Inbreng aan de wijziging van de Wet Lucht­vaart

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben met interesse kennisgenomen van het voorstel om enkele technische verbeteringen aan te brengen in de Wet luchtvaart en om een informatieplicht in te stellen zodat luchthavens verplicht zijn informatie te delen met het ministerie. De leden van de PvdD-fractie delen de observatie die het kabinet maakt dat de milieueffectrapportages (MER’s) de afgelopen jaren veelvuldig zijn misgelopen.
De leden hebben hierover een aantal vragen en dragen enkele aanvullende (technische) verbeteringen aan.

Inleiding
De klimaatcrisis is hier. De Aarde is al opgewarmd met 1,1 graad (bandbreedte 0,8 – 1,3 graden) en het zal dus een maximale inspanning vragen om de opwarming te beperken tot een maximum van 1,5 graad zoals is afgesproken in het Parijsakkoord. De leden van de Partij voor de Dieren toetsen wetsvoorstellen op hun inhoud maar ook in deze bredere context van het Parijsakkoord.
In het voorliggende wetsvoorstel zien zij dat er enkele wijzigingen worden gedaan in de Wet Luchtvaart. Zij vragen de regering of het een bewuste keuze is geweest om daarbij geen enkele wetswijziging voor te stellen die er aan zal bijdragen dat de opwarming die veroorzaakt wordt door de luchtvaart afneemt? Graag een reflectie. De leden van de Partij voor de Dieren fractie vinden dit een onverantwoorde keuze en meer dan een gemiste kans. Kan de regering reageren op deze kwalificatie?
Verder merken de leden op dat er de afgelopen jaren inderdaad veel is misgegaan rondom de MER procedures voor luchthavens. Rekenen met onrealistische waardes, invoergegevens aanpassen, dubbele stikstofboekhoudingen bijhouden. Sinds de eerste fouten werden ontdekt in het najaar van 2017 (in documenten die ook veel eerder teruggaan) lijkt er een continue stroom van onthullingen op gang gekomen.
De leden van de PvdD complimenteren de burgers die deze fouten telkens boven tafel hebben gekregen maar vragen de regering om te reflecteren en een afdoende verklaring te geven voor het feit dat er zoveel misstanden boven tafel zijn gekomen. Of noemt de regering dit geen mistanden? Hoe noemt ze dit dan? Hoe kon dat gebeuren? Komt dat echt alleen door een gebrekkige informatiepositie van de Rijksoverheid? Of hebben andere factoren (zoals bijvoorbeeld politiek wensdenken) daar ook aan bijgedragen?
Ook recent weer werd duidelijk dat er in het verleden (2007/2008) de relevante bevoegde gezagen van alles hebben laten mislopen rondom het opstellen van de MER en het LVB 2008. Kan de regering ingaan op de recente publicatie van SchipholWatch?[1] Kan de regering aangeven waarom de MER MLT nooit gemaakt is? Kan de regering aangeven waarom – bij het uitblijven van de MER MLT – toch is vastgehouden aan de tekortschietende MER KT? Wat betekent dit voor de huidige legaliteit van Schiphol? Op welke manier is er geen sprake van dwaling bij het opstellen van het LVB 2008? Is de regering bereid hier een onderzoek naar te verrichten, zo nee, waarom niet?

