Inbreng Partij voor de Dieren Schrif­telijk Overleg L&V-raad van 7 april

Inbreng SO L&V-raad van 7 april

Landbouwgif

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie maken zich zorgen over de implementatie en uitvoering van de Boer-tot-Bordstrategie. Deze strategie werd bijna twee jaar geleden gepresenteerd[1] en dit zou geleid moeten hebben tot het eerste concrete voorstel voor een nieuwe verordening op 23 maart 2022. Deze ‘Verordening voor het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’ zou mogelijk het doel voor 50% reductie van pesticidegebruik uit de Boer-tot-Bordstrategie wettelijk vastleggen.[2] Onder grote lobbydruk is de presentatie van deze Verordening echter uitgesteld met zeker een halfjaar. Deze leden constateren dat de agro-industrie de oorlog in Oekraïne aangrijpt om stevig te lobbyen tegen de verduurzaming van de Europese voedselproductie.[3]

De leden van de fractie van de Partij voor de Dieren verwachten dat de minister dit uitstel zou betreuren, omdat de minister bij het televisieprogramma Op1 duidelijk heeft aangegeven dat de inzet voor verduurzaming van de landbouw geïntensiveerd zou moeten worden.[4] En de minister herhaalt het belang van verduurzaming in de Geannoteerde agenda van de Landbouw- en Visserijraad van 7 april.[5] Deze leden delen dit inzicht en waarderen dit standpunt van de minister.

Tegelijkertijd constateren deze leden hier een tegenstrijdigheid. Uit ge-wob-te stukken blijkt dat Nederland al eerder heeft gepleit tegen nieuwe strengere regelgeving rondom landbouwgif in de nieuwe Verordening.[6] De huidige richtlijn voor pesticiden uit 2009 zou volgens het ministerie al ‘voldoende handvatten bieden voor duurzaam gebruik van pesticiden.’ Dit komt sterk overeen met de argumenten die door de chemische industrie worden gebruikt om de nieuwe Verordening van tafel te krijgen of af te zwakken.[7] Kan de minister bevestigen dat Nederland richting de Europese Commissie heeft gepleit tegen strengere regels omtrent het gebruik van landbouwgif en zo ja, toelichten waarom? Waarom heeft de minister dit standpunt niet met de Kamer gedeeld? Kan de minister het commentaar op specifieke punten uit de nieuwe Verordening, dat als bijlage bij de ge-wob-te email verstuurd lijkt te zijn,[8] met de Kamer delen?

Kan de minister aangeven wanneer de EC de nieuwe Verordening wel zal presenteren? De leden van de Partij voor de Dieren-fractie roepen de minister op om te stoppen met het overnemen van de lobby van landbouwgifproducenten en bij de EC aan te dringen op een voortvarende aanpak bij de implementatie van de ‘Verordening voor het duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen’ en de Boer-tot-Bordstrategie. Alleen zo kan de verduurzaming van de landbouw daadwerkelijk geïntensiveerd worden. Kan de minister dit toezeggen?

Europees steunpakket voor de landbouw

De Europese Commissie kondigde een regeling aan voor private opslag van varkensvlees. Opbrengsten voor varkenshouders zijn al lange tijd laag, onder andere omdat er al langere tijd teveel varkensvlees op de markt is. De Partij voor de Dieren-fractie is altijd erg kritisch geweest op opslagregelingen. Overproductie wordt op deze wijze kunstmatig en op kosten van de belastingbetaler in stand gehouden. Deelt de minister de mening dat een opslagregeling onbespreekbaar is zolang er niet tegelijk stevig wordt ingezet op productiebeperking? En gaat de minister dit inbrengen tijdens de Raad?

Naast de opslagregeling is er een steunpakket voor de landbouwsector aangekondigd van 500 miljoen euro. De leden van de Partij voor de Dieren-fractie horen graag van de minister welke ruimte de lidstaten hebben om zelf te bepalen hoe de budgetten worden ingezet. Voor welke doeleinden en voor welke sectoren is de minister van plan de budgetten aan te wenden? Zal de minister bijvoorbeeld inzetten op een versnelling van de verduurzaming van de landbouw, het opvangen van de prijsstijging bij de consument, of het ondersteunen van de veehouderij?

