Inbreng Partij voor de Dieren bij SO antwoorden op vragen over samen­werking Air France-KLM

SO - Antwoorden op vragen commissie over de nieuwe strategische samenwerking Air France-KLM

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben kennisgenomen van de stukken en hebben daarover enkele kritische vragen en opmerkingen.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie hebben zich vanaf het begin uitgesproken tegen de aankoop van aandelen Air France-KLM. Deze leden vinden het onverantwoord om, in een tijd waarin een maximale inspanning moet worden geleverd om onze klimaatdoelstellingen bereikbaar te houden, 744 miljoen euro uit te geven aan aandelen in een fossiel bedrijf als AirFrance-KLM. Het is alsof de Nederlandse Staat op het einde van het kolentijdperk, nog even flink investeert in kolenmijnen. De luchtvaartsector zou juist sterk moeten krimpen om de grenzen van het klimaat, leefomgeving en veiligheid van mens en dier te respecteren. Eerder nam de Tweede Kamer al de motie Van Raan/Kröger aan die de regering oproept om grenswaarden te ontwikkelen voor de luchtvaart op het gebied van klimaat, leefomgeving en veiligheid. Erkent de minister in dat kader dat een flinke krimp van het aantal vluchten zeer verstandig zou zijn? Zo nee, waarom niet?

Terwijl de regering nog steeds treuzelt met het nemen van voldoende klimaatmaatregelen om onze klimaatdoelstellingen mee te halen, maakte de regering wel in alle haast de financiële middelen vrij voor de aankoop van aandelen Air France-KLM. Ondertussen blijkt keer op keer dat Nederland onvoldoende inspanningen levert om haar klimaatdoelstellingen te halen.Erkent de minister dat, in het licht van het falende klimaatbeleid van deze regering, de investering in Air France-KLM, een icoon van de fossiele economie, op geen enkele manier valt uit te leggen aan toekomstige generaties, de klimaatstakers, scholieren en studenten die terecht voor hun eigen toekomst opkomen? Erkent de minister dat deze generatie recht heeft op fors ingrijpen door de overheid?

Terwijl de luchtvaartsector enorm veel broeikasgassen uitstoot mag het grotendeels haar eigen duurzaamheidsdoelstellingen bepalen. Het wekt geen verbazing dat de sector met volstrekt ontoereikende plannen kwam aanzetten. Terwijl grootschalige investeringen nodig zijn in duurzame alternatieven voor (internationaal) vervoer, waarbij Schiphol zich bijvoorbeeld zou kunnen ontwikkelen tot spoorknooppunt, blijft de luchtvaartsector profiteren van o.a. onverantwoord goedkope tickets en belastingvrije kerosine. Ziet de minister hier ook een spanningsveld? Zo nee, waarom niet? Erkent de minister dat de reeks uitzonderingsposities van de luchtvaartsector, in de context van het wereldwijde klimaatvraagstuk, onhoudbaar zijn geworden? Wat gaat de minister doen om het aandeelhouderschap zodanig in te richten dat Air-France KLM effectief gaat bijdragen aan de klimaatdoelstellingen door zich voor te bereiden op de onvermijdelijke krimp van de luchtvaartsector?

Een van de onderliggende problemen is dat Nederland een verzorgingsstaat is voor multinationals. De situatie rond Air France-KLM doet denken aan de steun voor Unilever en Shell tijdens rel over de dividendbelasting. De Nederlandse Staat werpt zich op als redder van het neo-liberale grootbedrijf op kosten van de belastingbetaler. Kent de minister het rapport ‘Tijd voor transitie’ van de Nederlandsche Bank, waarin wordt opgemerkt dat het risico om nog te investeren in aandelen in CO₂-intensieve sectoren substantieel is?

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie waarschuwden direct dat de onverantwoorde aanschaf van de aandelen Air France-KLM tot grote verliezen zou leiden. Het was volgens deze leden niet de vraag of de aandelen Air France-KLM afgewaardeerd zouden moeten worden, maar wanneer. Aandelen in fossiele bedrijven zijn straks immers de ‘stranded assets’ van de fossiele economie. De voorspelling van deze leden kwam al snel uit. Deze leden vragen de minister te bevestigen dat de Nederlandse staat inmiddels 129 miljoen euro heeft zien verdampen (7 november 2019) en dat dit een gelijk staat aan een negatief rendement van ruim 17%.

De leden van de Partij voor de Dieren-fractie vragen op welke wijze heeft de minister uitvoering gegeven aan de motie Van Raan waarbij onder meer investeringen in de fossiele industrie en de transportsector als mogelijke stranded assets worden bestempeld? Is bij de besluitvorming van de aankoop van aandelen Air-France KLM een risicoanalyse gemaakt over de ontwikkeling van de waarde van deze aandelen? Zo nee, waarom niet? Zo ja, welke risico’s zijn hierbij in kaart gebracht? Zijn de risico’s met betrekking tot een algehele krimp van de luchtvaart, de risico’s van de verdere stijging van de temperatuur en de gevolgen daarvan voor de luchtvaart en de risico’s van de impact van de luchtvaart op het milieu (bijvoorbeeld de uitstoot van stikstof door luchtvaart die mogelijk hoger blijkt te zijn) en de gevolgen daarvan voor de luchtvaart en daarmee de aandelenkoers van Air-France KLM meegenomen? Welke, indien de risico’s in kaart zijn gebracht, mitigerende maatregelen zijn daarbij voorgesteld?