden meegeteld. Eenzelfde dwaalspoor als bij biomassa: op papier rijk rekenen. Kent de minister deze kritiek? En deelt de minister de mening dat we dit soort trucjes kunnen missen als kiespijn? Wat gaat hij hieraan doen? Graag een reactie.

Timmermans heeft ondertussen de strijd aangebonden met alles en iedereen die vindt dat zijn Green Deal te langzaam gaat. Het besef dat we ons in een klimaatcrisis bevinden lijkt bij hem niets te veranderen aan het oude abnormaal waarin alles vooral niet te snel mag gaan. Mensen die zich zorgen maken over het klimaat worden door hem weggezet als alarmisten en “gevaarlijker dan klimaatontkenners”. Nou, lekker is dat. Wachten op Europa maakt van Nederland in ieder geval geen koploper. En dat is helaas precies wat deze regering vanaf het begin af aan gedaan heeft. Deelt de minister de mening dat Timmermans te veel op de rem staat? Wat gaat deze minister doen om van Nederland alsnog een échte koploper te maken? Om te versnellen, in te halen, omdat we –ook inmiddels volgens deze minister, eerder hadden moeten beginnen.

Voorzitter, dan de maatregelen ten behoeve van het leveren van een zo groot mogelijke inspanning. Een aantal van deze maatregelen zijn zo lek als een mandje. De subsidies voor CO2-opvang bijvoorbeeld beloont de vervuiler. Het is namelijk goedkoper om CO2 uit de lucht te halen dan om de uitstoot te voorkómen. Dat is een perverse prikkel.

Ook het niet verrekenen van de CO2-heffing holt de subsidie verder uit. Zouden we de heffing meerekenen, dan zou de subsidie lager zijn. Maar daar beginnen we niet aan voorzitter, want kennelijk betalen we liever de vervuilers om met de CO2 uitstoot door te blijven gaan dan om het te voorkomen.

Bovendien blijkt uit onderzoek Assessing Carbon Capture: Public Policy, Science, and Societal Need van oktober 2020 dat voor elke ton CO2, die je afvangt, je 1,42 tot 4,7 ton CO2 uitstoot als je de gehele keten meerekent. Voorzitter, kan de minister aangeven of hij dit onderzoek kent en of in de SDE++ berekening, de CO2 uitstoot van de gehele keten meegenomen is?

Dan de subsidieregeling voor het vrijwillig sluiten van kolencentrales. Kan de minister aangeven op welke wijze de vergoeding van 328.000 euro per MW is vastgesteld. En of het uitkopen van de SDE subsidie voor houtige biomassa juridisch verplicht is bij deze sluiting? En hoeveel dat gaat kosten?

Voorzitter, ik sluit af met versnellen.

Ik geloof namelijk dat de minister versneld uitvoering kan geven aan zijn eigen toezegging en aan de aangenomen motie van de coalitie om ‘in het biomassakader met een eindjaar voor houtig biomassa’ te komen. Inmiddels is het kader er, maar met de grote afwezigheid van een einddatum.

In het verlengde hiervan, wil ik de minister erop wijzen dat het Nederlandse beleid rondom biomassa, als één van de grootste afnemers van houtige biomassa, nauwlettend gevolgd wordt door internationale organisaties. Want voorzitter, het kappen van oerbossen voor biomassa is geen ‘fakenieuws’. Afgelopen decennia is het Estlandse oerbos met 14% afgenomen als gevolg van de intensieve houtkap. Bovendien blijken er ook houtkapvergunningen te zijn afgegeven in Natura2000 gebied, zonder de verplichte beoordeling. Kan de minister hier nogmaals op reageren.

Voorzitter, kan de minister toezeggen dat we het afbouwpad op 4 december kunnen krijgen. Dan kunnen we, als het aan de Partij voor de Dieren ligt, daar zo snel mogelijk over spreken om subsidies voor houtige biomassa zo snel mogelijk af te bouwen.va