Inhoud wijzigingen
Inhoudelijk kunnen de leden van de PvdD-fractie zich goed vinden in de meeste van de voorgestelde wijzigingen. Het verbaast de leden dat er nog geen manier was voor het kabinet om cruciale informatie af te dwingen bij partijen als Schiphol. Maar zij lezen ook dat de Nederlandse Vereniging van Luchthavens stelt dat er altijd voldaan is aan informatieverzoeken vanuit de Rijksoverheid. Deelt de regering die mening?
En hoe is dit voor andere overheden dan de rijksoverheid? En voor omwonenden?
De leden vragen verder waarom er slechts is gekozen voor het verlangen van informatie aangaande drie thema’s (milieu, veiligheid en economie). Waarom ontbreken daarbij bijvoorbeeld klimaat, natuur, gezondheid en (geluids-)hinder? Dekken de huidige onderwerpen alle negatieve effecten die de luchtvaart veroorzaakt en waar de Rijksoverheid een verantwoordelijkheid heeft? Kan de regering verder aangeven waarom is gekozen om alleen informatie te verplichten voor het voldoen aan de Rijkstaken vanuit de Wet luchtvaart? Waarom is niet gekozen een plicht in te stellen voor het delen van informatie ten behoeve van alle wettelijke taken die de overheid heeft? Zijn andere ministeries met andere taakstellingen (zoals het ministerie van Natuur, Landbouw en Voedselkwaliteit) ook bevoegd om voor hun relevante informatie op te vragen? Kan bijvoorbeeld met de voorgestelde informatieplicht de benodigde informatie worden afgedwongen om beleid te maken waarmee kan worden voldaan aan de klimaatdoelstellingen van Parijs? Of om, ten behoeve van de volksgezondheid, te voldoen aan de WHO-norm voor luchtkwaliteit of geluidshinder?
De leden vragen verder aan de regering of er geen andere (technische) gebreken zijn die gerepareerd moeten worden in de Wet luchtvaart? Zo is kortgeleden het handhavingsverzoek van de MOB afgewezen dat de regering verzocht te handhaven op de uitstoot van ZZS en luchtverontreinigende stoffen. Bekend is dat een wezenlijk deel van de vervuilende stoffen die de luchtvaart veroorzaakt niet valt onder het Activiteitenbesluit en de bijbehorende minimalisatie- en informatieplicht en deze dus ook niet van toepassing zijn. Waarom heeft de regering niet besloten zo’n minimalisatieplicht voor de uitstoot van zeer zorgwekkende stoffen nu toch in de Wet luchtvaart op te nemen?
Uit het afgewezen handhavingsverzoek blijkt ook dat algemene zorgplicht uit de Wet luchtvaart niet dekkend is voor alle vormen van vervuiling en hinder. Is overwogen deze zorgplicht explicieter en ruimer vorm te geven? Zo nee, waarom niet?
Klopt het dat er geen mogelijkheden zijn binnen de Wet luchtvaart om te sturen op voldoende broeikasgasemissiereductie voor de luchtvaartsector? Is overwogen die omissie te herstellen? Waarom heeft het kabinet niet besloten de (kunstmatige) rekengrens van 3000 voet los te laten? Of daarnaast een plicht in te voeren om ook alle emissies boven die grens mee te nemen?
Een ander gebrek dat recent werd vastgesteld is dat er nog altijd veel gevlogen wordt met vliegtuigen die gebruikmaken van vervuilde en ziekmakende bleed-air. Er zijn allang vliegtuigen op de markt die hier geen gebruik van maken. Waarom is geen uitfasering van vliegtuigen die bleed-air gebruiken voorgesteld?

Toezicht en handhaving
De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zijn van mening dat de exploitanten van luchthavens veelvuldig hebben getoond niet bij machten te zijn om een MER-procedure met voldoende nauwkeurigheid uit te voeren. Zij vragen wel aan de regering of het gangbaar is dat de overheid overweegt om MER procedures op zich te nemen ten behoeve van private ondernemingen? Kan de regering aangeven op welke wijze zij de kosten die zij zo maakt gaat verhalen op de onderneming die normaalgesproken zo’n MER-procedure zelf zou moeten doorlopen? Waarom wordt er voor gekozen om dit voor bepaalde ondernemingen wel vanuit de overheid te doen en voor andere niet? Creëert men daarmee geen rechtsongelijkheid?

Internetconsultatie
De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vragen de regering nader toe te lichten waarom 1 jaar uitstel voor de vijfjaarlijkse toets- en herzieningscyclus inzake omgevingslawaai noodzakelijk is. Kan dit er toe leiden dat omwonende langer te maken hebben met teveel geluidsoverlast? Waarom acht de regering dat wenselijk?
Kan de regering toelichten waarom zo actief gebruik gemaakt wordt van de Interimwet stad-en milieubenadering en (binnenkort) de Omgevingswet om extra geluidshinder toe te staan?
Deelt de minister dat het streven, ook van de Wet luchtvaart, moet zijn om de geluidshinder (in dit geval van vliegtuigen) te beperken tot de adviesnormen van de WHO? Waarom is dat niet opgenomen in de wet?

[1] Schiphol regelde met list en bedrog een nieuwe vergunning | SchipholWatch