Bijdrage Wassenberg AO Mili­euraad 20-06-2016

Glyfosaat & Gentech
Voorzitter. Ik wil een aantal onderwerpen bespreken. De ambtenaren van deze staatssecretaris studeren op dit moment op een manier om het gebruik van glyfosaat door particulieren te verbieden. Tegelijk wil de Europese Commissie het gif gewoon weer toestaan, in heel Europa. Kan de staatssecretaris bevestigen dat het in elk geval haar ambtenaren zal helpen als Nederland tegen een hernieuwde toelating van dit landbouwgif stemt? Ik verneem graag een reactie hierop. Terwijl de discussie over toelating van glyfosaat de gemoederen ernstig verhit, laat de EU via een achterdeur weer nieuwe gentechsoja toe in Europa, gentechsoja die dus genetisch gemanipuleerd is, waardoor de soja ongevoelig is voor glyfosaat. De Partij voor de Dieren vindt het hypocriet dat wij, terwijl wij in Nederland en in Europa de bevolking terecht willen beschermen tegen glyfosaat, toestaan dat boeren in Zuid- en Noord-Amerika er ziek van kunnen worden. Is Nederland bereid om tegen de toelating van de gentechsoja te stemmen?

Hormoonverstorende stoffen
Mijn volgende punt is hormoonverstorende stoffen. Morgen komt de Europese Commissie eindelijk met criteria voor deze stoffen. Hoe ziet het vervolgtraject eruit? Via deze criteria wil men komen tot een verbod van hormoonverstorende stoffen. Hoe gaat de staatssecretaris beoordelen of de criteria straks wel streng genoeg zijn? Of zal de industrielobby straks winnen op dit dossier?

Circulaire economie
Ik kom op de circulaire economie. Het EU-actieplan om verspilling van grondstoffen en het creëren van afval te voorkomen schiet tekort om te komen tot een echte circulaire economie. Deze staatssecretaris zette zelf overigens ook in op een ambitieuzer akkoord, dus denk ik dat zij het wel met mij eens zal zijn. Het ontbreekt nu nog te veel aan afrekenbare ambitieuze doelen en ook aan urgentie. Op dit moment is daar helaas niet veel aan te doen, omdat er al Raadsconclusies voorliggen. Wat kan de staatssecretaris nog inhalen op dit dossier?

Natuurbescherming
Een half miljoen Europese burgers, het Europees Parlement, verschillende ngo's en de Milieuraad hebben zich reeds uitgesproken: de Europese natuurwetgeving moet volledig en snel worden geïmplementeerd. Alleen, de Europese Commissie blijft achter en slaagt er niet om haar conclusies met betrekking tot de fitnesscheck op tijd te publiceren. Het gaat om een langverwacht rapport. Kennelijk is het ergens in de Europese pijplijn blijven steken. Op die manier blijft de onzekerheid over de toekomst van het Europese natuurbeleid bestaan. Ik heb daarover twee vragen. Weet de staatssecretaris de precieze reden waarom het Staff Working Document nog niet is gepubliceerd? Zo nee, is zij bereid om daarnaar navraag te doen? Is zij bereid om de Commissie te verzoeken, tot snelle publicatie van het Staff Working Document over te gaan?

Het uitblijven van het rapport is voor het Nederlandse voorzitterschap reden om drie weken voor tijd de natuurconferentie te annuleren. Dat is een teleurstellende beslissing, zeker omdat de huidige staat van de natuur eigenlijk geen ruimte voor uitstel en afstel toelaat. Op dit moment is er voldoende informatie beschikbaar voor een vruchtbare discussie. Zo ligt er sinds november vorig jaar een draft van het evaluatierapport klaar. Op basis van de beschikbare informatie had de conferentie misschien kunnen doorgaan. Kan de staatssecretaris hierop reflecteren?

Wildlife crime
Ik waardeer de inzet van het kabinet met betrekking tot het bestrijden van wildlife crime. Ik ben blij met de uitvoering van de aangenomen motie van collega's Thieme en Heerema, waarmee Nederland de import van jachttrofeeën van dieren als leeuwen en ijsberen verbiedt. Ook ben ik blij dat het kabinet zich wil inzetten voor een verdere inperking van de trofeeënjacht en zich zal inspannen voor het aannemen van een resolutie hierover tijdens de Cites-conferentie (Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora) in Zuid-Afrika. Dat zal in september zijn. Dit AO grijp ik graag aan om aandacht te vragen voor de internationale handel in tijgerproducten. Zowel de stroperij als de tijgerfokkerijen vormen een grote bedreiging voor wilde tijgers en tijgers in het algemeen. De vraag naar tijgerproducten groeit. Is het kabinet bereid om zich in te spannen voor het aannemen van twee resoluties gericht op tijgerbescherming?

