Inbreng Partij voor de Dieren schrif­telijk overleg (Informele) Landbouw- en Visse­rijraad (varkenspest)

Inbreng Partij voor de Dieren schriftelijk overleg (Informele) Landbouw- en Visserijraad op 24 en 25 september 2018

Afrikaanse varkenspest
Op de vorige L&V Raad stond de uitbraak van de Afrikaanse varkenspest op de agenda en dat zal, hoewel het niet genoemd is in de geannoteerde agenda, na de vondst van de pest afgelopen vrijdag in België, ook deze keer ongetwijfeld het geval zijn. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie maken zich grote zorgen om de dieren die het slachtoffer zijn van weer een nieuwe dierziektecrisis. Ziekte is van alle tijden, maar dierziektencrises worden door de mens zelf veroorzaakt – door grote aantallen dieren te houden en door heel Europa te slepen is het niet de vraag of, maar wanneer een nieuwe dierziektecrisis uitbreekt, zo luidt al jaren de waarschuwing van experts. Erkent de minister de risico’s van het op grote schaal houden en verslepen van dieren?

In het verslag van de L&V-Raad van 16 juli lazen de leden van de Partij voor de Dieren dat Roemenië de Europese Commissie heeft gevraagd om financiële steun voor bedrijven waar dieren besmet zijn geraakt met Afrikaanse varkenspest. In Roemenië zijn al meer dan 200.000 varkens afgemaakt, waaronder 140.000 varkens bij één extreem grote megastal. Omringende landen en de Europese commissie hebben Roemenie opgeroepen meer te doen aan de bestrijding van de ziekte. Dode varkens worden in rivieren gedumpt of begraven, waardoor de ziekte zich snel verspreidt.

Verschillende lidstaten vielen aanvraag voor steun van Roemenië bij, schrijft de minister. Hoe heeft de minister hier zelf op gereageerd? De leden van de Partij voor de Dieren roepen de minister op niet in te stemmen met financiële steun.

Ook werd door lidstaten het belang van preventie benadrukt, schrijft de minister. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen zich af of Nederland zich daarbij heeft aangesloten, en wat de minister verstaat onder preventie. Zeker gelet op de analyse van experts dat de uitbraken, eerder in Oost-Europa en nu in België, het gevolg zijn van menselijk handelen. Deelt de minister de mening dat preventie vooral ook betekent dat er minder dieren moeten worden gehouden? Zo nee, waarom niet? Heeft zij gepleit voor het beperken van transportbewegingen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, wat was daarvan de uitkomst?

Welke ex- en importbewegingen met varkens vinden plaats vanuit Nederland naar derde landen en andersom? Kan de minister hier een gedetailleerd overzicht van geven, waaruit duidelijk wordt naar welke landen Nederlandse vrachtwagens rijden met varkens (en weer terugkeren) en vanuit welke landen vrachtwagens met varkens naar Nederland komen?

Welke im- en exportbewegingen met varkensvlees vinden plaats naar Nederland vanuit derde landen en andersom? Kan de minister hier een gedetailleerd overzicht van geven, waaruit duidelijk wordt naar welke landen Nederlandse vrachtwagens rijden met varkensvlees (en weer terugkeren) en vanuit welke landen vrachtwagens met varkensvlees naar Nederland komen?

Welke handel in varkenssperma vindt er plaats tussen Nederland en derde landen? Kan de minister hier een gedetailleerd overzicht van geven, waaruit duidelijk wordt naar welke landen Nederlands varkenssperma wordt geëxporteerd en vanuit welke landen Nederland varkenssperma importeert?

Nu de Afrikaanse varkenspest in een van onze buurlanden is aangetroffen is de situatie voor de dieren in Nederland extra zorgelijk. Wat doet de minister precies om de risico’s te beperken? Is zij bereid een verbod in te stellen op de zowel de invoer als uitvoer van varkens? Zo nee, waarom niet? Is zij bereid een verbod in te stellen op zowel de invoer als uitvoer van varkensvlees? Zo nee, waarom niet? Kan de minister bevestigen dat het varkenspestvirus in geconserveerd voedsel lang kan blijven bestaan, zoals hoogleraar Gezondheidszorg Landbouwhuisdieren van de Universiteit Utrecht Arjan Stegeman waarschuwt? Zo nee, hoe zit het dan en welke onderbouwing heeft de minister voor haar afwijkende inschatting?

In het draaiboek uitvoering dierziektebestrijding lezen de leden van de Partij voor de Dieren-fractie dat bij een uitbraak in Nederland zal worden overgegaan tot het massaal doden van dieren. De Partij voor de Dieren vindt het onvoorstelbaar dat na grootschalige dodingsacties tijdens de uitbraak van varkenspest in 1997, nu weer ongelooflijk grote aantallen dieren bedreigd worden met massadoding – niet om hen uit hun lijden te verlossen, maar om de exportbelangen van de varkenssector veilig te stellen. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie spreken hier hun grote, grote afschuw over uit. Is de minister bereid het draaiboek aan te passen en preventieve doding van dieren die niet ziek zijn te schrappen?

