Bijdrage Wassenberg over vuurwerk

Voorzitter, gisteravond hadden we een hoorzitting over vuurwerk. We hoorden verschillende boodschappen: artsen zijn helder: een vuurwerkverbod zal sowieso voor minder gewonden zorgen, voor minder gescheurde ogen, voor minder afgerukte vingers. Van de Dierenbescherming hoorden we dat het voor veel minder stress bij huisdieren zorgt en voor minder problemen voor dieren in het wild. De Onderzoeksraad voor Veiligheid vond dat de huidige lappendeken aan allerlei lokale verboden per gemeente en vaak zelfs per wijk, niet helpt. En de politie bevestigde dat: die wirwar aan regels per gebied maakt handhaving gewoon lastig.

In het laatste uur kwam de vuurwerkbranche op voor zijn belangen: een vuurwerkverbod zou weinig helpen, maar het zou een traditie kapot maken.

Laten we even teruggaan naar de controleerbare feiten. Ik kijk dan allereerst naar de jaarlijkse publicatie van Veiligheid.nl. Ik begin dan met de gegevens van de laatste ‘normale’ jaarwisseling. Er vielen toen 1300 gewonden door vuurwerk. Laten we dat in vredesnaam nooit normaal gaan vinden.

De helft van de slachtoffers had overigens zelf GEEN vuurwerk afgestoken. Mensen die gewoon op straat met buren stonden te praten toen ze getroffen werden door vuurwerk.

En door welk vuurwerk vielen de meeste gewonden? NIET door illegaal vuurwerk, wat soms geroepen wordt. 81% van de gewonden was slachtoffer van gewoon legaal vuurwerk. De helft van de slachtoffers viel door siervuurwerk.

Meer dan 1000 gewonden door vuurwerk op één avond. En het jaar daarvoor ook, en het jaar dáárvoor ook.

De laatste twee jaar waren er tijdelijke vuurwerkverboden. Met als resultaat veel minder gewonden. Afgelopen jaarwisseling: 40% minder gewonden dan normaal, een jaar daarvoor 70% minder. Dat zijn grote verschillen.

Ik heb daarover een paar vragen aan de minister. Het besluit om een vuurwerkverbod in te stellen is een belangenafweging. Bij de hoorzitting gisteren kwamen die verschillende belangen uitgebreid aan bod.

Ik vraag aan de minister hoe zij de belangen afweegt. We spreken met de minister van Justitie en Veiligheid. En dan benadruk ik nu dat laatste: Veiligheid. Hoe zwaar weegt voor de minister van Veiligheid de veiligheid van de burgers? Meer dan 1000 gewonden bij een jaarwisseling met vuurwerk en de helft tot driekwart minder in de jaren zonder vuurwerk. Dat moet de minister toch aan het denken zetten?

Voorzitter, geloof me, geen enkele oogarts, echt niemand, vindt het leuk om de gevolgen van een gescheurd oog te repareren. Of om kruitdeeltjes uit een oog te peuteren. En geen enkele traumachirurg, echt niemand, vindt het leuk om vingers te amputeren en de resten van een hand bij elkaar te naaien. En dat is precies wat er elk jaar opnieuw gebeurt.

Afwezig gisteren was het Veiligheidsberaad, maar ik weet dat de minister daar ook contact mee heeft. “Het Veiligheidsberaad pleit al enkele jaren voor een algeheel verbod op de verkoop en het afsteken van consumentenvuurwerk,” schreef voorzitter Bruls aan de Kamer.

De Onderzoeksraad voor Veiligheid benadrukte gisteren wat de politie eerder al zei: de lappendeken, de wirwar aan plaatselijke verboden is verwarrend en vergroot de veiligheid niet. Een algeheel vuurwerkverbod kan dat verbeteren. Goede communicatie en een consistente aanpak zijn dan cruciaal.

Hoe zwaar weegt de minister de adviezen van artsen, van het Veiligheidsberaad? Vindt zij elke mening, elk belang even zwaar wegen en streept zij die tegen elkaar weg?

Blijft over de vraag: helpen we met een vuurwerkverbod tijdens oud en nieuw een traditie om zeep? Wel als je 1000 gewonden per jaar, geamputeerde vingers, belaagde hulpverleners en weggelopen huisdieren als traditie ziet. Maar oud en nieuw is meer dan vuurwerk: afscheid nemen van het oude jaar is iets anders dan afscheid nemen van je hand of je ogen. Oudjaar is een feest dat ook anders kan worden gevierd dan met vuurwerk en gewonden.