Beantwoording staatssecretaris

Dan kom ik bij de natuur- en diergerelateerde onderwerpen, te beginnen met wildlife crime. Daarin spelen wij inderdaad, zeg ik onder anderen tegen de heer Wassenberg, een heel actieve rol. Ik weet dat goed omdat ik dat in een vorige functie zelf heb mogen doen. Ik heb destijds als staatssecretaris al toegezegd om de mogelijkheden te verkennen van een verbod op de invoer van jachttrofeeën. Het is heel mooi dat de huidige staatssecretaris van EZ dat dossier tot een goed einde heeft weten te brengen. Op 28 april jongstleden is dat verbod ingesteld.

Ik ga ervan uit dat er tijdens de Cites-CoP (Conference of Parties) stevig aan de weg getimmerd gaat worden. We zullen ook het een en ander doen voor de tijgers, maar we weten nu nog niet wat de inhoud van de resoluties is. Het is inmiddels mijn collega die dit doet. Hij zal ook met de Nederlandse inzet voor Cites naar de Kamer komen. Dan kunt u zien dat hij ook op dit onderwerp met volle inzet aan de weg timmert. Hij zit op dit moment in Nairobi en spreekt daar onder anderen met de Keniaanse minister voor landbouw en natuurbescherming, ook weer over de vraag hoe wij vanuit Nederland verder met Kenia en andere landen kunnen optrekken, ook wereldwijd, om dit onderwerp beter naar voren te brengen.

Ik kom op de fitnesscheck. Dat punt is inderdaad echt heel vervelend. Ik weet niet om welke reden precies de Commissie pas later met dat werkdocument zal komen, maar het was voor ons wel heel lastig. Mijn collega Van Dam -- dit is ook een onderwerp dat in zijn portefeuille zit -- heeft daarom noodgedwongen die conferentie moeten afzeggen. Het is immers wel belangrijk dat je de discussie op zo'n conferentie kunt voeren op basis van zo'n document. Je wilt dat de andere lidstaten die komen, ook weten wat het standpunt is van de Commissie. Ik heb begrepen dat er nu wel met het Slowaaks voorzitterschap wordt bekeken of er eventueel in de periode van het voorzitterschap van de Slowaken nog iets gedaan kan worden. Wij werken heel goed met hen samen. Dit is hun eerste voorzitterschap. De staatssecretaris zal daarop, denk ik, bij de Kamer terugkomen.

De heer Wassenberg (PvdD): Het is goed dat de staatssecretaris ook zegt dat het heel vervelend en frustrerend is -- tenminste, zo interpreteer ik het -- dat die fitnesscheck er niet is. Zij weet het antwoord niet. Wat zij zegt, is toch met enige vaagheid omkleed. Is de staatssecretaris, nu zij niet kan beantwoorden waarom dit ergens is blijven hangen in de pijplijn, bereid om na te gaan wat de precieze reden is waarom dat stuk er nog niet is? Iedereen had verwacht dat het er allang zou zijn. Is de staatssecretaris bereid om na te gaan wat de precieze reden van de vertraging is?Het is goed dat de staatssecretaris ook zegt dat het heel vervelend en frustrerend is -- tenminste, zo interpreteer ik het -- dat die fitnesscheck er niet is. Zij weet het antwoord niet. Wat zij zegt, is toch met enige vaagheid omkleed. Is de staatssecretaris, nu zij niet kan beantwoorden waarom dit ergens is blijven hangen in de pijplijn, bereid om na te gaan wat de precieze reden is waarom dat stuk er nog niet is? Iedereen had verwacht dat het er allang zou zijn. Is de staatssecretaris bereid om na te gaan. wat de precieze reden van de vertraging is?

Staatssecretaris Dijksma: Ja, maar ik stel wel voor dat mijn collega dat aan de Kamer meldt. Het is echt zijn portefeuille. Ik voel mij, juist gelet op mijn eigen verleden, wat bezwaard om nu nog te gaan doen alsof ik dat er ook bij heb, want dat is niet zo.

