Bijdrage Vestering aan Wetge­vings­overleg Water

Voorzitter, niet alles kan en als woordvoerder LNV wil ik aan de minister van I&W vragen deze boodschap over te brengen aan de minister van LNV die er een potje van maakt en voor de grootste problemen zorgt waar we vandaag met elkaar over spreken.

Voorzitter, drinkwaterbedrijven en waterschappen slaan alarm vanwege de slechte waterkwaliteit. Water waar we allemaal van afhankelijk zijn. En toch toont deze minister nauwelijks ambitie: nu al zegt de minister dat ze de doelen van de Richtlijn uit het jaar 2000, om uiterlijk in 2027 schoon en gezond water te hebben, niet gaat halen. Sterker nog, de minister focust zich nu al op de vraag hoe we de hierop volgende boetes kunnen ontwijken. Een regering die in 2019 nog probeerde om de Kaderrichtlijn Water af te zwakken zoekt nu weer een ander geitenpaadje. Waarom wil de minister met voorbedachten rade de waterkwaliteitsdoelen niet halen? Waarom stelt de minister van I&W geen hardere grenzen om water schoon en gezond te krijgen, en te houden?

En daarvoor kijken we toch ook opnieuw naar haar collega, de minister van landbouw. Want de landbouw is verantwoordelijk voor een groot deel van de watervervuiling. Landbouwgif zorgt voor chemische vervuiling, en mest zorgt voor een slechte ecologische waterkwaliteit. Dikke stapels rapporten waarschuwen ons erover, en de kaarten van het kassengebied in het Westland kleuren gevaarlijk rood vanwege een ongezonde, slechte waterkwaliteit, door de uitspoeling van landbouwgif.[1]

Voorzitter, de minister van I&W staat het toe dat de minister van LNV haar doelen, van het departement van I&W, buiten bereik plaatst. En de VVD-fractie stemt doodleuk tegen een motie om met het 7^e actieprogramma voor de Nitraatrichtlijn ook de Kaderrichtlijn Water-doelen te halen.[2] Met zo’n houding zit je er met je milieubeleid alleen een beetje achteraan te dweilen. Het gevolg van dit beleid? Bijna nergens in Nederland zijn er nog rivieren of meren te vinden met schoon en gezond water. Dat kan de minister van I&W toch niet accepteren?

We zagen de minister van LNV deze zomer nog een aanvraag voor derogatie op de Nitraatrichtlijn indienen. Een bewuste keuze voor de aanhoudende vervuiling van het Nederlandse water. Heeft de minister van I&W verzocht om het verzoek voor de derogatie niet in te dienen, dan wel in te trekken?

Voorzitter, niet alleen over de kwaliteit van water, maar ook over de hoeveelheid water heeft de Partij voor de Dieren stevige zorgen. Zo was het Kabinet niet voorbereid op de droogte van de afgelopen jaren en ook niet op de regenval in Limburg. Beide veroorzaakte gigantische schade, bij mensen, dieren en de natuur. Voor de boekhouders onder ons, uitgedrukt in geld kan de schade van klimaatverandering(?) oplopen tot zo’n 174 miljard euro in 2050. Het grootste gedeelte hiervan - 124 miljard - komt door droogte.[3] Het lijkt me dat er geen partij hier aan tafel zit die het verantwoord vindt om het zover te laten komen. Toch is dit wel waar we naartoe op weg zijn.

Gelukkig zijn er oplossingen. Natuurlijke oplossingen door de grondoorzaak van droogte aan te pakken, het grondwaterpeil te verhogen naar een natuurlijk waterpeil, meer ruimte te bieden aan rivieren en meer robuuste natuur te creëren die tegen een stootje kan. Natuur die in staat is om water vast te houden én tegen te houden.

Maar wat doet de minister?[4] Die besloot om voor een groot deel van het gebied langs de Maas het status van rivierbed te laten vervallen. Hierdoor is bijna 1/3 (circa 31%) van het totale oppervlak aan het rivierbed onttrokken en beschikbaar gekomen voor andere functies. Dus niet voor natuur, noch voor waterberging. Waarom gebeurde dit en kan de minister toezeggen dit niet weer te doen? Kan de minister aangeven hoeveel rivierbedden en andere bedijking in de komende vijf jaar terug zullen worden gegeven aan de natuur additioneel aan de gebieden die nu ter compensatie worden teruggegeven ? Wat zijn de concrete plannen voor de rivier de Roer? Is Nederland voorbereid op meer extreme scenario’s, zoals de neerslag die eerder dit jaar in Duitsland en België is gevallen?[5]

Voorzitter, tot slot. In een eerder debat vroegen wij als Partij voor de Dieren naar de hoeveelheid illegale waterputten die boeren slaan. Uit een steekproef in Friesland in 2019 bleek dat er bij 16 boeren 25 illegale waterputten gevonden werden. De minister zei toe een landelijke inventarisatie te laten maken. En nou lees ik dat stuk en staat er dat er op jaarbasis slechts enkele illegale putten worden aangetroffen. Dat is toch, als je zo’n steekproef ziet, totaal ongeloofwaardig?

Dit lijkt me eerder een gevalletje van ‘als je niet zoekt vind je ook niets’. Ik wil een echte inventarisatie en echte actie van deze minister op dit punt.[6][7] Illegale waterputten in een land dat kampt met ernstige droogte is onacceptabel en ik verwacht dan ook dat deze minister dit tot op de bodem laat uitzoeken.

Dank u wel.

[1] Nature Today | Nieuw zicht op toxische druk in Nederlands oppervlaktewater
[2] Detail 2021D42812 | Tweede Kamer der Staten-Generaal
[3] Oproep waterschappen: maak klimaatadaptatie topprioriteit in regeerakkoord | h2owaternetwerk.nl
[4] Kamerstuk 27625, nr. 504 | Overheid.nl > Officiële bekendmakingen
[6] Wetterskip Fryslân inventariseert illegale waterputten | Waterforum
[7] Bijdrage Van Esch aan AO Water | Partij voor de Dieren