Het draaiboek vermeldt niet op welke manier de dieren gedood zullen gaan worden als de NVWA daartoe overgaat. Kan de minister duidelijk maken hoe de dieren zullen worden afgemaakt en welk lijden dat met zich meebrengt voor de dieren? Welke dodingsmethoden staat de NVWA toe en welke niet, en waarom?

Welke verantwoordelijkheid voelt en neemt de minister voor de dieren die niet gehouden worden om te eindigen als vlees, en die dus niet worden gehouden om te worden gedood? Is zij bereid om ervoor te zorgen dat deze dieren niet óók worden geslachtofferd en dus niet (preventief) hoeven te worden gedood als zij niet ziek zijn? Zo ja, op welke wijze gaat zij deze dieren en hun houders beschermen? Zo nee, waarom niet?

Is er verschil tussen de dodingsmethode die bij hobbyvarkens wordt toegepast en de dodingsmethode die wordt toegepast bij varkens in de (intensieve) veehouderij? Zo ja, kan de minister uiteenzetten wat de verschillen zijn en wanneer welke methode is toegestaan of juist niet, en waarom?

Is de minister tot slot bereid alle vragen die betrekking hebben op de Afrikaanse varkenspest deze week te beantwoorden?

Inzet medewerkers landbouwraden op Nederlandse ambassades
De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren hebben een aantal vragen over de grootschalige Nederlandse inzet op het uitbreiden van de export van dierlijke producten. Op zo’n vijftig Nederlandse ambassades werken landbouwraden aan het promoten en ondersteunen van de agrarische sector in ruim zeventig landen. Het zoeken van nieuwe markten voor bijvoorbeeld rundvlees, kalfsvlees en varkensvlees uit Nederland is een van hun hoofdtaken . Zo is onlangs een deal gesloten om Nederlands rund- en kalfsvlees naar Vietnam te exporteren, zoals dit in de afgelopen jaren ook is gedaan met de Verenigde Staten, Canada en Japan. De onderhandelingen over de toelating van Nederlands kalfsvlees in China hebben maar liefst vijftien jaar geduurd, voordat er tijdens de handelsmissie in april een akkoord is bereikt.

De leden van de Partij voor de Dieren willen graag van de minister weten hoeveel fte er in totaal is gemoeid met de promotie van agrarische producten door het landbouwattachénetwerk (LAN). Welk deel hiervan wordt gebruikt om de productie en consumptie van plantaardige voeding te stimuleren en welk gedeelte wordt gebruikt om de vee-industrie te stimuleren? Welke resultaten zijn er geboekt in de afgelopen vijf jaar? Hoeveel varkensvlees wordt er bijvoorbeeld jaarlijks geëxporteerd naar China? En is dit allemaal gangbaar varkensvlees? Hoeveel kalfsvlees wordt er geëxporteerd naar landen buiten de EU? En om welke landen gaat dit? Is dit allemaal gangbaar kalfsvlees?

De leden van de Partij voor de Dieren vragen de minister om een overzicht te geven van de handelsmissies die de landbouwraden in de afgelopen vijf jaar (mede) hebben georganiseerd. Op welke landbouwsectoren waren deze handelsmissies gericht? En hoe vaak was hier een Nederlands bewindspersoon bij aanwezig?

Droogte
Tevens vernamen de leden dat Nederland met betrekking tot de droogte en de schade die dit voor de landbouw heeft opgeleverd, tijdens de L&V Raad heeft ingebracht dat er EU-breed geïnvesteerd zal moeten worden in risicomanagement en beter waterbeheer.

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren willen graag weten of de minister deze noodsituatie, die ons alvast een indringend inkijkje heeft gegeven in de gevolgen van klimaatverandering, heeft aangegrepen om andere lidstaten ervan te doordringen snel werk te maken van klimaatbeleid. Heeft zij dat gedaan, en zo ja, wat heeft zij precies bepleit en wat waren de reacties daarop?

Hormoonverstorende stoffen
De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben gezien dat de Europese Commissie met een nieuw voorstel is gekomen voor de beoordeling van hormoonverstorende stoffen. Kan de minister dat bevestigen? Het voorstel lijkt af te wijken van de voorschriften in de Verordening 1107/2009 en van de lijn die Nederland in dit dossier heeft gevolgd. De Partij voor de Dieren is hier bezorgd over. Wat is de reactie van de minister op het voorstel van de EC? Wat vindt zij ervan dat de EC pesticiden nu wil gaan beoordelen op basis van ‘verwaarloosbaar risico’ in plaats van ‘verwaarloosbare blootstelling’, zoals Nederland altijd heeft bepleit en ook uitgangspunt is in de Verordening?

Deelt de minister de analyse dat een verandering naar ‘verwaarloosbaar risico’ inhoudt dat er geen speciale bescherming meer is tegen de negatieve effecten van hormoonverstorende stoffen voor mensen, zoals wel afgesproken is in de Verordening? Zo nee, waarom niet?

Kan de minister de Kamer nauwgezet informeren over de ontwikkelingen rond de beoordeling van hormoonverstorende stoffen? Klopt het dat de discussie hierover plaats zal vinden in de SCopaff? Wat zal de Nederlandse inzet daar zijn en op welke momenten komt het voorstel in Scopaff aan de orde? Wanneer zal de besluitvorming plaatsvinden?