Bijdrage Wassenberg debat over het rapport van de OVV over de risico’s rondom de jaar­wis­seling

Voorzitter, afgelopen jaarwisseling telde de politie bijna 1300 branden en ontploffingen. 1100 mensen moesten behandeld worden in ziekenhuis of bij de huisarts. We hebben het over afgerukte vingers, brandwonden, mensen die een oog moeten missen. Sommigen blijven de rest van hun leven doof. Niet alle slachtoffers hebben zelf vuurwerk afgestoken. In ongeveer de helft van de gevallen gaat het om mensen die op straat met buren stonden te praten toen ze getroffen werden door een vuurpijl.

Er zijn ook indirecte slachtoffers van vuurwerk. Longpatiënten en mensen met ademhalingsmoeilijkheden bijvoorbeeld. Zij worden gedwongen om binnen te blijven en duren en ramen af te plakken tegen fijnstof.

Voor huisdieren en dieren in het wild zijn de gevolgen ook groot. Vuurwerk zorgt voor veel ellende, voor vluchtende dieren, voor extreem gestreste dieren.

En voorzitter: ik heb het nu over legaal vuurwerk. Meer dan driekwart van alle gewonden viel de afgelopen jaren door gewoon legaal vuurwerk.

We kunnen de ellende voorkomen. We weten ook hoe. De politie adviseerde enkele jaren geleden al om knalvuurwerk en vuurpijlen gefaseerd te verbieden. De brandweer, oogartsen, longartsen, patiëntenverenigingen, dierenbeschermers pleiten daar ook voor. En eind 2017 voegde de Onderzoeksraad voor de Veiligheid zich in dat rijtje met een lijvig rapport, met als eerste en belangrijkste advies aan het kabinet: verbied knalvuurwerk en siervuurwerk.

Het kabinet heeft er lang op moeten studeren, om vervolgens het OVV-rapport en alle gelijkluidende adviezen van onder meer de Nationale politie en artsen, grotendeels te negeren en alleen aantal halfslachtige maatregelen voor te stellen om de schade door vuurwerk zogenaamd te beperken.

Voorzitter, het is onbegrijpelijk dat het kabinet het belangrijkste advies van de OVV aan haar laars lapt. Op basis waarvan? Omdat zogezegd ‘grote delen van de bevolking’ vast willen houden aan het afsteken van rotjes en vuurpijlen. Maar het kabinet noemt geen onderzoek waaruit dat zou blijken.

Sterker nog: uit enquêtes blijkt juist dat een meerderheid van Nederland vóór een verbod op vuurwerk is, als dat gekoppeld wordt aan een professionele, door de gemeente georganiseerde vuurwerkshow. Voorzitter, ik wil van de minister weten, waarop is dit besluit gebaseerd? Hoe kan het advies van de OVV worden genegeerd als dat zó in lijn is met het advies van de Nationale politie, de politiebonden en artsen, om zelf met een besluit te komen waar vooral de vuurwerklobby enthousiast van kan worden?

Voorzitter, het kabinet peinst nog over de mogelijkheid voor gemeentes om zelf een verbod in te stellen op consumentenvuurwerk, maar dat is precies waar gemeentes niet op zitten te wachten. Want zo verplaatsen de problemen zich van de ene naar de andere gemeente. Regel het landelijk, zegt de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

Voorzitter, de maatregelen die wel worden voorgesteld zijn flutmaatregelen. Een gratis vuurwerkbril bij aankoop van je knalvuurwerk of je pijlen. Projectielen, zoals de korpschef van de Nationale Politie ze noemde. Maar de helft van de slachtoffers van vuurwerk heeft zelf niets helemaal afgestoken. Wat moeten de mensen doen die met oud en nieuw de buren het beste willen toewensen? Ook een veiligheidsbril?

Voorzitter, het kabinet màg het zelf regelen, het kabinet kàn het zelf regelen, maar het kabinet gooit het probleem over de schutting van die gemeenten: nee, er komt geen landelijk beleid, regel het zelf maar. En het kabinet verstopt zich achter Europa: we gaan inzetten om de Europese Pyrorichtlijn aan te scherpen. Toe maar!

Elke jaarwisseling meer dan 1000 gewonden door vuurwerk. Dat mogen we niet accepteren, daar moeten we wat tegen doen. Ik vraag het kabinet, de coalitie om echte maatregelen, niet om cosmetische aanpassingen van de huidige regels. Neem het advies van de OVV over, verbied knalvuurwerk en vuurpijlen.

‘Handen af van ons vuurwerk’, op die kreet is het kabinetsbesluit gebaseerd om knalvuurwerk en vuurpijlen toe te blijven staan. Die kreet komt ook voor in een tekening van Ruben Oppenheimer in de NRC in december 2016 . Die ingelijste tekening wil ik de minister graag aanbieden.