Bijdrage Wassenberg aan debat over dieren in de veehou­derij

Voorzitter: ik begin met een tweet van een melkveehouder eerder deze week. Ik lees de tweet voor:

Ook aan een koe-leven komt een eind. Vanmorgen zijn deze twee opgehaald en naar een slager gebracht. Ze konden beiden niet meer drachtig worden en dan stopt/daalt na verloop van tijd de melkproductie.

Voorzitter, het bikkelharde cynisme van de moderne veehouderij in één enkele tweet. De koe is op. Uitgemolken. Afgeschreven. Afgedankt. Een versleten bankstel laat je ophalen door de grofvuildienst. Een afgeschreven koe laat je ophalen om naar de slacht te brengen.

De intensieve veehouderij is een keiharde business, een tot op het bot verziekt systeem, met dieren als productie-eenheden.

Alles draait om productie. De gemiddelde productie van de Nederlandse koe is de laatste 20 jaar met 42% gestegen tot 34.000 liter melk. 34.000 liter!

Voortdurend moeten nieuwe kalfjes geboren worden om de melkproductie op gang te houden. Die kalfjes zelf gelden bijna als een afvalproduct. Een levend kalfje kostte vorig jaar 5 euro, de prijs van twee koppen koffie. Een kalfje.

Zoveel mogelijk produceren tegen zo laag mogelijke kosten, daar draait het om in de intensieve veehouderij. Het dier betaalt de prijs. De gemiddelde koe in Nederland wordt 5,5 jaar oud. Van nature kunnen koeien wel 25 jaar worden! En die hoge melkproductie betekent ook een grote aanslag op het welzijn van de koe.

De dieren krijgen uierontstekingen en raken kreupel. Gaan afgedankt, soms ziek en gewond naar het slachthuis. In de zaak van de noordelijke slachthuizen werden koeien aangetroffen met wonden die waren afgeplakt met duct tape. Al 12 jaar wordt er gediscussieerd over wanneer een dier nog ‘transportwaardig’ is. En hoe je dierenleed beoordeelt bij wat met een afschuwelijke term ‘eindeloopbaandieren’ worden genoemd.

Al in 2008 werd in één van de vele onderzoeken naar het functioneren van de NVWA geconstateerd dat een inspecteur die niet gewend was aan deze sector “een onacceptabel deel” van de dieren zou afkeuren omdat ze per definitie “in een suboptimale conditie verkeren”. Een probleem dat bij het 2 Solve onderzoek, 11 jaar later, nog altijd speelde. En nu wordt de aanpak van dit probleem uitgesteld tot ergens in 2021.

Ondanks al deze ellende weigert de minister stelselmatig een maximum te stellen aan de melkproductie per koe. Wat doet de minister dan wel voor deze dieren?

• Ze zet in op aanpassing van het veevoer zodat dieren minder zouden uitstoten, met het risico hun gezondheid verder in gevaar te brengen.

• Ze subsidieert emissiearme vloeren waar deze dieren over uitglijden en die alleen op papier werken, maar in werkelijk niet.

• De minister laat de NVWA aanprutsen, waardoor nu drie noordelijke slachthuizen wegkomen met overtredingen.

• Ze regelt mobiele dodingsunits – het slachthuis komt naar u toe - voor zieke en kreupele melkkoeien, die gewoon op het bedrijf geëuthanaseerd zouden kunnen en moeten worden door een veearts. Terwijl direct betrokken medewerkers grote zorgen hebben geuit omdat die mobiele dodingunits dierenleed in de hand kunnen werken.

Voorzitter, ik begon mijn bijdrage met dit voorbeeld van de twee koeien omdat dit exemplarisch is voor het dierenwelzijnsbeleid in Nederland. De sector krijgt ruim baan om de productie alsmaar op te voeren, om uit te breiden en verder te intensiveren. Over de ruggen van dieren.

En de organisatie die hier op toezicht moet houden, de NVWA, kan driekwart van haar taken niet goed uitvoeren door onvoldoende capaciteit én onvoldoende kwaliteit, constateerde Deloitte onlangs. Driekwart! Met gevaren voor dierenwelzijn, voor de voedselveiligheid en voor de volksgezondheidw als gevolg. Vooral in slachthuizen, stelt Deloitte.

De minister concludeerde het zelf al in februari: de druk op het slachtproces is te hoog geworden om belangen van dierenwelzijn en voedselveiligheid en adequaat toezicht hierop te borgen.

En toch worden er nog iedere werkdag bijna 2,5 miljoen dieren in een moordend tempo door de slachthuizen gejaagd! Omdat het alleen op deze manier rendabel is. En omdat anders de stallen vollopen.

Tot slot de stalbranden. Daarover is gepraat, onderzocht, veel geschreven, nog meer gepraat, zorgen uitgesproken, en er is NIETS veranderd! Onderzoek leidt tot nieuw uitstelonderzoek, er komen mogelijk subsidies voor branddetectiesystemen.

En over Stable safe, een stalsysteem waarbij dieren bij een brand de stal uit kunnen vluchten - mede-dierenvriend Graus heeft zich daar terecht hard voor gemaakt - zegt de minister doodleuk dat er binnen de sectoren geen draagvlak voor is.

Dus maatregelen die kunnen helpen om dierenlevens te redden zijn ofwel te duur – ik noem compartimentering - ofwel de sector wil het niet en dus gebeurt het niet? Onbestaanbaar. Vorig jaar zijn er OPNIEUW 175.000 dieren bij stalbranden omgekomen! Ik vraag de minister: stel dit niet uit, regel dit NU.