Bijdrage Vestering aan debat over de Landbouw- en Visse­rijraad

Terwijl er druk wordt onderhandeld over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, kwam de Europese Rekenkamer maandag met een vernietigend rapport.

Hoewel meer dan 100 miljard euro aan subsidies was bestemd voor klimaatbeleid, zijn de broeikasgasemissies van de landbouw sinds 2010 niet gedaald. Laat dat even tot je inwerken. Een getal met 11 nullen voor klimaatbeleid in de landbouw, en géén klimaatwinst. Dat wekt geen vertrouwen.

Europeanen eten veel te veel vlees, en lidstaten moeten véél meer doen om de vleesconsumptie van haar inwoners terug te dringen om de klimaatdoelen te halen, zegt de Rekenkamer. En wat doet de EU? Die trekt vrolijk tientallen miljoenen euro’s subsidies uit voor vleesreclames. Voorzitter, dat is toch van de zotte?

Voorzitter, mijn fractie wijst hier al jaren op. Ook minister wil hiervan af, net als een meerderheid van de tweede kamer. Grijp dit moment aan om te kappen met die subsidies voor vleespromotie. Zet vol in op de transitie naar een meer plantaardig eetpatroon en gebruik de subsidies voor deze nieuwe GLB-periode om boeren te helpen omschakelen naar werkelijk duurzame plantaardige voedselproductie.

De komende zeven jaar zijn beslissend in de strijd tegen klimaatontwrichting. Het is werkelijk onbegrijpelijk dat het nieuwe GLB de grootschalige veehouderij zal blijven subsidiëren. De Partij voor de Dieren roept de minister dan ook op niet in te stemmen met het nieuwe GLB.

Bijenrichtsnoer

Voorzitter, dan het bijenrichtsnoer. Het gaat rampzalig slecht met de insecten. De laatste dertig jaar is meer dan 75% van de insecten verdwenen. Al in 2011 was die trend alarmerend genoeg om de Europese voedselautoriteit, de EFSA, de opdracht te geven om strengere toetsen op te stellen om landbouwgif te testen op het effect op bijen. Maar zonder succes, want in die tien jaar heeft de gif-industrie keihard gelobbyd tégen de bescherming van bijen. Zodat hun chemicaliën, hun gif, langer op de markt kan blijven.

Voorzitter, daar moet nu een einde aan komen. Ik ben blij dat de minister vasthoudt aan de oproep van de Kamer om bijen écht te beschermen, en geen sterfte toe te laten van meer dan 7% van een honingbijkolonie. Ik roep haar op om tijdens de discussie dan ook niet op te schuiven naar 10% sterfte. De bescherming van het ecosysteem waar ook wíj afhankelijk van zijn, is geen onderwerp voor politieke akkoordjes.

En voorzitter, de reden voor de Europese Commissie om het bijenrichtsnoer op de agenda van de Raad te zetten, was onder andere om het uit de beslotenheid van het SCoPAFF-overleg te halen en het debat in openbaarheid te voeren. Nu lezen we dat dit onderwerp tóch in het geheime deel van de Raad besproken wordt, terwijl er wel besluitvorming zal plaatsvinden. Voorzitter, de Partij voor de Dieren maakt hier ernstig bezwaar tegen. Kan de minister eisen dat het bijenrichtsnoer in openbaarheid wordt besproken?

Tot slot vraag ik de minister de moties van mijn collega’s Ouwehand en Wassenberg volledig uit te voeren en ook voor hommels en wilde, solitaire bijen geen hogere sterfte toe te staan van meer dan 7% van de populatie.

Glyfosaat

Voorzitter, ik wil ook mijn zorgen uiten over de herbeoordeling van het giftige glyfosaat. Want opeens, als in een sprookje, bleek het kankerverwekkende glyfosaat niet meer kankerverwekkend te zijn, aldus het Nederlandse CTGB. En wat weten we van sprookjes: die moet je niet geloven. We kennen allemaal de manipulatietactieken die Monsanto[7] gebruikte, om negatieve onderzoeksresultaten te verdoezelen. Wie houdt wie nu eigenlijk voor de gek? Wat zegt de minister tegen de mensen wiens gezondheid of wiens leven is verwoest door glyfosaat? Doet het de minister van natuur ook pijn om de monotone velden te zien waar zoveel gif is gebruikt dat ze er oranje van kleuren? En wat zegt de minister tegen de boeren, die vandaag de dag nog steeds glyfosaat gebruiken omdat de minister zegt dat het veilig is, en ondertussen een verhoogd risico lopen op Parkinson? Geldt de oproep van de minister aan de Europese Commissie om landbouwgif voortaan ook te toetsen op neurologische effecten, niet ook voor glyfosaat? Kan zij het CTGB opdracht geven om glyfosaat ook te toetsen op het risico op Parkinson?

Voorzitter,

en dan het Gemeenschappelijk Visserijbeleid. Dat zal geen einde maken aan onverantwoord grote vangsten. Overbevissing heet dat en het is een vorm van ecocide. Dat is volstrekt in strijd met de voorzorgsbenadering, die de minister voorstaat. Ik roep de minister daarom op om op basis van dit voorzorgsbeginsel tegen het Gemeenschappelijke Visserijbeleid te stemmen.

Voorzitter, tot slot, daar komt ie:

Complimenten voor de minister dat zij een einde aan de Europese bontfokkerij heeft geagendeerd voor de komende Raad en nu echt voorwerk lijkt te hebben gedaan.

Twaalf jaar geleden nam de Kamer de motie van de Partij voor de Dieren aan om in Europa te pleiten voor een Europees verbod op de wrede, moreel verwerpelijke pelsdierhouderij, die ook nog eens een grote bedreiging voor de volksgezondheid bleek te zijn sinds de uitbraak van de coronapandemie.

Het is de allerhoogste tijd om daar nu een einde aan te maken. Ik wens de minister daarbij veel succes. Dank u wel.