Bijdrage Wassenberg AO Landbouw- en Visse­rijraad 11 en 12 april 2016

Dierenwelzijn

Voorzitter, uit een vijfjarig onderzoek van Eyes on Animals blijkt dat de Europese Transportverordening systematisch wordt overtreden bij veetransporten naar Turkije.

In antwoord op Kamervragen van mijn collega Thieme antwoordt de staatssecretaris dat de problemen voortvloeien uit gebrekkige voorzieningen bij de Turkse grensovergang en door de administratieve rompslomp bij de Turkse grens. De problemen zijn dus geen incidenten, maar structureel.

En de problemen zijn echt heel ernstig. Tienduizenden dieren zitten te lang opgepropt in veewagens, waarin ze vaak niet eens rechtop kunnen staan. Urenlang zonder water en voedsel. Vaak in extreme hitte. Bij maar liefst 70% van de geïnspecteerde transporten zijn zeer ernstige misstanden geconstateerd. Sommige beelden staan op Youtube. Je doet geen oog meer dicht als je er naar kijkt.

Voorzitter, dit is een ernstig Europees dierenwelzijnsprobleem. Is de staatssecretaris bereid om dit rapport te bespreken met Commissaris Andriukaitis? Is de staatssecretaris bereid om bij de Europese Commissie te pleiten voor een stop op transporten richting Turkije nu blijkt dat veetransporteurs zich niet houden aan Europese wetgeving? Ik overweeg een motie.

Glyfosaat

Voorzitter. Ondanks de grote risico’s van glyfosaat voor de menselijke gezondheid en voor het milieu dringt de Europese Commissie aan op het opnieuw toelaten van dit gif van Monsanto voor 15 jaar. De staatssecretaris zegt nu alleen: 10 jaar is wel lang genoeg. Het hele voorzorgbeginsel gaat hiermee van de baan. Dat voorzorgsbeginsel zegt: de twijfel niet inhalen. En die twijfels zijn er.

In het ambtelijke overleg is er niet alleen gesproken over de het opnieuw toelaten van glyfosaat, maar ook over een voorstel van de EU instanties om het blootstellingsniveau met 66% verhogen! Klopt die informatie? Is er hier al een besluit over gevallen? En wat was de inzet van Nederland hier?

Wat de Partij voor de Dieren betreft gaat die hele toelating van glyfosaat van de baan.

Vrijehandelsverdag met de Mercosur-landen

Dan voorzitter, sinds 2010 onderhandelt de Europese Commissie met de Mercosur-landen in Zuid-Amerika over een vrijhandelsverdrag. Net zoals de vrijhandelsverdragen met Canada, de VS en Oekraïne bedreigt ook dit verdrag de landbouw in Europa en daarmee alle doelen voor voedselverduurzaming.

Het gebeurt niet vaak, maar ik haal met instemming een aangenomen motie van CDA en VVD aan uit 2011 waarin de regering wordt opgedragen om ‘geen Europese concessies toe te staan die onevenredig negatief uitpakken voor de Europese landbouw en in het bijzonder Nederlandse gezinsbedrijven’.

Nu lezen we in de media dat de Europese Commissie een aanbod aan het voorbereiden is om de onderhandelingen over dit vrijhandelsverdrag vlot te trekken. En dat er in dat aanbod landbouwproducten worden opgenomen die straks vanuit Zuid-Amerika tariefvrij naar de EU geëxporteerd mogen worden. Daaronder plofkippen en kiloknallers. De Europese Commissie trekt zich kennelijk niets aan van het brede protest dat een groot aantal lidstaten heeft geuit tegen het toevoegen van landbouwproducten in deze onderhandelingen. En, voorzitter, ik zie Nederland niet staan tussen de landen die hier tegen geprotesteerd hebben. Waarom niet? Wil de staatssecretaris echt naast de Oekraïense plofkip en legbatterijeieren ook nog Argentijns dierenleed importeren? Hoe legt hij dat de Nederlandse boeren uit?

We zien al in de studies over TTIP dat de Europese landbouw geen schijn van kans heeft wanneer dit soort vrijhandelsverdragen wordt afgesloten. Wat de Partij voor de Dieren betreft stoppen we álle onderhandelingen over vrijhandelsverdragen. Ik wil graag dat de staatssecretaris, voordat hij akkoord gaat met de onderhandelingsinzet van de Europese Commissie, ons een brief stuurt waarin hij de consequenties van een vrijhandelsdeal met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen op de Nederlandse en Europese landbouwsector uiteenzet. En graag de toezegging dat hij zich aansluit bij het protest van onder andere Frankrijk en Ierland tegen deze landbouwdeal in de onderhandelingen. Graag een reactie.

Visserij

Voorzitter, op de agenda staat het voorstel van de Europese Commissie voor een nieuwe verordening technische maatregelen visserij. Deze dient de instandhouding van visbestanden en de bescherming van mariene ecosystemen. Maar waarom wordt de boomkor hier toegestaan? Vind de staatssecretaris een visserstechniek die de zeebodem omploegt en de leefomgeving van veel dieren vernietigt wenselijk?

Ook word flexibel beheer voorgesteld, maar dit is onverstandig zolang visbestanden onvoldoende gezond zijn. Wel vinden we het positief dat in het voorstel van de EU concrete streefdoelen zijn verwerkt, zoals het bereiken van een maximaal bijvangstpercentage van 5% ondermaatse vis. Maar de staatssecretaris zegt dit niet te gaan halen. Met welk streefdoel neemt hij dan wel genoegen? Deelt hij de mening dat niet de streefdoelen naar beneden moeten worden bijgesteld, maar dat Nederland grotere stappen richting duurzaamheid moet gaan zetten?