Bijdrage Teunissen aan debat over de Inter­na­ti­onale Klimaat­stra­tegie

Voorzitter, dank u wel. Wat de Partij voor de Dieren betreft is er één grote blinde vlek in de Internationale Klimaatstrategie. Dat is de noodzaak om ons voedselsysteem radicaal te veranderen, niet alleen van een hoofzakelijk dierlijk voedselsysteem naar een plantaardig voedselsysteem, maar ook van een internationaal systeem naar een meer regionaal systeem voor produceren én consumeren. Ik zou willen benadrukken dat het heel nobel klinkt dat we andere landen willen helpen qua klimaatfinanciering – dat is ook noodzakelijk – maar dat we vooral naar onze eigen bijdrage in de klimaat- en biodiversiteitscrisis moeten kijken. Daar kom ik zo op. Ik mis ook een integrale blik. We moeten niet alleen maar de klimaatcrisis aanpakken; we moeten de klimaat- en biodiversiteitscrisis in samenhang aanpakken. De problemen zijn ook in samenhang ontstaan. We zullen ze dan ook in samenhang moeten oplossen.

Wat is de rol van Nederland in het internationale klimaat- en biodiversiteitprobleem? Nederland importeert massa’s soja voor veevoer en palmolie uit landen waar regenwouden verdwijnen voor de Nederlandse veestapel. Dat systeem is onhoudbaar. Landbouw en veranderingen in landgebruik vormen samen bijna een kwart van de mondiale emissies en landbouw is wereldwijd de belangrijkste aanjager van biodiversiteitsverlies. De huidige wereldwijde ontbossing wordt voor 90% veroorzaakt door de expansie van de landbouw. 77% van de wereldwijd beschikbare landbouwgrond is in gebruik voor de productie van dierlijke eiwitten, terwijl deze slechts verantwoordelijk is voor 18% van de totale mondiale calorieproductie. Nederland is per hoofd van de bevolking de grootste ontbosser van Europa. Die ontbossing is hoofdzakelijk bedoeld voor veevoer voor de vee-industrie. Dit betekent dat Nederland een enorm aandeel in de ecocide en klimaatverandering heeft, zonder dat dit wordt meegerekend in de Nederlandse uitstootcijfers. Dit is niet alleen vanuit klimaatperspectief onwenselijk. Die import verstoort namelijk ook de ontwikkeling van lokale voedselmarkten. Daarnaast is het uiteraard een gruwelijk systeem dat dieren als producten na een kort en ellendig leven doodt. Maar ook voor onze gezondheid is dit systeem onhoudbaar. Daarom vraag ik het kabinet: definieer ambitieuze doelstellingen om de grondslag en de uitstoot van de vlees- en zuivelproductie omlaag te brengen, nationaal en internationaal, met een bijbehorend plan van aanpak. Ik vraag het kabinet ook zich hard te maken voor het opnemen van de scope 3-emissies en de Nederlandse agrisector daaronder te laten vallen en dit ook op te nemen in imvo-wetgeving. Daarnaast wil ik de Minister voor BuHa-OS vragen of zij bereid is om het exporteren van stalsystemen die de landbouwsystemen in stand houden en die elke dag bijdragen aan het vergroten van de voetafdruk, te stoppen.

Voorzitter. We kunnen niet enerzijds aan klimaatfinanciering doen en anderzijds de handel in vervuilende landbouwproducten aanjagen. In dit kader roep ik de Minister voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking op om echt haast te maken met het uitvoeren van de motie tegen Mercosur. Hoe langer we wachten, hoe meer de klimaatcrisis en de biodiversiteitcrisis uit de hand lopen.

Dan wil ik nog iets zeggen over de fossiele exportsteun, namelijk dat we daarvan af moeten stappen. Wat ons betreft hoort dat ook thuis in de Internationale Klimaatstrategie. Dit soort klimaatvernietigend beleid is hier gewoon onderdeel van en het wordt niet genoemd. Is de Minister het hiermee eens? Zo niet, dan is de Internationale Klimaatstrategie strategisch dus niet goed doordacht, want we moeten echt van die steun af. Ik heb al eerder gevraagd om een 1,5 gradentoets op de projecten die in 2023 nog worden toegestaan. De Staatssecretaris van Financiën heeft gezegd dat hij dat niet gaat doen. Ik roep de Minister voor Klimaat en Energie op om coördinerend op te treden en alsnog die toets te doen.

Voorzitter. Tot slot wil ik nog iets opmerken over diepzeemijnbouw. Daar was vanochtend bij de NOS een bericht over. Er wordt nu haast gemaakt met de besluitvorming over diepzeemijnbouw. Deze heeft grote gevolgen voor de ecologie in de diepzee die we nog niet helemaal kunnen overzien. Het is dus zeer onverstandig om ermee door te gaan. Het ligt bij de Minister van Buitenlandse Zaken, maar wij als Kamer hebben nog geen enkel inzicht in hoe Nederland hierin staat. Ik hoop dus vandaag wat meer helderheid te krijgen van de Minister voor Klimaat en Energie over de precieze inzet bij de onderhandelingen rondom diepzeemijnbouw.

Dank u wel.