Vogelgriep

Het vogelgriepvirus waart nog steeds rond in Europa en blijft volgens Marion Koopmans zorgen voor een permanente pandemische dreiging in onze achtertuin.[9]

De minister wil graag een strategische en constructieve discussie over het voorkomen en bestrijden van vogelgriep, schrijft hij. Gaat de minister in deze discussie ook de gevaren van een hoge pluimveedichtheid bespreken, zoals ook beschreven is door de commissie Bekedam? Zo nee, waarom niet?

Europese subsidies voor promotie van vlees en zuivel

De minister heeft zich in Europa actief uitgesproken tegen de subsidies voor vleesreclames, naar aanleiding van de aangenomen motie van de Partij voor de Dieren, lazen de leden in het verslag van de Landbouw & Visserijraad van 21 februari.[10],^[11] Waarvoor dank. Maar het heeft niet mogen baten. Onlangs heeft de Europese Commissie opnieuw 54 miljoen euro uitgetrokken voor de promotie van vlees en zuivel.[12] Deelt de minister de mening dat het uittrekken van tientallen miljoenen euro om de consumptie van bijvoorbeeld varkensvlees te stimuleren op het moment dat mensen minder vlees gaan eten, de doelen op het gebied van onder andere klimaat en gezondheid verder buiten bereik dreigt te brengen? Deelt de minister de mening dat, zolang deze subsidies worden verstrekt, versterkte actie nodig is om de schadelijke effecten van deze campagnes tegen te gaan? Welke mogelijkheden ziet de minister om te voorkomen dat deze promotie zich richt op de Nederlandse markt en het vergroten van de Nederlandse vleesconsumptie? Is de minister bereid dit mee te nemen in de uitwerking van de nationale eiwitstrategie?

Koolstofcycli, koolstoflandbouw en LULUCF (Land use, land-use change, and forestry)

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie onderschrijven het essentiële belang van het behouden van bossen voor klimaat en biodiversiteit. De leden lezen dat koolstoflandbouw ingezet zal worden om koolstof in bossen op te slaan en dat een kernelement van dit beleid is om ontbossing tegen te gaan. Welke maatregelen worden genomen om ontbossing tegen te gaan en hoe verhoudt het tegengaan van ontbossing zich tot het huidige kapbeleid en beleid omtrent houtige biomassa?

Wat is de inzet van Nederland met betrekking tot de afweging tussen klimaateffecten van het gebruik van (houtige) gewassen (biogrondstoffen) voor koolstofvastlegging in landgebruik en hoogwaardig gebruik van biogrondstoffen ter vervanging van fossiele grondstoffen? Wat wordt verstaan onder hoogwaardig gebruik van biogrondstoffen? Wat zijn (houtige) gewassen (biogrondstoffen) voor koolstofvastlegging in landgebruik en welke activiteiten vallen onder het gebruik hiervan?

Tot slot merken de leden van de Partij voor de Dieren-fractie op dat de IPCC[13] meldt dat er slechte vormen van klimaatadaptatie bestaan, zogenaamde maladaptation. Deze slechte aanpassingen kunnen lijden tot verhoogde broeikasgasuitstoot en kunnen het systeem nog kwetsbaarder maken voor de gevolgen van klimaatverandering. Onder andere het gebruik van bio-energie of het planten van niet inheemse bomen op natuurlijke onbeboste gronden worden gezien als een slechte klimaataanpassing. Hoe wordt voorkomen dat slechte klimaataanpassingen worden toegepast in koolstoflandbouw of LULUCF? Hoe worden deze toepassingen geïdentificeerd en geanalyseerd om toepassing te voorkomen? In 2020 was de uitstoot van biogrondstoffen maar liefst 19 megaton CO2 volgens het CBS. De Partij voor de Dieren ziet het planten van bomen, die koolstof vastleggen, om deze vervolgens te verbranden als een slechte vorm van klimaatadaptatie. Deelt de minister dit inzicht?

Visserij

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben kennisgenomen van de Europese steun die wordt uitgetrokken voor de visserij vanwege de stijgende prijzen van fossiele brandstof als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Kan de minister uiteenzetten hoeveel en welke steun wordt of reeds is gegeven aan de visserijsector? Hoe beziet de minister het subsidiëren of compenseren van fossiel brandstofverbruik in het licht van de noodzaak en ambities om broeikasgasemissie met tenminste 55 procent te verminderen in 2030 ten opzichte van 1990? Hoe verhouden mogelijke tijdelijke compensatieplannen zich tot de verduurzamingsplannen? Is de minister het ermee eens dat het in stand houden van het huidige systeem met fossiele brandstoffen een vertraging betekent voor het halen van de klimaatambities? Is de minister het ermee eens dat het beter is om te kijken naar uitkoopregelingen voor de visserij? Zo nee, waarom niet?

