Bijdrage Wassenberg Debat Natuur

Voorzitter, laat ik meteen met de deur in huis vallen: het gaat dramatisch slecht met de natuur en de oorzaken zijn al jarenlang bekend: het vele gifgebruik, de monoculturen in de landbouw, eindeloze velden waar geen bloemetje groeit en de intensieve veehouderij, die de wijde omtrek onder een verstikkende deken van stikstof legt.

Vandaag lazen we weer over een wereldwijde studie die dat niet alleen nog eens bevestigt, maar ook aangeeft dat de situatie nog ernstiger is dan altijd werd gedacht. De insectenpopulatie daalt nòg veel sneller dan hiervoor werd aangenomen. Er is nu actie nodig. We hebben geen polderoverleg nodig, waarbij om de hete brei wordt heen gedraaid, we hebben geen nieuw onderzoek nodig, waarmee maatregelen alleen maar worden uitgesteld. zo snel mogelijk een verbod op landbouwgiffen als glyfosaat en alle neonicotinoïden komen, en een verbod op monoculturen in de landbouw. Er moet vandaag nog begonnen worden met plannen voor een forse reductie van de veestapel.

Is de minister het met mij eens dat alleen concrete maatregelen de insectensterfte en de neergang van de biodiversiteit kan stoppen? En dat uitstel de boel verergert?

Voorzitter, afgelopen maand hadden we een technische briefing over het Deltaplan Biodiversiteit, een polderoverleg met verschillende partijen. En mijn mond viel open van verbazing. Er werden heel veel intenties uitgesproken, maar geen enkele concrete maatregel: geen reductie van de veestapel, geen verbod op landbouwgif, op monoculturen. Helemaal niets. En toch is de minister enthousiast. Ik weet waarom. Omdat, zolang het polderoverleg duurt, maatregelen uit kunnen blijven. Polderoverleg is uitstel-overleg. Het belangrijkste wapenfeit van de opstellers van het deltaplan is dat alle deelnemers nog binnenboord zijn gebleven, dat er nog gepraat wordt. Maar voorzitter, met praten, met polderoverleg, met alleen goede bedoelingen, is de natuur niet geholpen.

Want de studie waarover vandaag gepubliceerd werd is de zoveelste in een lange rij. Nog een recente: in de Monitor Infrastructuur en Ruimte 2018 noemt het Planbureau voor de Leefomgeving expliciet de intensivering van de landbouw als een van de hoofdoorzaken van de insectensterfte en de achteruitgang van de biodiversiteit. Net als de onderzoekers die de wereldwijde insectensterfte hebben onderzocht.

Voorzitter, we komen om in de studies over de insectensterfte, en allemaal, allemaal, wijzen naar de intensieve landbouw, naar de uitstoot door de veeteelt, naar het gifgebruik, naar de monoculturen. En wat doet de minister, die wil een nieuw onderzoek! Uitstel-uitstelonderzoek, bedoeld om op je handen te kunnen blijven zitten. Waarom nieuw onderzoek, vraag ik de minister? Waarom wachten op de polder? We kennen de oorzaken toch al? Of twijfelt zij aan het PBL en aan de onderzoeken? Waarom geen maatregelen nemen?

Maar ook als het gaat om verbinden van natuurgebieden scoort Nederland beroerd. De oorspronkelijke geplande ecologische hoofdstructuur wordt niet uitgevoerd en is vervangen door een uitgeklede versie: het Natuurnetwerk Nederland. En zelfs dat gaat mis. Want de beoogde doelen zullen in dit tempo niet in 2027 gehaald worden, wat de bedoeling is, maar pas in 2049. Erkent de minister dat Nederland daarmee de afgesproken normen, de Aichi-doelstellingen voor 2020 niet gaat halen? Erkent de minister dat hiermee de rekening van het verlies van de natuur, de - in haar eigen woorden – ‘basis voor ons welzijn en onze welvaart’, doorschuiven naar volgende generaties?

Afrikaanse varkenspest

Voorzitter, dan de Afrikaanse Varkenspest. Laten we kijken door wie de ziekte verspreid is. Dat is niet het wilde zwijn, maar de mens. In België zijn vorige week twee jagers gearresteerd die besmette zwijnen uit Oost-Europa in België zouden hebben uitgezet.

Ook in Nederland is gebleken dat jagers de grootste risicofactor vormen.

Voorzitter, ik wil dat illustreren. Op 5 januari vond in Twente een bewegingsjacht plaats met 80 jagers. Daarvan publiceerden zij een verslag en een aantal foto’s, waarvan ik er een paar hier wil laten zien.

Maar eerst pak ik de richtlijnen erbij van de NVWA, richtlijnen om de verspreiding van varkenspest te voorkomen. Ik vraag de bode om deze kopieën aan de minister en aan mijn collega-woordvoerders te overhandigen. Ik lees ondertussen voor: Gebruik geen honden bij de jacht. Gebruik handschoenen en was goed de handen. Raak een mogelijk besmet zwijn nooit aan.

Dan de foto’s. Jagers die met bebloede handen, zonder handschoenen, in de ingewanden van het zwijn staan te wroeten. Jagers die hun honden aan het bebloede kadaver van het wilde zwijn laten ruiken. Voorzitter, dit is niet zomaar een groepje, dit is een organisatie, een wildbeheereenheid. Er waren 80 jagers bij betrokken. En niemand, niemand heeft ingegrepen. Voorzitter, dit zijn dus de mores van de jagers.

Voorzitter, deze voorbeelden laten zien: niet de wilde zwijnen, maar de jagers vormen het grootste risico. Ze hebben lak aan regels en voorschriften.

Is de minister het met mij eens dat deze jagers willens en wetens alle veiligheidsvoorschriften hebben overtreden? En dat zij daarmee de kans op de verspreiding van varkenspest hebben vergroot? Dan kan alleen een volledige stop van de jacht, inclusief de jacht op het wilde zwijn, dit soort uitwassen voorkomen. Is de minister dat met mij eens?

De wolf

Dan voorzitter, wil ik het over de wolf hebben. Na 150 jaar uitgestorven te zijn in Nederland is de wolf bezig met een voorzichtige comeback. Dat is niet naar de zin van de jagers. Want de wolf eet dieren die de jagers hadden willen schieten en dat is natuurlijk niet de bedoeling. En daarom eisen zij een schadevergoeding.

Ook op een ander front is de aanval op de wolf vol ingezet. Figuurlijk, met nepnieuws over horden woeste wolven die door Nederland trekken, en door wetenschappers te diskwalificeren. LTO wil dat de wolf wordt afgeschoten. En een Nederlandse jager voegde de daad bij het woord door willens en wetens een wolf in Duitsland dood te schieten.

Ik vraag aan de minister: ziet zij de voordelen van de wolf voor de Nederlandse natuur? En wilt zij zich er vol voor inzetten om te voorkomen dat de wolf de beschermde status wordt ontnomen?