Bijdrage Wassenberg AO Visserij

Voorzitter, in maart van dit jaar verscheen het advies van de Raad voor Dierenaangelegenheden over het welzijn van vissen. De Raad schrijft dat de aandacht voor het welzijn van vissen tot nu toe eigenlijk een blinde vlek is geweest, maar dat er alle reden is om dat te veranderen. Wetenschappelijk is er geen enkele twijfel dat vissen pijn voelen. Het klemmende advies van de Raad is om welzijn van vissen integraal in het beleid te verankeren.

Tja voorzitter, en moet ik toch zeggen, dat ik de reactie van de minister, in haar brief van 9 november, zuinig vind. De minister schrijft dat we het al heel goed doen, en dat we bedwelmd slachten aan boord van schepen Europees moeten regelen. Over het verankeren van vissenwelzijn in beleid geen woord.

Maar laat ik dan eens verder kijken bedwelming van vissen aan boord van schepen. Daar wordt onderzoek naar gedaan. Er wordt alleen gekeken naar het bedwelmen van platvissen voor ze geslacht worden. En dat onderzoek duurt eindeloos.

De ambtsvoorganger van de minister, de staatssecretaris van EZ, schreef in 2015 dat het onderzoek naar bedwelming van platvissen tot en met 2016 zou duren, nu is dat al tot en met 2020 geworden, schrijft de minister. En het onderzoek loopt al 10 jaar. En al die tijd worden op veruit de meeste Nederlandse schepen platvissen zonder bedwelming levend gestript en van hun ingewanden worden ontdaan. Hoe is dat te rijmen met het voorzorgbeginsel, vraag ik de minister?

En klopt het dat voor dat onderzoek naar het bedwelmen van platvis jaarlijks slechts 150.000 euro beschikbaar is? Is dat de reden dat het onderzoek zo vreselijk lang duurt?

De minister schrijft dus dat het bedwelmen van vis voor de slacht Europees geregeld moet worden. Maar er wordt buiten Nederland maar weinig platvis gevangen, waardoor Europese landen geen belang hebben om hier op in te zetten. Dus als we op Europa wachten, duurt dit het tot sint Juttemis voordat er regels komen. Waarom regelen we dit niet gewoon zelf, vraag ik de minister?

En hoe staat het met bedwelmen van pelagische vissoorten? Dat gebeurt ook door Nederlandse trawlers, die enorme hoeveelheden haring, makreel en wijting vangen. Wordt er daar ook gekeken naar de wijze waarop vissen worden gedood en verwerkt? En hoe dierenwelzijn ook daar een rol kan spelen? Bijvoorbeeld door te kijken naar verdoving, maar ook door te kijken naar hoeveel vissen er sterven door verdrukking of verstikking? 

Dan nog de bedwelming van kweekvis, want ook daar moet nog een slag gemaakt worden. De minister schreef over de verplichte bedwelming van aal. Dat is goed nieuws. Voor de meerval bestaat ook al een goede bedwelmingsmethode. Toch wordt van de gekweekte meerval op dit moment slechts de helft bedwelmd vóór het slachten. Is de minister het met mij eens dat, als een goede bedwelmingsmethode bestaat, die gewoon moet worden toegepast?

Voorzitter, het is ook voor de sector zelf verstandig om meer rekening te houden met het welzijn van vissen. Op de visserij-innovatiedag van vorig jaar, waar de minister de openingstoespraak hield, vertelde een retaildeskundige over de consument van de toekomst, voor wie dierenwelzijn steeds belangrijker wordt. Supermarkten zullen eisen gaan stellen aan het welzijn van gekweekte en gevangen vis. Engelse supermarkten zijn daar al mee bezig, en in Nederland is de marktleider daar ook al op aan het voorsorteren. Het ministerie betaalt mee. Mijn vraag aan de minister: kan zij ons informeren over welke stappen worden gezet? Hoe praat het ministerie mee? De boel is in beweging, maar het overzicht ontbreekt bij mij en ik zou daar graag over willen worden geïnformeerd.

Voorzitter, het welzijn van vissen gaat verder dan verdoving voor de slacht. Het advies van de Raad voor Dierenaangelegenheden in acht nemend zou ik graag een integrale visie van de minister zien op het welzijn van vissen.

Voorzitter, de minister heeft vorige week ingestemd met een nieuw Visserijprotocol met Marokko, ook voor het deel van de Atlantische Oceaan naast de Westelijke Sahara.

Het akkoord zou bijdragen aan de economische ontwikkeling van de Westelijke Sahara. Hoe draagt het leegvissen van de zee door visfabrieken bij aan die ontwikkeling? De aantallen vis die gevangen worden zijn gigantisch: het gaat om 270 miljoen kilo industrieel gevangen vis, waarvan een derde deel, 85 miljoen kilo door Nederlandse drijvende fabrieken wordt gevangen en verwerkt. De commissie heeft volgens de minister alle redelijke en haalbare stappen ondernomen om de instemming van de bevolking te krijgen. Maar we hebben het over bezet gebied! Maar de Westelijke Sahara is bezet door Marokko. Een bezetting die afgekeurd door de internationale gemeenschap. Met welke bevolking is er dan gesproken door de Europese Commissie? Met de oorspronkelijke, lokale bevolking? Of met de Marokkaanse bezetter?[1]

Tot slot: de minister heeft het initiatief genomen voor een plan voor het IJsselmeer. Ik kan hier aansluiten bij het pleidooi van GroenLinks om helemaal te stoppen met visserij in het IJsselmeer. En over het plan heb ik nog enkele vragen: wat verstaat de minister onder duurzame methoden om bijvangst te voorkomen? En kan de minister ook het bedwelmd slachten van vis opnemen in dat plan?

[1] http://parlisweb/parlis/5f7296...