Daarbij hebben de leden van de Partij voor de Dieren-fractie vernomen dat zeven natuurorganisaties, waaronder ClientEarth en Oceana op 31 maart een brief hebben gestuurd naar de Europese Commissie. In deze brief vragen de organisaties de commissie om een administratief onderzoek in te stellen naar visserijvangstgegevens en fraude hieromtrent in Nederland. De organisaties geven aan dat, bij gebrek aan betrouwbaar vangstregistratiesysteem met doeltreffende controles, fraude met inbegrip van illegale visserij onvermijdelijk is. Dit ondermijnt de vispopulaties. Wat is de reactie van de minister op de brief? Deelt de minister de zorgen van de organisaties? Zo nee, waarom niet? Klopt het dat aanvoeraangiften en verkoopdocumenten ingevuld worden op basis van ongeverifieerde ramingen? Zo nee, waaruit blijkt dat? Waaruit blijkt dat het vangstregistratiesysteem op orde is? Is de minister bereid om door middel van een administratief onderzoek licht te werpen op de gang van zaken en de werkelijke vangsthoeveelheden vast te stellen? Zo nee, waarom niet?

Droogte in Europa

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen de minister of hij het meest recente, zeer zorgwekkende rapport van de IPCC heeft gelezen. Dit toont aan hoe gevaarlijk klimaatverandering is en hoe zorgelijk dit is voor mensen, vanwege onder andere toenemende hittegolven, branden, droogte en overstromingen. Het rapport stelt dat met name Zuid-Europa te maken gaat krijgen met droogte en de teruglopende beschikbaarheid van zoet water. Spanje en Portugal maken zich dan ook terecht zorgen over droogte in hun regio’s. En die zorgen moeten Nederland ook raken. Afgelopen februari heeft de regio Andalusië een wet aangenomen die illegale waterputten van fruittelers rond het natuur- en Werelderfgoedgebied Doñana legaliseert. Dat is slecht nieuws voor de grutto’s, die daar een tussenstop maken. Deelt de minister dit inzicht en is de minister bereid om ook grutto’s die onderweg van en naar Nederland zijn te beschermen? Om de gevolgen van de droogte op te vangen, zou Spanje steun kunnen zoeken bij het Solidariteitsfonds[14] voor natuurrampen. Is de minister bereid om de Spaanse minister te verzoeken het besluit terug te draaien en steun te zoeken bij het Solidariteitsfonds?

[1] Op 20-05-2020, https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_20_884

[2] https://euroseeds.eu/news/dg-sante-proposes-a-50-eu-binding-target-on-sustainable-use-of-pesticides-and-fosters-ipm-integration/ en https://eeb.org/wp-content/uploads/2022/02/SUD-Joint-Statement.pdf

[3] https://www.ftm.nl/artikelen/lobby-oorlog-oekraine-landbouwgif?utm_source=twitter&utm_medium=social&utm_campaign=OekraineLandbouwgif

[4] Uitzending Op1, NPO, 24-03-2022.

[5] Kamerstuk 2022D12321.

[6] DG SANTE 2021-3581_40R_ NL cover email_feedback_SUD Policy Options_2021-01-29_Ares(2021)763446.pdf (corporateeurope.org)

[7] https://www.ftm.nl/artikelen/lobby-oorlog-oekraine-landbouwgif

[8] DG SANTE 2021-3581_40R_ NL cover email_feedback_SUD Policy Options_2021-01-29_Ares(2021)763446.pdf (corporateeurope.org)

[9] Uitzending Buitenhof, 20 februari 2022

[10] 21501-20-1565 Motie van de leden Wassenberg en Van Raan over zich actief verzetten tegen Europese subsidies voor vleespromotie

[11] Kamerstuk 21 501-32, nr. 1381.

[12] https://www.trouw.nl/economie/koop-veel-vlees-eu-subsidieert-volop-reclames-voor-vlees-en-zuivel~b4ad7998/

[13] https://www.ipcc.ch/report/ar6...

[14] https://ec.europa.eu/regional_...