Bijdrage Wassenberg debat versterking Groningen

Voorzitter, de angst voor een echt zware aardbeving, de onzekerheid over je huis, de ellenlange procedures; het beschadigt mensen in de kern van hun bestaan.

En de spanningen, de stress, de onrust in het gezin; het heeft ook een zeer negatieve uitwerking op kinderen. De Kinderombudsman waarschuwde twee weken geleden tijdens een hoorzitting dat er nog geen voorzieningen en zorg gericht zijn op bescherming van kinderen en dat de belangen van kinderen nog onvoldoende worden meegewogen in beslissingen. Voorzitter, er moet meer aandacht komen voor kinderen en hun mentale weerbaarheid. Om die reden dient de Partij voor de Dieren de motie mee in, die vraagt om een onderzoek naar de gevolgen van mijnbouwschade op het welzijn van kinderen.

Voorzitter, tijdens die zelfde hoorzitting werd bevestigd dat door de voortdurende wijzigingen in de spelregels het vertrouwen in de Rijksoverheid een dieptepunt heeft bereikt. Wetenschappers, maatschappelijke organisaties en hulpverleners gaven een helder signaal; houd het ministerie van EZK zoveel mogelijk op afstand. Daarover hoef ik geen motie in te dienen, want daarover LIGT al een aangenomen motie. Maak het ministerie van VWS hoofdverantwoordelijk voor de mentale versterking. En geef zoveel mogelijk ruimte aan de regio. Bewoners hebben behoefte aan regie, aan organisaties die ze kennen, die ze vertrouwen. En voorzitter, ik kan u verzekeren, dat is NIET het ministerie EZK, want dat is het ministerie van gaswinning, niet het ministerie van mentale versterking.

Voorzitter, gisteren hadden we een technische briefing om helderheid te verschaffen over de laatste versterkingsadviezen. Er heeft een bizarre verschuiving plaats gevonden in het aantal huizen. De versterkingsoperatie betrof eerst meer dan 100.000 huizen. Toen 22.000 en sinds deze week zijn er nog maar 1500 acute en ernstige gevallen over. Dit betekent dat veel mensen jarenlang voor niets in angst en onzekerheid hebben gezeten en nog steeds.

Hoe kan dit, dit gerommel met cijfers? De commissie voor EZK had gisteren een hoorzitting over de versterkingsoperatie. Van verschillende kanten kregen we te horen dat er in de discussie rond de versterking actief is gestuurd.
De TNO-expert gaf aan dat het niet eenvoudig was nuanceringen aan te brengen over bijvoorbeeld de risico’s in het gasdossier. “Rond ons waren krachten die dat tegenhielden” zei hij.

Het Nederlands normalisatie-instituut NEN was explicieter en zei dat een aangepaste en nauwkeuriger norm voor aardbevingsbestendig bouwen in 2016 al beschikbaar was, maar onder druk niet gepubliceerd werd en niet gebruikt kon worden. Daarbij zou druk zijn uitgeoefend door de NCG. De inschatting van de omvang van de versterkingsoperatie werd dus bewust gebaseerd op verouderde en achterhaalde informatie, met een onnodig grote onzekerheidsmarge.

En hoogleraar Helsloot van de Radbouwuniversiteit zei dat collega’s zich niet vrij hadden gevoeld om zich vrij en onafhankelijk te uiten over de versterkingsoperatie.

Voorzitter, ik vind dit schokkend.

Het gevolg is dat er de afgelopen jaren veel mist is gecreëerd over de versterkingsoperatie en dat dit geleid heeft tot buitengewoon veel onzekerheid en frustratie.

Sowieso is het heel zorgelijk dat wetenschappers en onafhankelijke adviesorganen zich kennelijk toch geremd voelen of zelfs geremd worden om zich vrij uit te spreken in zo’n belangrijk maatschappelijk dossier. Dat er geen transparantie is.

Voorzitter, de hoorzitting gisteren was echt de druppel. Er is zó veel misgegaan. De minister zelf noemde het begin dit jaar al overheidsfalen van on-Nederlandse proporties. Maar voorzitter, nu is de tijd dan toch echt daar. Dit schreeuwt om een parlementaire enquête. Ik dien opnieuw met SP samen een motie in, waarin we daarom vragen. Er zijn nu te veel onopgehelderde zaken, te veel vraagtekens. De noodzaak voor een parlementaire enquête is alleen maar groter geworden.

Dank u wel.