Bijdrage VROM-begroting 2010, tweede termijn

Minister Cramer:

Voorzitter. Onder andere door mevrouw Ouwehand zijn vragen gesteld over biodiversiteit. In 2010 staat naast klimaat het thema biodiversiteit voor mij centraal. 2010 is het VN-jaar van de biodiversiteit. In oktober 2010 op de biodiversiteittop in Japan, zullen landen samen beslissende stappen moeten zetten om het verlies van biodiversiteit tot stoppen te brengen. De uitdaging is om ambitieuze maar ook realistische doelen te stellen. Nederland draagt daar onder meer aan bij door het initiatief voor een Green Development Mechanism (GDM). Dit mechanisme dat momenteel inhoudelijk wordt vormgegeven, moet nieuw privaat geld mobiliseren voor behoud en duurzaam gebruik van biodiversiteit in met name ontwikkelingslanden. Waar REDD zich in de klimaatcontext richt op bossen, beoogt het GDM dat te doen voor andere ecosystemen. De Taskforce Biodiversiteit steunt het GDM-initiatief en roept het kabinet op om dit met kracht voort te zetten. Ik geef daaraan samen met onder meer de UNEP en IUCM graag gehoor.

In dit licht wil ik ook ingaan op de vraag van mevrouw Ouwehand over de vleesloze dag. Laat ik het gewoon zeggen zoals ik het voel. Ik vind het in principe een bijzonder sympathiek idee. Ik zal er ook voor zorgen dat op mijn ministerie het vegetarisch aanbod in de kantine verder wordt uitgebreid zodat mijn medewerkers, als zij dat willen, iedere dag ook heel lekker vegetarisch kunnen eten. Ik doe dat zelf meerdere malen per week. Ik zeg de Kamer ook toe dat bij officiële diners op mijn ministerie in de viproom, zoals dat heet, vaker vegetarische gerechten zullen worden geserveerd. Vegetarisch wordt daar de standaard en carnivoren zullen het aan moeten vinken als zij graag vlees willen eten.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik ben benieuwd of de minister al klaar was met haar beantwoording over de vleesloze dag. Anders wacht ik nog heel even.

De voorzitter:

Daar was zij wel mee klaar.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Oké. Dan kan ik een compliment maken aan de minister. "Revolutionair" is misschien een iets te groot woord, maar het getuigt in elk geval van visie om bij officiële diners op haar ministerie het vegetarische aanbod het standaardaanbod te laten zijn, waarbij de carnivoren moeten aangeven of zij iets anders willen. Complimenten en dank daarvoor. Nu begrijpt de minister dat ik altijd ietsje meer wil. Zullen wij dit voor andere ministeries ook doen?

Minister Cramer:

Dit beslis ik en niet het kabinet. Dit is het gebaar dat ik wil maken. Op deze manier wil ik een voorhoederol vervullen. Maar that's it.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Ik begrijp dat deze minister over haar eigen ministerie gaat, maar ik zou het ook graag bij de andere ministeries zien. Dus mijn vraag is of zij het de andere ministers wil vragen, en anders doe ik het via een motie. Wat zij wil.

(...)

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Voorzitter. Ik dank allereerst de minister voor haar antwoorden. Ik ga daarop straks verder in, maar ik begin mijn bijdrage graag met informatie die mij tussen dinsdag en vandaag heeft bereikt. Het gaat over brandveiligheid in stallen. Wij hebben daarover al middels Kamervragen van gedachten gewisseld met de minister. Zij zou bekijken wat zij daaraan kan doen, maar wat wil het geval? Het Nationaal Topoverleg Brandveiligheid heeft vorige week een bijeenkomst gehad, waarbij dit thema centraal stond. Ik vond het dus zonde om de kans van deze begrotingsbehandeling voorbij te laten gaan. Ik dien hierover een motie in en ik hoor graag wat de stand van zaken is op dit dossier. Uiteraard wil ik ook de reactie van de minister daarop.

De voorzitter:

Mevrouw Ouwehand, het is zeer ongebruikelijk om een geheel nieuw punt in de tweede termijn van een Kamerdebat aan te snijden. U zult daarvoor begrip hebben. Van mij mag u de motie indienen, maar u moet er begrip voor hebben dat het antwoord op een later moment komt. Dit is de tweede termijn en het is 23.00 uur 's avonds.

Mevrouw Ouwehand (PvdD):

Voorzitter. Absoluut. Het antwoord mag wat mij betreft schriftelijk worden gegeven en op een later moment, maar ik wilde de kans om de motie in te dienen niet laten lopen. Het was zo'n mooi moment. Ik begrijp uw opmerking.

Motie brandveiligheid stallen

Voorzitter. Voor de volledigheid: ik neem dus genoegen met schriftelijke beantwoording. Ik kan mijn motie ook aanhouden totdat wij die beantwoording binnen hebben. Ik dank u voor de medewerking.

Ik begon mijn bijdrage al met de dankzegging aan de minister voor haar beantwoording. In het bijzonder ben ik blij dat de minister sympathiek staat tegenover onze ideeën voor een vleesloze dag ten bate van het milieu, het klimaat, de natuur, het dierenwelzijn en, niet te vergeten, de voedselzekerheid in de wereld. Prachtig.

