Inbreng aan wets­voorstel tot wijziging van de Water­schapswet en de Kieswet

Inbreng Partij voor de Dieren aan voorstel van wet van de leden Bromet (GroenLinks) en Tjeerd de Groot (D66) tot wijziging van de Waterschapswet en de Kieswet in verband met het volledig democratiseren van de waterschapsbesturen

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben met interesse en enthousiasme kennisgenomen van het voorliggende wetsvoorstel van de leden Bromet en Tjeerd de Groot. Zij willen de genoemde leden en hun ondersteuning complimenteren met het geleverde werk. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben over het wetsvoorstel nog enkele vragen.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie zijn groot voorstander van de afschaffing van de geborgde zetels in de waterschappen, zoals dit wetsvoorstel betoogd. Zij achten het niet wenselijk dat sectorale of commerciële belangen, zonder tussenkomst van de kiezer, een vaste plek in het democratisch besluitorgaan hebben. Zeker gegeven het feit dat een aantal van deze sectoren in significante mate bijdragen aan de uitdagingen waar de watersector mee geconfronteerd wordt aangaande de kwaliteit en kwantiteit van het water. Verder kunnen de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren zich volledig vinden in de constatering van de indieners dat gezien de toegenomen druk op onze waterkwaliteit en de vraagstukken rondom klimaatverandering, het waterbeheer in toenemende mate van algemeen belang is voor de natuur, de biodiversiteit en de ingezetenen. Omdat zulke belangen en de afweging daartussen de sectorspecifieke belangen van lobbygroepen overstijgt steunen de leden de beweging naar een zo democratisch mogelijke bestuurslaag.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen de aandacht vestigen op nog een aantal andere argumenten die het pleidooi om te komen tot afschaffing ondersteunen. Zo zien de leden dat de huidige situatie (met geborgde zetels) leidt tot een onnodig grote overheid en onnodige bureaucratie. Zo worden nu, voordat besluitvorming plaatsvindt in het waterschap, de belangen van bijvoorbeeld de agrariërs en de andere bedrijfsbelangen al ruimhartig en veelvuldig gehoord. In het Rondetafelgesprek over het initiatiefwetsvoorstel werd duidelijk dat dezelfde argumentatie soms in het gehele proces wel 6 of 7 keer wordt ingebracht. De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren vinden het onnodig om 6 of 7 keer dezelfde argumenten te behandelen. Zij kunnen zich ook niet voorstellen dat andere politieke partijen, die toch vaak aansturen op bestuurlijke efficiëntie, dat wel een wenselijke situatie zouden vinden. Zij vragen de indieners hierop te reflecteren.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie delen verder de analyse dat de huidige situatie (met geborgde zetels) ervoor zorgt dat de kosten van waterbeheer te makkelijk wordt neergelegd bij de huishoudens. Terwijl daarmee de kosten voor de agrarische sector en het overige bedrijfsleven worden gedrukt. De leden lezen dat het schrappen van de geborgde zetels ervoor zorgt dat de waterschap bestuurders dan op een volledig democratische manier invulling kunnen geven aan de kostenverdeling zonder dat belangengroepen hierbij op ondemocratische wijze bij vertegenwoordigd zijn. Dat vinden de leden een wenselijkere situatie. Verder achten zij het ook waarschijnlijk dat daarmee sneller een adequate invulling van het ‘vervuiler betaalt’ principe gerealiseerd wordt. Zijn de initiatiefnemers van mening dat het afschaffen van de geborgde zetels voldoende garantie geeft dat de agrarische sector en het overige bedrijfsleven niet meer van toenemende kosten worden ontzien? Kunnen de initiatiefnemers toelichten op welke wijze dit wetsvoorstel verder kan helpen om te zorgen dat de vervuiler werkelijk gaat betalen?

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren horen verder vaak als argument tegen de afschaffing van de geborgde zetels dat daarmee kennis zou verdwijnen. Hebben de initiatiefnemers daar enige bewijs toe gezien? Het komt de leden, die de gekozen vertegenwoordigers kennen als bijzonder kundig en vaardig, namelijk over als een niet bestaand probleem. Zij kunnen zich hoogstens voorstellen dat de kennis zich zal verbreden. Kunnen de initiatiefnemers ook aangeven of zij enige reden zien waarom de belangengroepen die nu nog een geborgde zetel hebben niet gewoon, net als in elk ander democratisch orgaan, hun kennis kunnen overdragen via schriftelijke of mondelinge inbreng of zelfs een politieke partij oprichten en deelnemen aan de verkiezingen?

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben verder de historische uiteenzetting met interesse gelezen. Zij zien ook dat dit wetsvoorstel past in de constante beweging van verdere democratisering van het waterbestuur. Een beweging die zij ondersteunen. Niet alleen omdat zij vertrouwen in de kracht van de democratie maar ook omdat zij zien dat té lang de belangen van bepaalde groepen (zoals de agrariërs en andere bedrijven) de boventoon hebben gevoerd. Met alle gevolgen van dien voor de waterkwaliteit, de inrichting van onze waterhuishouding en de ruimtelijke ordening. Delen de initiatiefnemers die visie?

Als er al een stem luider gehoord zou moeten worden dan is dat wat de leden van de fractie van de Partij voor de Dieren betreft die van de stemlozen. Die van de natuur en van alle andere levende wezens die ons land bevolken. Hebben de initiatiefnemers stilgestaan bij het effect van de afschaffing van de geborgde zetels voor de natuur? Hebben de initiatiefnemers ook op enig moment overwogen om aan te sluiten bij de internationale beweging die zich inspant om de natuur aan te wijzen als rechtspersoon? Zodat deze belangen in mogelijke procedures altijd gehoord en gerespecteerd moeten worden? Zo nee, waarom niet?