Bijdrage Wassenberg aan debat stijgende ener­gie­prijs

Voorzitter: de kosten en baten van de energietransitie zijn niet eerlijk verdeeld. Niet tussen burgers en bedrijven, maar ook niet tussen groepen burgers onderling.

De energierekening gaat de komende jaren hard stijgen en dat treft vooral de armste huishoudens. CE Delft heeft berekend dat de 10% armste huishoudens nu 5% van hun besteedbaar inkomen aan energie kwijt zijn. Dat wordt ruim 17% in 2050.

Stijgende energieprijzen zijn zowel voor huurders als voor woningeigenaren vervelend. Maar eigenaren kunnen iets doen: zonnepanelen installeren, hun woning isoleren. Voorzitter, dat kost geld, maar die investeringen worden terugverdiend. En er zijn leningen en subsidies voor beschikbaar. Door een lager gas- en stroomverbruik kan de energierekening gelijk blijven of dalen, zelfs als de energietarieven oplopen.

Voor huurders geldt een ander verhaal. Je zult als huurder maar in een slecht geïsoleerd huis wonen, waar de warmte in de winter via de ramen, kieren, het dak weglekt. Waar je de energierekening op ziet lopen omdat de energieprijzen stijgen. Zonder dat je er iets aan kunt doen.

Voorzitter, daar moet iets aan gebeuren. In het belang van de huurder én in het belang van het klimaat. De huurder kan de energieprestatie van de woning vast laten stellen; en kan in kaart brengen welke maatregelen of verbouwingen er vervolgens nodig zijn. Maar dan houdt het op. Bij een onwillende verhuurder staat de huurder met de rug tegen de muur.

Wij willen huurders die door slecht geïsoleerde woningen tegen hogere kosten aanlopen het recht geven om hun woning te laten verbeteren. En als dat niet lukt, om huurders minder huur te laten betalen.

Voorzitter, de minister onderzoekt de mogelijke invoering van het initiatiefrecht huurders. Dit geeft huurders de mogelijkheid om verbetervoorstellen voor hun huurwoning te doen. Als die voorstellen redelijk zijn, moeten ze worden overgenomen door de verhuurder. Hier de energieprestatie van woningen expliciet in meenemen zou pas écht de druk zetten op verhuurders om serieus met de energietransitie aan de slag te gaan. Ik vraag daarom de minister: kunnen energieprestaties expliciet verankerd worden in het initiatiefrecht huurders?

Zo niet, dan zouden de energieprestaties van de woning een belangrijk beoordelingscriterium moeten worden van de huurcommissie, die via een puntensysteem bepaalt wat een redelijke prijs voor een woning is. Een slecht geïsoleerde woning zou dan automatisch leiden tot een substantieel lagere huur. Slecht isolerend glas, geen dakisolatie? Strafpunten! Voorzitter, voor onwillende verhuurders bestaat geen betere motivatie om hun woningen te verduurzamen dan geld. De hoogte van de strafpunten zou je kunnen koppelen aan de hoogte van de energieprijzen. Graag een reactie van de minister.

Voorzitter, niet het middel, maar het doel moet centraal staan. Namelijk dat huurders ook invloed krijgen op het verduurzamen van woningen. De middelen kunnen een aanpassing van het huurpuntensysteem zijn of het opnemen van energieprestatienormen in het initiatiefrecht huurders. Ik hoor graag hoe de minister daartegen aankijkt.