Bijdrage Vestering aan debat over landbouw, klimaat en voedsel

Dank u wel, voorzitter. De Nederlandse veehouderij is een failliet systeem en verkeert op een doodlopende weg. Roanne van Voorst schreef er een boek over: Ooit aten we dieren. In het voorwoord staat een mooi citaat van John Maynard Keynes: de moeilijkheid is niet zozeer het ontwikkelen van nieuwe ideeën, maar het ontsnappen aan de oude. Ik overhandig dit boek straks graag via de bode aan de minister.

Vandaag zijn al verschillende onderwerpen benoemd, maar ik denk dat het belangrijk is dat we moeten gaan stoppen met het eten van dierlijke producten. We verpesten niet alleen het leven van deze dieren, maar zetten ook die van onze kinderen hiermee op het spel. Om de 600 miljoen dieren in de vee-industrie in Nederland te voeden, worden enorme hoeveelheden graan en soja geteeld en geïmporteerd. We vernietigen tropische regenwouden en vernachelen de natuur in eigen land. We gaan zelfs zo ver dat binnenkort via de rechter waarschijnlijk besloten zal worden dat er in Nederland niet langer woningen gebouwd kunnen worden, omdat een krimp van het aantal dieren in de veehouderij kennelijk nog altijd taboe is voor dit kabinet.

Het kabinet erkent dat een transitie naar meer plantaardig voedsel noodzakelijk is, maar in de uitwerking van de Nationale Eiwitstrategie staat dat ernaar wordt gestreefd om in 2030 de balans tussen dierlijke en plantaardige eiwitten van 40% plantaardig naar 50% plantaardig te verschuiven. Wanneer ook klimaateffecten worden meegenomen, wordt alsmaar duidelijker dat die 50% vis, vlees of zuivel in 2030 echt onhoudbaar is, zoals onder andere ook wordt benoemd door de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur. In een brief van het kabinet staat dat de doelstelling niet in beton is gegoten. Ontwikkelingen of nieuwe inzichten zouden kunnen leiden tot een verscherping of versnelling van dit doel. Waarom heeft de minister niet gekozen voor verscherpte doelen, aangezien nu al duidelijk is dat de gestelde doelen onvoldoende zijn?

Voorzitter. Uit recent onderzoek van Wageningen University & Research blijkt dat Nederlanders ervoor openstaan om meer plantaardig te eten, maar dat ze het nog lastig vinden om dit concreet te doen. Dat is goed te begrijpen, want het beleid van het ministerie stimuleert plantaardig eten nog totaal niet. Bij een eerdere publiekscampagne om duurzamer te leven werd minder vlees eten zelfs uit de campagne geschrapt, in opdracht van de voormalig minister van Landbouw. Ondertussen wordt vlees eten nog massaal gepromoot, onder andere door subsidies van de Europese Unie. Deelt de minister de mening van Partij voor de Dieren dat het belangrijk is dat de consument duidelijke informatie krijgt over het belang van meer plantaardig eten? Hoe is hij bereid hieraan bij te dragen?

De Partij voor de Dieren heeft veel suggesties om de eiwittransitie te vergemakkelijken. Allereerst is het belangrijk dat de echte kosten van vlees worden doorberekend. Eerder kondigde de minister aan onderzoek te doen naar een heffing op vlees. Hoe staat het met dit onderzoek en wanneer verwacht de minister de resultaten naar de Kamer te kunnen sturen?

Voorzitter. Dan de vleesreclames. Deze reclames zijn een regelrechte, gesubsidieerde sabotage van de kabinetsdoelen op het gebied van klimaat, stikstof, dierenwelzijn en zoönosen. Zolang deze reclames nog gesubsidieerd worden vanuit de Europese Unie, is het noodzakelijk om tegenwicht te bieden. Is de minister bereid om een campagne op te starten die gericht is op het minder eten van vlees? Is hij bereid om in navolging van de gemeente Haarlem vleesreclames landelijk te verbieden?

Als laatste de kiloknallers. Stunten met vlees is niet alleen slecht voor de dieren, maar ook voor de boeren. Vlees wordt nog regelmatig verkocht onder de kostprijs. Wanneer gaat de minister hieraan een einde maken?

Voorzitter. Zoals ik al zei, is de transitie naar plantaardige voeding belangrijker dan ooit. Mijn oproep aan de minister is dan ook om de doelen te verhogen en eindelijk met concrete plannen te komen om meer plantaardige voeding te gaan stimuleren.

Dank u wel.