Bijdrage Vestering aan debat over klimaat en energie

Voorzitter,

De Partij voor de Dieren zou graag een aantal vragen willen stellen over de klimaattop in Glasgow.
Daar zijn een aantal zaken echt niet goed gegaan en daar moeten we absoluut nog een apart debat over voeren, ook met de premier erbij.
Mijn fractievoorzitter vraagt daarom straks tijdens de Regeling van Werkzaamheden een debat aan over de uitkomsten van de klimaattop, zodat we die integraal en met dossier-overkoepelende blik kunnen bespreken.
Om dat debat zo goed mogelijk te kunnen voeren, stel ik nu alvast een aantal vragen, die wat ons betreft ook deels schriftelijk beantwoord zouden mogen worden zodat kan worden afgestemd met andere bewindspersonen.

Premier Rutte had het op de klimaattop over “action, action, action” en sloot zijn toespraak in Glasgow af met de woorden: “Ladies and gentlemen, you can count on the Kingdom of the Netherlands. And we are counting on you”.
En dat verschil tussen woorden en daden wringt behoorlijk, voorzitter.
Als er toch één land is waar je niet op kan rekenen, dan is het wel Nederland.
Nederland kwam naar de Klimaattop met dikke onvoldoendes op haar eigen klimaatrapport en lapt openlijk het belangrijke klimaatvonnis uit de Urgenda-zaak aan haar laars.
Nederland maakte goede sier met de vrijblijvende akkoordjes over ontbossing en methaan, maar begon direct tegen te stribbelen zodra er sprake was van concrete en snelle klimaatactie.

Nu Shell als één van de grootste veroorzakers van de klimaatramp, dreigt om voortaan in een ander land de belasting te ontwijken, schiet dit kabinet nog altijd in de fossiele reflex. In plaats van dit als een kans te zien om sneller te verduurzamen, kijkt het kabinet hoe ze Shell nóg meer belastingvoordeeltjes cadeau kan doen.
Het onderstreept hoe diep de vernietigende structuren zitten ingebakken die ons de klimaatcrisis hebben opgeleverd.
En het toont aan dat het tijd is voor systeemverandering.

Voorzitter, de uitkomsten van de klimaattop in Glasgow zijn wat de Partij voor de Dieren betreft absoluut onvoldoende.
China en India kregen daar in de publieke opinie al snel de schuld van, maar erkent de staatssecretaris dat Nederland juist ook een van de hoofdoorzaken was van het gebrek aan ambitie op de klimaattop?
Bijvoorbeeld alleen al door niet vooraf met meer prestaties en ambities naar de klimaattop af te reizen.
Kan de staatssecretaris reflecteren op de rol van Nederland en andere westerse landen bij het uiteindelijk toch behoorlijk teleurstellende akkoord dat in Glasgow gesloten is?
Of kan de staatssecretaris aantonen waaruit blijkt dat we met dit akkoord wél in lijn blijven met het 1,5 gradendoel?

Nederland zette bijvoorbeeld geen handtekening onder het initiatief van Denemarken en Costa Rica dat er op is gericht om geen nieuwe vergunningen meer te verlenen voor het boren naar olie en gas. Ook moet er volgens deze landen een datum komen waarop deze fossiele brandstoffen niet meer worden gebruikt. Niet meer dan logisch.
Frankrijk, Ierland en Zweden tekenden wel.
Waarom heeft Nederland dit plan om te kappen met boren naar olie en gas niet ondertekend? En kan de minister uitleggen hoe dit weigerachtige gedrag van Nederland bijdraagt aan het halen van de 1,5 graad doelstelling? En hoe het stimuleren van gaswinning via de nieuwe investeringsaftrek hieraan bijdraagt? Graag een reactie zonder het schijndilemma te presenteren van eigen gas versus Russisch gas en te verzanden in een vraag/aanbod-discussie. Het is namelijk heel simpel: voor die 1,5 graad moet de vraag omlaag. Hoe draagt het in stand houden van het aanbod dáár aan bij?

Nederland moest er met de haren bijgesleept worden om alsnog een handtekening te zetten onder de afspraak over het stoppen met fossiele subsidies in het buitenland.
Toen die handtekening eenmaal stond, volgden nog diverse andere landen. Dat onderstreept het belang van ‘het goede voorbeeld geven’. Dat kan andere landen over de streep trekken.
Waarom was dit nou zo moeilijk voor Nederland om direct het goede voorbeeld te geven? Waarom pas een draai maken na publieke druk en niet uit jezelf de juiste keuze maken?

Dan een blik op de toekomst.
Erkent de staatssecretaris dat er ook van Nederland een crisisaanpak voor het klimaat gevraagd wordt om de opwarming nog onder de 1,5 graad te houden?
Gaat het kabinet de fossiele subsidies nu eindelijk afschaffen?
Het kabinet kan de amendementen van de Partij voor de Dieren hierover wel ontraden, maar wanneer komt het kabinet dan met een initiatief?
Gaat de minister nu alsnog doen wat nodig is om het Urgenda-doel (blijvend) te halen?
Gaat het kabinet nu eindelijk stoppen met het aanjagen van ontbossing via de import van veevoer voor de verziekte veehouderij en voor biomassa? Gaat het kabinet nu alsnog de luchtvaart aan banden leggen?

Wat gaat het kabinet doen om van de relatief vrijblijvende beloftes over methaan en ontbossing, concrete actiepunten te maken?
Gaat het kabinet nu eindelijk die onvermijdelijke en broodnodige krimp van het aantal dieren in de veehouderij aankondigen?
Gaat u nu eindelijk een landelijke campagne uitrollen om minder vlees en dierlijke producten te eten?
Of durft de minister nog steeds niet eerlijk te zijn over wat mensen thuis kunnen doen om snel, goedkoop en eenvoudig bij te kunnen dragen aan het bestrijden van de klimaatcrisis.

Dan over methaan, voorzitter. Gisteren kregen we antwoord op drie sets Kamervragen van VVD, CDA en BBB.
De strekking van die Kamervragen was een krampachtige poging om de noodzaak van een krimp van het aantal dieren in de veehouderij te ontkennen.
Fijn dat het kabinet een dikke streep heeft gezet door dit fabeltje van de vee-industrie. Een snelle reductie van methaan is cruciaal om de opwarming van de Aarde onder de 1,5 graad te houden.
We moeten minder dieren fokken, gebruiken en slachten.
En wel nu.
Actie, actie, actie.

Dank u wel.