Bijdrage Wassenberg bij Begroting Algemene Zaken en Begroting Koning

Voorzitter,

Vorige week bereikte mij het heuglijke bericht dat restaurant De Rustende Jager in Biezenmortel na 100 jaar het predicaat Koninklijk heeft gekregen. Een koninklijk predicaat voor een rustende jager. Als DAT geen gunstig voorteken is.

Het zou de Koning sieren, voorzitter, als hij ook een jager in ruste wordt. Daar is alle aanleiding toe.

Half mei onthulde het TV-programma Zembla dat de koning sinds 2016 waarschijnlijk ten onrechte 4,7 miljoen subsidie ontvangen heeft voor het beheer van Kroondomein het Loo. Deze subsidie kan alleen worden toegekend voor gebieden die 358 dagen per jaar zijn opengesteld voor het publiek. Dat geldt niet voor Kroondomein het Loo, dat ruim 3 maanden voor het publiek gesloten is.

In de beschikking die de regering op ons verzoek met de Kamer heeft gedeeld is te lezen dat de Koning wel ontheffing krijgt van de voorwaarde om het Kroondomein 358 dagen per jaar open te stellen, maar het blijft volstrekt onduidelijk op basis waarvan. Het artikel dat wordt aangehaald als onderbouwing voor het besluit om de Koning te ontheffen van de verplichting om het kroondomein jaarrond open te stellen, stelt dat je 1 hectare mag afsluiten, maar geen 7000! Het lijkt dat hier een constructie is bedacht om wel subsidie te geven, maar niet aan een belangrijke voorwaarde te voldoen. En voorzitter, de jacht is geen geldige reden om het kroondomein 3 maanden op slot te gooien.

De Koning wil geen pottenkijkers. Want de jacht is de werkelijke reden voor de sluiting. En dat zegt het Koninklijk Huis zelf. Op de site van het Koninklijk Huis is te lezen, citaat: “Kroondomein Het Loo is het gehele jaar open. In het najaar (15 sept. – 25 dec.) is echter een groot gedeelte om veiligheidsredenen gesloten vanwege faunabeheer.” Einde citaat.

Voorzitter, dat zit mij niet lekker. De koning krijgt subsidie, hoeft niet aan de voorwaarden te voldoen, sluit het grootste gedeelte van het kroondomein drie maanden voor publiek. En om dat te rechtvaardigen wordt een willekeurig artikel uit de kast geplukt. Maar in werkelijkheid is de sluiting vanwege de jacht, geeft het Koninklijk Huis zelf toe. Maar de jacht is geen ontheffingsgrond.

Daarom wil ik, om mijn controlerende taak als Kamerlid te kunnen vervullen, dat alle onderliggende stukken van die subsidiebeschikking openbaar worden. Want een subsidie van bijna 4,7 miljoen, zonder degelijke juridische onderbouwing en op basis van geheime stukken, terwijl het gaat om ongestoorde jachtpartijen mogelijk te maken, dat klopt niet.

Het kabinet schreef anderhalve week geleden dat zij welwillender met informatieverzoeken uit de Kamer om wil gaan – de artikel 68-brief van minister Ollongren. Breng dat vandaag in de praktijk, vraag ik de minister-president! Graag een reactie.

De huidige subsidieperiode loopt eind 2021 af. De minister-president sorteert daar al op voor als hij schrijft: “Mocht er sprake zijn van een nieuwe subsidieaanvraag zal de openstelling van het Kroondomein aan de orde komen.” Mijn vraag is: hoe staat het ermee? Is er al een nieuwe subsidieaanvraag? Is hij bereid om de Kamer daar actief over te informeren? En hoe wordt de wens van de Kamer, zoals verwoord in de motie, meegenomen in de beoordeling?

Tot slot, voorzitter, een onderdeel van de begroting is de loonsverhoging van de Koning van 5%. Een verhoging die in crisistijd, waarin veel ontslagen vallen, dat is niet uit te leggen. Opnieuw dus een uitzonderingspositie voor de Koning. Voorzitter, juist in deze moeilijke tijd zou het Koning en kabinet sieren om af te zien van deze verhoging. En het zou ook mooi zijn als de Koning en het koningshuis onder de wet normering topinkomens vallen. Graag een reactie.