Bijdrage Wassenberg AO Leef­om­geving

Voorzitter, de intensieve veehouderij is een belangrijke veroorzaker van slechte luchtkwaliteit. De staatssecretaris richt zich op het weren van schadelijke stoffen buiten de stal. Maar ook binnen de stal zorgt de slechte lucht voor problemen. Dieren in de stal krijgen longproblemen en ontstoken ogen van de slechte lucht. We hebben afgesproken dat de lucht in stallen niet schadelijk mag zijn maar een norm ontbreekt. Is de staatssecretaris bereid te pleiten bij haar collega, de minister van LNV voor de EFSA-norm voor de luchtkwaliteit IN de stal?

Voorzitter, de effectiefste oplossing om de luchtkwaliteit binnen en buiten de stal te verbeteren is door het aantal dieren te verminderen. Het potdicht maken van stallen is juist gevaarlijk. De aangesloten luchtwassers vergroten de kans op stalbranden en mestkelders vormen een risico op explosies. Vorige maand nog in Merkelo, waar na een explosie 13 koeien verdronken in hun eigen mest. [1]

De combi-luchtwassers zijn daarnaast minder effectief dan gedacht, bleek vorig jaar. Er komt dus veel meer stank vrij dan waar bij de vergunningverlening van werd uitgegaan. Oftewel; de stankoverlast is op sommige plekken groter dan wat volgens de regels mag. Maar de staatssecretaris doet daar niets mee; maatregelen blijven uit. [2] Hoe kan dat? Rechtszekerheid is toch niet alleen voorbehouden aan ondernemers? Bestaat er ook rechtszekerheid voor omwonenden, die zien dat hun leefomgeving slechter is dan hen was voorgespiegeld, zonder dat dat consequenties heeft? Waarom laat de staatssecretaris de omwonenden letterlijk in de stank laat zitten? Je zou bijna hopen op een proefproces, waarin de gedupeerde omwonenden hun recht halen.

Ook houden combi-luchtwassers minder ammoniak tegen dan berekend. Wat betekent dit voor de vergunningverlening en voor al afgegeven vergunningen? Het is niet gezond om te wachten op nader onderzoek dat op zijn vroegst eind dit jaar wordt afgerond. [3]

Een korte vervolgvraag over luchtkwaliteit en fijnstof. Kan de staatssecretaris bevestigen dat in het Schone Lucht Akkoord expliciet aandacht komt voor de kleine, maar schadelijke fijnstofdeeltjes PM 2,5? Ik wijs de staatssecretaris op de aangenomen motie hierover.

Een groene aanslagreiniger veroorzaakte vorige jaar bij meerdere katten ernstige brandwonden aan tong en bek. Wij hebben onze motie voor een verbod hierop aangehouden, zodat de staatssecretaris zou kunnen laten evalueren of voorlichting voldoende werkt. Is dat gebeurd? Want wij ontvangen nog steeds signalen dat het middel nieuwe slachtoffers maakt.

De recycling van autobanden is allesbehalve hoogwaardig. Ze worden versnipperd tot rubberkorrels en over kunstgrasvelden gestrooid. Zware metalen uit de korrels lekken vervolgens weg in het milieu. De oplossing?; Stop het uitstrooien van deze korrels over kunstgras [4]. Het RIVM adviseerde dat al in 2006. Waarom kiest de staatssecretaris daar niet voor? Waarom zet ze in op de internationale regels voor autobanden, ook als die ernstig te kort schieten, bijvoorbeeld omdat er regels ontbreken voor de kankerverwekkende PCB’s uit autobanden?

Voorzitter, de verwerking van kunstgrasmatten gebeurde tot voor kort vooral illegaal, met grote risico’s voor het milieu. Kunstgrasproducenten hebben jaren de kans gehad om verantwoordelijkheid te nemen, maar hebben dat nagelaten. Er is niets gebeurd. Vrijwilligheid, zelfregulatie heeft dus niet gewerkt. En nu schrijft de staatssecretaris dat de kunstgrasproducenten de kans krijgen om de afvalverwerking zelf te regelen. Ligt het niet véél meer voor de hand om een wettelijke producentenverantwoordelijkheid in te voeren? Graag een reactie.

En dan als laatste, voorzitter, één derde van de Nederlandse dossiers over chemische stoffen blijkt niet op orde. Maandag ontvingen wij een verklaring van de staatssecretaris. Zo zouden registranten onvoldoende toelichten waarom ze geen dierproeven doen. Voorzitter, het is onbegrijpelijk dat dierproeven nog steeds de gouden standaard zijn voor de Europese stoffenregistratie. Er zijn veel betere en veel betrouwbaardere testmogelijkheden ZONDER dieren. Onacceptabel dat de EU nog dwangmatig vasthoudt aan die dierproef als norm. Deelt de staatssecretaris de mening dat een omkering van de norm wenselijk zijn; dat een registrant juist zou moeten rechtvaardigen waarom er nog wel gekozen wordt voor een dierproef?

[1] https://www.ad.nl/binnenland/f...
[1] Ik ben, mede naar aanleiding van de motie Von Martels c.s.2, in overleg getreden met IPO en VNG over de consequenties voor lopende vergunningprocedures en bestaande bedrijven met een combiluchtwasser. Voor ondernemers met bestaande vergunningen heeft de aanpassing van de Rgv geen gevolgen. Zij hebben een vergunning voor het houden van het in de vergunning opgenomen aantal dieren onder de in de vergunning verleende voorwaarden.
[3] Zoals eerder aangekondigd heb ik aan WUR opdracht verleend voor het verrichten van nader onderzoek. Het doel van dit onderzoek is het verkrijgen van meer inzicht in de wijze waarop het ammoniak- en geurrendement van combiluchtwassers te verbeteren is. Naast informatie over geurreductie leverde het luchtwasseronderzoek namelijk indicaties voor een lagere ammoniakverwijdering door combiluchtwassers dan volgens de regelgeving verwacht werd. Daarom wordt ammoniak expliciet meegenomen in het vervolgonderzoek. Het onderzoek zal eind 2019 worden afgerond. De eerste deelresultaten worden naar verwachting begin 2019 bekend.
[4] Aangehouden motie 35000-J-19
Motie van het lid Teunissen over een verbod op het uitstrooien van rubberkorrels op kunstgrasvelden