Ik ben ook blij dat de minister in haar schriftelijke beantwoording heeft erkend dat het ammoniakbeleid in de afgelopen decennia is uitgehold. Zij heeft een aantal factoren opgenoemd die daaraan ten grondslag hebben gelegen waaronder moties van de heer Koopmans. Het verbaast ons allemaal niks, maar ik ben blij met de erkenning. Wij komen dit jaar uitvoerig te spreken over het ammoniakdossier. Ik heb al eerder gezegd, misschien in andere bewoordingen, dat de Raad van State zijn agenda wel leeg mag houden komend jaar. Er is veel over te doen. Ik druk de minister op het hart om deze erkenning vooral vol te houden en aan te sturen op een bronaanpak, zodat wij niet jaar na jaar luchtwassers moeten subsidiëren om de schade nog enigszins binnen de perken te houden.

Dat kan natuurlijk als de minister haar sympathieën ten aanzien van de vleesloze dag en de vermindering van de vleesconsumptie omzet in beleid. Ik ben zeer onder de indruk van het voornemen dat zij vandaag heeft aangekondigd om de officiële diners op haar ministerie voortaan vegetarisch te laten uitvoeren. Dat is een belangrijke stap en ik heb daarvoor zeel veel waardering. Ik zou zeggen: laten wij dit kabinetsbreed oppakken. Zo'n goed voorbeeld van deze minister verdient navolging. Als de minister het zelf niet aan haar collega's wil vragen, wat ik best begrijp, dan moet de Kamer dat doen om haar te steunen; vandaar de volgende motie.

Motie standaard vegetarisch menu tijdens officiële diners van de ministeries

Die vleesloze dag en de vegetarische catering vraag ik natuurlijk niet voor niets. Klimaatwetenschappers zeggen zonder uitzondering dat vleesvermindering de belangrijkste oplossing voor het klimaatprobleem kan zijn, als je niet over hele grote bergen geld wilt struikelen. Een vleesverminderd dieet in de wereld kan de kosten van het in de hand houden van het klimaat met zo'n 50 tot zelfs 70% reduceren.

Het levert veel op, voor het klimaat, voor het milieu, voor de natuur, het dierenwelzijn en -- ik zei het al -- de voedselzekerheid. Het zal dan ook niet verbazen dat wij graag een schepje erbovenop zouden willen doen, of in dit geval een schepje minder. Wij willen dan ook voorstellen om in overheidsgebouwen één dag in de week vegetarisch te cateren, om gewoon een kick-off te hebben voor die vleesloze dag. Of dat de vrijdag is, de maandag of de woensdag, maakt niet zo veel uit, als het maar niet op zaterdag en zondag is, want dan werken mensen niet. Met de volgende motie vragen wij om één werkdag per week vegetarisch cateren in overheidsgebouwen.

Motie een dag per week vegetarisch cateren in overheidsgebouwen

Ik hoor bij de beoordeling van deze motie door de minister graag hoe zij de perspectieven ziet voor de overheid als grote eerste afnemer van duurzaam voedsel. Ik verwacht daar wel het een en ander van.

Voorzitter. Ik kan u verblijden, want ik ben al toe aan mijn laatste motie en de afronding van mijn betoog. Dat scheelt weer wat minuten. Ik heb de minister horen spreken over de biodiversiteit. Daar had ik haar inderdaad naar gevraagd. Volgend jaar is het jaar van de biodiversiteit. Internationaal valt er veel te doen, maar zou deze minister niet ook graag verantwoordelijk willen zijn voor de biodiversiteit in ons eigen land? Dat is nu een gedeelde verantwoordelijkheid met de minister van LNV, waarbij de laatste de trekker is. Het mag geen geheim heten dat ik die verantwoordelijkheid niet in erg goede handen vind bij dat ministerie. Ik zou deze minister graag de ambitie horen uitspreken dat zij het hele biodiversiteitsdossier wil trekken en daar meer bemoeienis in te hebben. Ik heb daar in mijn eerste termijn in brede zin al wat voorstellen over gedaan. Daarover gaat ook mijn laatste motie.

Motie over de bundeling van natuur, milieu, water en dierenwelzijn in een ministerie, dat verantwoordelijk wordt voor het toetsen van voorgenomen beleid aan ecologische en ethische randvoorwaarden

Voorzitter. Over de vraag hoe dat nieuwe ministerie dan zou moeten heten, heb ik nog wel een nachtje geslapen. Ik dacht dat "ministerie voor de leefomgeving" een goed idee zou zijn. Misschien zijn er nog wel andere creatieve voorstellen. Als de minister hier dus positief tegenover staat en wellicht ook wel wat collega's in de Kamer, dan zou ik zeggen: we schrijven een wedstrijd uit en het beste idee wint.

Minister Cramer:

Voorzitter. Over de motie op stuk nr. 49 (vegetarisch als standaardmenu tijdens officiële diners van alle ministeries) laat ik het oordeel over aan de Kamer. Ik zal de suggestie die in de motie staat inbrengen in de ministerraad. Ik zal de Kamer berichten over het resultaat daarvan.

Ik wil aanvaarding van de motie op stuk nr. 50 ontraden. Zoals ik in eerste termijn al heb gezegd, heb ik een voorkeur om gedrag aan te passen via een heel goed vegetarisch aanbod. Dat wil ik stimuleren, zeker binnen mijn eigen departement. Zelf kan ik initiatieven nemen via de dinertjes in de Viproom.