Bijdrage Wassenberg aan AO Duurzame Energie

De Partij voor de Dieren verzet zich al lang tegen de keuze van dit kabinet om vol in te zetten op biomassa en biobrandstof als verduurzamingsstrategie. Het middel is hier namelijk erger dan de kwaal. Biobrandstoffen hebben een hogere CO₂-uitstoot, leiden tot vernietiging van natuur, verdringen van voedselgewassen en zo blijkt, zijn zeer gevoelig voor grootschalige fraude.

We lezen in de brief van de staatssecretaris over de biodieselfraude dat met de ontmaskering van EEN bedrijf al bijna éénderde (31,6%) van de zogenaamd duurzame biodiesel door de mand valt, die is niet duurzaam. Tonnen fossiele diesel zijn omgekat tot biobrandstof. Inmiddels worden 5 van de 8 bedrijven onderzocht door justitie.

De staatssecretaris schrijft in haar brief dat er meer onderzoek en aandacht komt voor deze fraude. Maar dat is natuurlijk niet voldoende. Als meer dan de helft van de bedrijven op grote schaal fraudeert, dan deugt het systeem niet. Dan maakt de gelegenheid de dief. Ik citeer hier een artikel uit het Financieel Dagblad: “Alleen bureaucraten, juristen en fraudeurs hebben hier baat bij. Het klimaat niet. Geen duizend controleurs kunnen dit waterdicht maken.”

Moeten we niet gewoon af van die papieren werkelijkheid van zogenaamd schone biobrandstoffen? Graag een reactie van de staatssecretaris.

Dat was het onderdeel biobrandstoffen waar oplichters en fraudeurs hun kans hebben geroken. Werk voor justitie. Maar helaas voorzitter, zijn er meer problemen. Structurele problemen.

Kijk even naar het gebruik van voedsel voor de productie van brandstoffen. De Kamer vindt dat zeer ongewenst, de staatssecretaris ook. Dat is verschillende keren uitgesproken aan beide kanten van deze tafel. Ik zie de staatssecretaris knikken. In het klimaatakkoord staat op pagina 49 en ik lees voor:

De huidige praktijk waarbij geen inzet plaatsvindt van biobrandstoffen geproduceerd uit palm- en sojaolie in Nederland, wordt voortgezet.

Daar is geen woord Spaans bij.

En toch. Als ik de Rapportage Energie voor Vervoer in Nederland 2018 erbij pak zie ik daar op pagina 18 en 19 dat er wel degelijk voedselgewassen worden gebruikt in biobrandstoffen, ook soja en palmolie. Kleine hoeveelheden, maar desondanks een zeer zorgelijke ontwikkeling. Want er is kennelijk een tendens naar inzet van soja en palmolie. En wat de boel helemaal op scherp zet, is het feit dat het kabinet hier niet van op de hoogte was. Want het klimaatakkoord stelt glashard dat soja en palmolie in Nederland NIET worden gebruikt voor biobrandstoffen.

Voorzitter, er zit mij iets dwars. Of het kabinet wist bij de presentatie van het klimaatakkoord op 28 juni NIET dat er soja en palmolie werden bijgemengd in biobrandstoffen. Dat is dan verwijtbaar, want de publicatie waaruit ik deze gegevens heb, is ouder dan het klimaatakkoord, dus het kabinet had dat MOETEN weten.

En als het kabinet dat WEL wist, waarom staat er dan in het klimaatakkoord, met op de voorkant bij de presentatie ook de handtekeningen van enkele bewindslieden, waaronder de staatssecretaris, waarom staat er dan in het klimaatakkoord dat er GEEN palm- en sojaolie worden gebruikt voor de productie van biobrandstoffen?

Hier klopt iets niet. Snapt de staatssecretaris mijn verwarring? En kan zij mij vertellen wat er nu waar is?

En mijn belangrijkste vraag: gaat zij per direct een einde maken aan het gebruik van soja- en palmolie voor biobrandstoffen? Want ik overweeg een motie op dit punt.

En voorzitter, het gebruik van voedingsgewassen stopt niet bij soja en palmolie, want ook suikerriet, suikerbiet, tarwe, gerst, rogge, mais, zonnebloemolie worden genoemd als grondstoffen voor biobrandstoffen. Als ik alles bij elkaar optel kom ik op 26%. Dus meer dan een kwart van de biobrandstoffen is afkomstig van voedselgewassen. Voorzitter, dat vindt de Partij voor de Dieren zeer ongewenst en dat moeten we koste wat kost voorkomen. Want voedsel hoort op een bord, en niet in de benzinetank. Ik hoop dat de staatssecretaris mijn mening deelt en ik hoop dat de Kamer mijn mening deelt. Zo nodig zal ik dat via een motie vragen. Nu blijkt dat dat alle goede intenties en gedeelde zorgen niet helpen, moeten we echt overgaan tot regelgeving. Graag een reactie.

En dan eindig ik met nog een vraag. Ik was stomverbaasd toen ik de verdere lijst van grondstoffen voor biobrandstoffen las. 8,1% bestaat uit dierlijke vetten. Waar komen die vandaan? Uit de intensieve veehouderij? En die worden verplicht bijgemengd met brandstoffen? Dus als je benzine tankt, gooi je je tank deels vol met vetten van dieren uit de bio-industrie? En je kunt dat niet weigeren, want die biobrandstoffen worden altijd bijgemengd, je hebt als consument geen keuze? Hoe kan de overheid dit toelaten? En waarom communiceert de overheid hier niet open over, maar stopt het diep weg in een energierapportage? Kan de staatsecretaris daar ook op antwoorden, want dit lijkt mij toch een onwenselijke situatie. Zeker vanwege de gedwongen winkelnering die ik vrees. Dat je door te tanken automatisch bijdraagt aan de bio-industrie.