Bijdrage Wassenberg aan debat vacci­natie tegen het coro­na­virus niet meer in 2020

Voorzitter, met uw welnemen, onze fractievoorzitter was vanavond verhinderd, dus ik hoop dat u het mij niet euvel duidt dat ik hier sta in plaats van mevrouw Ouwehand.

Voorzitter, een vaccin. Onze beste troef, volgens de minister van Volksgezondheid. Al vanaf het prille begin van de coronacrisis was duidelijk dat er ooit een vaccin moest komen. Wanneer precies, dat wist niemand.

Gisterenavond bij Nieuwsuur zagen we Herman van der Weide, die zich jaren geleden heeft beziggehouden met de vaccinatie-draaiboeken rond de Mexicaanse griep. Als het aan hem had gelegen, zei hij, dan zou hij in maart al zijn begonnen met het maken van draaiboeken. Dan begin je al met overleggen met alle betrokken sectoren, zei hij.

In maart, voorzitter. Dat is driekwart jaar geleden. In driekwart jaar kun je veel voorbereiding treffen. Zou je denken. Maar toen de minister van Volksgezondheid iets meer dan twee weken geleden de datum van 4 januari noemde, waren de huisartsen volledig overvallen. En vorige week werd bekend dat het toch de GGD’s zijn die de enorme operatie uit moeten gaan voeren.

Vorige week, voorzitter.

In Duitsland en Frankrijk kunnen ze tegen het einde van dit jaar al beginnen met vaccineren. Het Verenigd Koninkrijk is al begonnen. In Nederland komt de operatie als alles meezit niet op 4 januari, maar op 18 januari pas echt op gang, zo schreef de minister in zijn brief van vanavond.

Dat roept vragen op.

Zoals de vraag hoe het heeft kunnen gebeuren, dat het ministerie de Kamer nu nog steeds geen plan van aanpak kan sturen. Waarom is dat draaiboek nog niet af, vraag ik de minister? En hoe heeft het kunnen gebeuren dat er begin december een datum werd genoemd die niet haalbaar bleek? Dat er nog heel veel moest worden afgestemd met alle betrokkenen, van de GGD’s en de huisartsen tot de logistieke partners?

Voorzitter, mijn fractie kan zich niet aan de indruk onttrekken dat er sprake is van weinig regie, weinig sturing vanuit het ministerie. Veel wordt overgelaten aan het veld, aan de zelfredzaamheid van het zorgsysteem. In een crisis als deze is dat een enorme gok, die tot nu toe niet altijd goed heeft uitgepakt. Kan de minister hier nog eens op reflecteren?

Voor de Partij voor de Dieren staat zorgvuldigheid voorop. Zorgvuldigheid gaat boven haast. Voorkom dat haast leidt tot ongelukken, want dat is funest voor het vertrouwen in het vaccin en voor het draagvlak van vaccinatie.

En voorzitter, wij maken ons zorgen over dat draagvlak, over de vaccinatiebereidheid. Circa één derde van het zorgpersoneel twijfelt over een vaccin. Ook in de rest van de samenleving zijn mensen op zijn zachtst gezegd sceptisch. Voorzitter: ik vraag de minister: overtuig de mensen van het belang van vaccinaties. Maar dwing ze niet.

Voorzitter, de Partij voor de Dieren is tegenstander van zowel een directe als een indirecte vaccinatieplicht. Maar dat vertrouwen, dat is echt cruciaal. Daar staat of valt het hele vaccinatieprogramma mee. Hoe is de minister van plan dat vertrouwen te winnen1?