De heer Wassenberg (PvdD): Wil u hem vragen om dat te doen?

Staatssecretaris Dijksma: U hebt gelijk: het is een onderwerp dat in de Milieuraad aan de orde is. Ik ga hem dat voor u vragen, mijnheer Wassenberg, maar ik denk dat hij u dan zelf het antwoord stuurt, als u dat goed vindt. Wij vonden het wel vervelend, inderdaad. Dat is een zeer punt.

Over glyfosaat heeft mijn collega van EZ een uitvoerig debat met uw Kamer gehad. Wij zijn ondertussen bezig met de verhardingen en we kijken ook nog, naar aanleiding van een heel kritisch advies van de Raad van State, die iets zei over de rechtsgrond op basis waarvan we het verbod voor particulieren wilden instellen, naar een manier om in dezen toch een stap verder te komen. Dat staat naar mijn mening echt los van de discussie die ook gevoerd wordt -- dat weet ik -- over glyfosaat in de landbouw. Daar gingen de vragen over die hier gesteld zijn, maar dat is een discussie die niet aankomende maandag op de agenda staat. Die discussie moet de Kamer echt voeren met mijn collega.

Dan kom ik op gentechsoja. De toelating wordt beoordeeld onder de verordeningen die daarvoor staan. Dat staat ook weer los van de toelating van glyfosaat als gewasbescherming. Als het veilig is, stemmen wij altijd in en als het niet veilig is, niet. Wij voeren op dit terrein natuurlijk al veel langer debat met de Kamer, ook over gen-kwesties. Ik wil dat van harte doen, maar ik denk dat de voorzitter dan heel ongelukkig wordt, want dan kom ik niet meer aan mijn laatste blok toe. Daar moet maatschappelijk wel een goed debat over gevoerd worden, maar ik ben het niet altijd eens met het standpunt van de Partij voor de Dieren en sommige andere fracties. Ik heb daar een wat eigenzinnige opvatting over, en dat moet kunnen.

De voorzitter: Ja, maar dat debat voeren we niet hier, inderdaad.

Staatssecretaris Dijksma: En niet nu. Jammer.

Ik kom op het vervolgtraject hormoonverstorende stoffen. Er zijn nog geen criteria, maar mogelijk stelt de Commissie die morgen vast. Dan zullen we dat voorstel in het kabinet met meerdere departementen beoordelen en de Kamer daarover zo snel mogelijk informeren. Wij hebben daar eerder heel veel druk op gezet en Nederland heeft zich ook gevoegd in een kwestie die Zweden aan de orde heeft gesteld.

De heer Wassenberg (PvdD): Er is nog één vraag niet beantwoord. Die wilde ik in mijn tweede termijn stellen. Als ik daar antwoord op krijg, kan ik van een tweede termijn afzien. De vraag is heel eenvoudig te beantwoorden. Ik heb begrepen dat de staatssecretaris niet weet wat de reden was van de vertraging van de fitnesscheck. Haar collega van EZ zou die vraag beantwoorden. Mijn vraag aan deze staatssecretaris is of zij bereid is, de Commissie te verzoeken om zeer snelle publicatie.Er is nog één vraag niet beantwoord. Die wilde ik in mijn tweede termijn stellen. Als ik daar antwoord op krijg, kan ik van een tweede termijn afzien. De vraag is heel eenvoudig te beantwoorden. Ik heb begrepen dat de staatssecretaris niet weet wat de reden was van de vertraging van de fitnesscheck. Haar collega van EZ zou die vraag beantwoorden. Mijn vraag aan deze staatssecretaris is of zij bereid is, de Commissie te verzoeken om zeer snelle publicatie.

Staatssecretaris Dijksma: Ja, dat hebben we natuurlijk eigenlijk al gedaan, omdat wij best wel een beetje verdrietig waren -- ik zoek even een goed woord vanuit de regering -- over het feit dat wij die conferentie moesten uitstellen. De reden is brexit, krijg ik nu te horen. Dat is net nagevraagd door mijn ondersteuning. Dan hoeft collega Van Dam misschien geen brief meer te schrijven. Het is heel lastig. Wij merken dat die discussie op een hele hoop dossiers best verlammend werkt.